Item response theory (IRT)

Θεωρία απόκρισης ερωτήματος.

Η θεωρία απόκρισης ερωτήματος αποτελεί μια στατιστική μέθοδο που χρησιμεύει στο σχεδιασμό, στην ανάλυση και στη βαθμολόγηση των ερωτημάτων ενός τεστ. Βασίζεται στην παραδοχή ότι η πιθανότητα σωστής αντίδρασης σε ένα ερώτημα αποτελεί συνάρτηση των χαρακτηριστικών του ατόμου που απαντά στο ερώτημα και του ερωτήματος. Τα χαρακτηριστικά του υποκειμένου του τεστ (ατόμου) ονομάζονται «λανθάνοντα χαρακτηριστικά» (latent traits) και μπορεί, για παράδειγμα, να είναι η νοημοσύνη. Τα χαρακτηριστικά του ερωτήματος μπορεί να είναι η δυσκολία, η διάκριση και ο παράγοντας «τυχαίας πρόβλεψης» (guessing factor).

Υπάρχουν διάφορα μοντέλα που μπορούν να αναδείξουν τη σχέση αυτή (Harvey & Hummer 1998:9-14). Η βασική διαφορά στα μοντέλα που έχουν προταθεί έγκειται στον αριθμό των παραμέτρων των ερωτημάτων που πρέπει να υπολογιστούν. Τα μοντέλα που ακολουθούν την πρόταση του Rasch λαμβάνουν υπόψη τους, από την πλευρά των ερωτημάτων, μία μόνο παράμετρο, τη δυσκολία, ενώ άλλα μοντέλα βασίζονται στην εξέταση παραπάνω παραμέτρων, όπως αυτών της πρόβλεψης και της διάκρισης.

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης απόκρισης ερωτημάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό της κατάλληλης κλίμακας για τη μέτρηση ενός συγκεκριμένου χαρακτηριστικού, για τον έλεγχο της συμβατότητας των ερωτημάτων, έτσι ώστε το τεστ να επιτελεί το στόχο του, αλλά και για να υπάρχει συνέχεια στην κλίμακα που μετράει τα επιθυμητά χαρακτηριστικά, έτσι ώστε όλα μαζί να οδηγούν σε ένα βασικό συμπέρασμα.

Βιβλιογραφία

  • Ayala de R. (2009). The theory and Practice of Item Response Theory. New York: Guilford Publications.
  • Drasgow F., Hulin Ch. (1990). Item response theory. Handbook of industrial and organizational psychology, 1: 577-636.
  • Harvey R., Hummer A. (1998). Item response theory [on line]. Available: http://harvey.psyc.vt.edu/Documents/TCP_IRT98.pdf [19/01/12].
  • Van der Linden W., Hambleton R. (1997). Handbook of Modern Item Response Theory. New York: Springer.
  • Von Davier M. (2008). A general diagnostic model applied to language testing data. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 61/2: 287-307.
  • Ware Jr. J, Gandek B., Sinclair S., Bjorner J. (2005). Item Response Theory and Computerized Adaptive Testing: Implications for Outcomes Measurement in Rehabilitation. In Rehabilitation Psychology, 50/1: 71-78.