Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Κείμενο 15: Saussure, F. de. [1916] 1979. Mαθήματα γενικής γλωσσολογίας. Μτφρ. Φ. Δ. Aποστολόπουλος. Aθήνα: Παπαζήσης, σελ. 246, © Παπαζήσης.

Τι πρέπει να προκύψει από το σύνολο αυτών των φαινομένων; Αν σε μια δεδομένη στιγμή μια και η αυτή γλώσσα κυριαρχεί πάνω σ' όλη την έκταση ενός εδάφους, στα τέλη πέντε ή δέκα αιώνων οι κάτοικοι των δύο έσχατων σημείων, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα καταλαβαίνονται πια· αντίθετα, οι κάτοικοι οποιουδήποτε μέρους θα εξακολουθήσουν να καταλαβαίνουν τη διάλεκτο των γειτονικών περιφερειών. Ένας ταξιδιώτης, διασχίζοντας αυτή τη χώρα από το ένα άκρο στο άλλο, δεν θα παρατηρούσε, από τόπο σε τόπο, παρά διαλεκτικές διαφορές πάρα πολύ μικρές· με την ολοένα, όμως, και μεγαλύτερη συσσώρευση αυτών των διαφορών, θα έφτανε να συναντήσει μια γλώσσα ακατανόητη από τους κατοίκους της περιφέρειας, απ' όπου θα είχε ξεκινήσει. Ή, αν κανείς ξεκινήσει από ένα σημείο του εδάφους για να κατευθυνθεί προς όλες τις έννοιες, θα ιδεί το σύνολο των αποκλίσεων ν' αυξάνει σε κάθε κατεύθυνση, μολονότι με τρόπο διαφορετικό.

Οι ιδιαιτερότητες που σημειώνονται στο ιδίωμα ενός χωριού θα ξαναβρεθούν στους γειτονικούς τόπους, αλλά θα είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς ως ποια απόσταση θα εκτείνεται η καθεμία τους. Έτσι στη Douvaine, χωριό του διαμερίσματος της Haute-Savoie, λένε τη Γενεύη (Genθve) "enva"· η προφορά αυτή εκτείνεται πολύ μακριά, ανατολικά και νότια· αλλά από την άλλη μεριά της λίμνης της Λεμάνης προφέρουν dzenva· εντούτοις δεν πρόκειται για δυο διαλέκτους εντελώς χωριστές, γιατί για ένα άλλο φαινόμενο τα όρια θα ήσαν διαφορετικά. Έτσι στη Douvaine λένε daue αντί για deux, αλλά η προφορά αυτή έχει μια πολύ πιο περιορισμένη ζώνη από αυτή όπου λένε "enva" στους πρόποδες του Salθve, μερικά χιλιόμετρα από εκεί, λένε due.