• Ά Αμτβ.
  • 1) Διασκεδάζω, περνώ τον καιρό μου διασκεδάζοντας:
    • Έτρωγα, έπινα καλά, ανέγνοιαστα εκοιμούμουν, επαραδιάβαζα καλά (Περί ξεν. 215· Αχιλλ. L 672).
  • 2) Κάνω περίπατο:
    • εξέβησαν έξω … εις περιβόλια έμορφα διά να παραδιαβάσουν (Απολλών. 346· Διγ. Esc. 1097).
  • 3) Αναμετριέμαι, αγωνίζομαι, πολεμώ:
    • (Χρον. Μορ. H 9059)·
    • Αν είστε αντρειωμένοι, ελάτε να παραδιαβάσομεν (Μαχ. 460²⁰).
• Β́ Μτβ.
  • 1) Διασκεδάζω, ευχαριστώ κάπ.:
    • μακάρι να μας έποικες αυτήν την χάριν (ενν. να χαρείς και να χορεύσεις) διά να μας παραδιαβάσεις (Συναξ. γυν. 578).
  • 2) Διέρχομαι, διασχίζω έναν τόπο εξετάζοντάς τον:
    • επαραδιάβασεν (ενν. ο Καμπανέσης) τα μέρη Καλομμάτας (Χρον. Μορ. H 1748).

[<παρα‑ + διαβάζω. Η λ. με διαφορ. σημασ. στο Βλάχ. και σήμ.]

• (Μτβ.)
  • 1) Τοπ.
    • α) περνώ:
      • Κάστρη πολλά επαραδιέβηκεν και χώρας επαρήλθεν (Ιμπ. 260 κριτ. υπ.)·
    • β) προχωρώ, προσπερνώ:
      • τον τόπον να παρεδιαβεί, να κατεβεί ολίγον (Διγ. Esc. 1474).
  • 2) (Χρον.) ξεπερνώ:
    • ημπορεί να παραδιαβεί και έως δ́ χρόνους ή δι’ αρρωστία ή διά άλλην αφορμήν εύλογον (Ελλην. νόμ. 525¹⁴).

[<παρα‑ + διαβαίνω. Τ. παραδαβαίνω σήμ. ποντ. Η λ. το 10. αι. και στο ΑΛΝΕ]

• 1)
  • α) Διασκέδαση, ξεφάντωση, πανηγύρι:
    • εθέλησεν ο ρήγας να έβγει έξω και παίρνει και την ρήγαινα εις παραδιάβασίν των (Βέλθ. 1083· Πικατ. 378), (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 1611)·
  • β) απόλαυση, ευχαρίστηση:
    • ιχνεύγω, κυνηγώ, … και έχω τούτο εις θρέψη μου και εις παραδιάβασή μου (Λίβ. Esc. 1078· Ροδινός 216)·
  • γ) ξεγνοιασιά, ανεμελιά:
    • εθανάτωσέ τον … εις την παραδιάβασιν της παιδιοσύνης του (Μαχ. 476¹).
• 2) Πέρασμα:
  • του μαύρου παραδιάβασες (Αχιλλ. L 819).

[<παραδιαβάζω + κατάλ. ‑σις. Η λ. τον 8.-9. αι.]

• Διασκέδαση:
  • να τον (ενν. το Λίβιστρο) ευρεί (ενν. ο βασιλεύς) εις κυνήγιν του και εις παραδιάβασμάν του (Λίβ. Sc. 1696).

[<αόρ. του παραδιαβάζω + κατάλ. ‑μαν. Η λ. στο Somav. (‑α)]

• 1)
  • α) Ξεφάντωμα, πανηγύρι:
    • εκάθισαν εις τους παραδιαβασμούς και έτρωγαν και έπιναν (Τρωικά 534⁴)·
  • β) διασκέδαση, ευχαρίστηση, απόλαυση:
    • να λύσομεν ιεράκια μας εις περδικοκυνήγιν, τάχα διά μιτρίασμαν και παραδιαβασμόν μας (Λίβ. Sc. 2082· Φλώρ. 1583)·
  • γ) ευχάριστη απασχόληση· παιχνίδι:
    • « … θέλω και εις παραδιαβασμόν μετά σου να καθίσω» Λέγει (ενν. ο καστελλάνος) …: «Πιάσετε, φέρετε ταβλίν και θέστε το έμπροστέ μας» (Φλώρ. 1437).
• 2) Περίπατος:
  • χαράν τήν είχασιν αυτοί οι συνοδοιπόροι … εις παραδιαβασμούς των (Φλώρ. 301).
• 3) Ευχάριστη παρέα, συντροφιά:
  • Αλέξανδρε, τους γέροντες πρέπει παραδιαβασμούς με τον βασιλέα να στέκονται (Διήγ. Αλ. V 37).

[<αόρ. του παραδιαβάζω + κατάλ. ‑μός. Η λ. τον 9. αι. (TLG)]

• 1) Αυτός που αγαπά τις διασκεδάσεις, γλεντοκόπος:
  • ήτον (ενν. ο Αχιλλέας) καλόκαρδος παραδιαβαστής εις έρωταν και εις κάλλος (Αχιλλ. L 40· Σαχλ., Αφήγ. 58).
• 2) (Ως επίθ.) ευχάριστος:
  • Με κείνους απού να στέκεις ας είσαι παραδιαβαστής (Ξόμπλιν φ. 127^v).

[<αόρ. του παραδιαβάζω + κατάλ. ‑τής]

• Για περιοδεία:
  • 'πιδέξια εξέβην (ενν. ο ρήγας) παραδιαβαστώντα απού τόπον εις τόπον (Μαχ. 76³⁰).

[<επίθ. *παραδιαβαστός (ή επίρρ. *παραδιαβαστά) <παραδιαβάζω + κατάλ. ‑ώντα]