ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας 

Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι 

Νίκος Παντελίδης (2007) 

Στη διάλεκτο της Ερέτριας έκανε εντύπωση ήδη στον Πλάτωνα (Κρατύλος 434 C) ο ρωτακισμός, δηλαδή η τροπή του σ σε ρ∙ το φαινόμενο όμως εμφανιζόταν εδώ σύμφωνα με τη μαρτυρία των επιγραφών όχι στο τέλος της λέξης, όπως θα έπρεπε να δεχθεί κανείς κατά το παράδειγμα που παραθέτει ο Πλάτων (σκληρότηρ), αλλά μόνο στο εσωτερικό της λέξης (παιρίν από παισίν, Λυρανίας από Λυσανίας).

Η φυσιογνωμία της ευβοϊκής, ιωνικού ιδιώματος, καθορίστηκε ως ένα βαθμό από την επίδραση της βοιωτικής διαλέκτου για γεωγραφικούς και ιστορικούς λόγους· πιο καθοριστική, αλλά από τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. και εξής, είναι η επίδραση της αττικής για ιστορικούς λόγους, μια και από αυτή την περίοδο η Εύβοια εισέρχεται στη σφαίρα επιρροής της Αθήνας.

Στην Ερέτρια και τον Ωρωπό το άηχο s ηχηροποιείται σε μεσοφωνηεντική θέση σε r (ρωτακισμός)· πρόκειται για σχετικά ύστερο (μετά τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ.) χαρακτηριστικό: ὄπωρ ἄν/αττ. ὅπως ἄν, Ἀρτεμίρια/αττ. Ἀρτεμίσια. Mνεία του χαρακτηριστικού κάνει και ο Πλάτων (Kρατύλος 434 c).

Aπόσπασμα (πλευρά A) νομικού κειμένου γραμμένο βουστροφηδόν

Eρέτρια. 550-525 π.X. IG XII.9, 1273-1274· πρβ. Cairns 1991, όπου και η προγενέστερη βιβλιογραφία.

δίκε̄ν :̣ἐπεὰν :̣ κατομόσει :̣ τίν[υ-]
σθα(ι) :̣τρίτει hε̄μέ[ρ]ε̣ι :̣ χρέ̄ματα
δόκιμα :̣κα[ὶ h]υγιᾶ· ἰὰν : μὲ̄ τείσ-
4. ει [[:ḥε̣̃ρ̣α̣ι]]

(O δικαστής) επιβάλλει την ποινή αφού ορκιστεί. (O εναγόμενος) θα καταβάλει το πρόστιμο τρεις μέρες μετά (την επιβολή της ποινής) σε νόμισμα αποδεκτό και γνήσιο· αν (όμως) δεν πληρώσει, να τον συλλάβει (ο ενάγων).

Τελευταία Ενημέρωση: 16 Ιούν 2010, 10:44