ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

ΚΕΙΜΕΝΟ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός 

Γλώσσα και διάλεκτος [Α8] 

Ρέα Δελβερούδη (2001) 

Κείμενο 18: Petyt, K. M. 1980. The Study of Dialect: An Introduction to Dialectology. Λονδίνο: André Deutsch, σελ. 15-16, © André Deutsch.

[…] Με το παραπάνω γλωσσικό κριτήριο για τη διάκριση διαλέκτου και γλώσσας σχετίζονται, σχεδόν βέβαια, και ορισμένα μη γλωσσικά [κριτήρια] -που αφορούν κοινές πολιτισμικές ή πολιτικές συμμαχίες, ή "τη συνείδηση των ομιλητών". Στην περίπτωση των Κινέζων, των Σκανδιναβών, των Ολλανδών και των Γερμανών και σε παρόμοιες καταστάσεις, το γεγονός ότι εμπλέκονται πολιτικές μονάδες φαίνεται να είναι πιο σημαντικό από το ζήτημα της αμοιβαίας κατανοησιμότητας: ομιλητές της καντονέζικης και της μανδαρινικής θεωρείται ότι χρησιμοποιούν διαλέκτους της κινεζικής, όσο αμυδρά κι αν καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλο, εν μέρει επειδή ανήκουν και οι δυο στο κινέζικο έθνος και μοιράζονται την κινέζικη πολιτισμική και φιλολογική κληρονομιά· και από την άλλη μεριά, οι Νορβηγοί και οι Δανοί, που καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον πολύ καλά, θεωρείται ότι μιλούν διαφορετικές γλώσσες, εν μέρει επειδή ανήκουν σε διαφορετικά έθνη με διαφορετικά πολιτισμικά κέντρα και παραδόσεις. Ακόμα και όταν οι πολιτικοί παράγοντες δεν είναι σημαντικοί, πολιτισμικά κριτήρια μπορούν να μας οδηγήσουν να θεωρήσουμε κάποιους ομιλητές ως ομιλητές διαφορετικών γλωσσών: οι ομιλητές της zulu και της xhosa καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον· κυρίως δεν μπορούν να γράψουν και τους περισσότερους από αυτούς δεν τους αφορούν ζητήματα πρότυπων τύπων· αλλά "νιώθουν" πως είναι διαφορετικοί -έχουν διαφορετικές πολιτισμικές κληρονομιές και νιώθουν πως μιλούν διαφορετικές γλώσσες. (Ας σημειωθεί ότι τα πολιτικά κριτήρια μπορούν να δράσουν προς κατεύθυνση αντίθετη από αυτή των παραπάνω παραδειγμάτων για τον καθορισμό του ποιος από τους όρους γλώσσα και διάλεκτος θα χρησιμοποιηθεί. Για παράδειγμα, μεταξύ μη γλωσσολόγων η καταλανική και η yiddish στερούνται την υπόσταση της "γλώσσας": καθώς δεν είναι επίσημες γλώσσες καμιάς πολιτικής μονάδας, αναφέρονται ως "διάλεκτοι".

Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι ο ορισμός της διαλέκτου σε αντιπαράθεση με τον ορισμό της γλώσσας εξαρτάται από πλήθος κριτηρίων, από τα οποία κάποια επικαλύπτονται, και δεν είναι όλα μεταξύ τους συνεπή. Όταν συναντάμε οποιονδήποτε από αυτούς τους όρους να χρησιμοποιείται με έναν κατά τα φαινόμενα αμφίβολο τρόπο, πρέπει να σταματάμε για να αναλογιστούμε αν τελικά οι όροι αυτοί δικαιολογούνται με βάση κάποιο σαφές κριτήριο […].

Μετάφραση Νίκος Γεωργίου

Τελευταία Ενημέρωση: 16 Ιούν 2010, 11:04