Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Θα ολοκληρώσουμε την ενότητα αυτή αναφερόμενοι στην κυριότερη προκατασκευασμένη τεχνική που χρησιμοποιείται -με διάφορες παραλλαγές- για την ανίχνευση ειδικά των γλωσσικών στάσεων (βλ. Αραποπούλου, 1995: 31· Fasold, 1984: 150). Η ονομασία της είναι τεχνική των εναρμονισμένων αμφιέσεων (matched guise technique), η οποία και αποτελεί κατεξοχήν έμμεσο τρόπο εκμαίευσης στάσεων. Τα άτομα που αποτελούν το δείγμα της έρευνας δεν γνωρίζουν τι ακριβώς εξετάζεται. Επιστρατεύεται ένας αριθμός ομιλητών/ερευνητών που να χειρίζεται ικανοποιητικά όλες τις ποικιλίες ή τις γλώσσες που διερευνώνται. Οι ομιλητές αυτοί μαγνητοφωνούνται, ενώ διαβάζουν το ίδιο ακριβώς κείμενο μετασχηματισμένο στις προς διερεύνηση ποικιλίες ή γλώσσες. Τα μαγνητοφωνημένα κείμενα εναλλάσονται κατά τέτοιο τρόπο στην κασέτα ώστε να μην είναι δυνατό να αναγνωριστεί ο ίδιος ομιλητής όταν διαβάζει το κείμενο σε διαφορετική ποικιλία ή γλώσσα από αυτήν που το διάβασε αρχικά. Λ.χ. ο πρώτος ομιλητής επανεμφανίζεται αφού προηγηθούν δυο-τρεις άλλοι. Οι ακροατές λογικά ξεχνούν τη χροιά της φωνής του και τον εκλαμβάνουν ως διαφορετικό. Στο τέλος θεωρούν ότι έχουν ακούσει διπλάσιους ομιλητές από αυτούς που πραγματικά άκουσαν. Αφού ακούσουν τις μαγνητοφωνήσεις, οι ακροατές βαθμολογούν τους ομιλητές ως προς διάφορα χαρακτηριστικά, όπως ευφυΐα, κοινωνική τάξη, μόρφωση κ.λπ. Αν ο ίδιος ομιλητής βαθμολογηθεί διαφορετικά στις διαφορετικές γλωσσικές του αμφιέσεις, συνάγεται ότι η γλώσσα του ομιλητή και η στάση του ακροατή προς αυτήν είναι ο καθοριστικός παράγοντας της αξιολόγησης (και, κατά συνέπεια, της βαθμολόγησης) και όχι ο ομιλητής, η χροιά της φωνής του ή το περιεχόμενο του κειμένου το οποίο παραμένει το ίδιο μετασχηματισμένο στις προς διερεύνηση γλώσσες ή ποικιλίες. Οι απαντήσεις δίνονται με βάση κλίμακες σημασιολογικής διαφοροποίησης (semantic differential scales). Οι κλίμακες αυτές καθορίζουν τα δύο άκρα ενός χαρακτηριστικού (λ.χ. μορφωμένος - μη μορφωμένος) και αφήνουν τη δυνατότητα διαβαθμίσεων ανάμεσά τους.