• 1) (Επιτ.) τελείως μόνος
  • α) (χωρίς τη συντροφιά ή την παρουσία άλλων):
    • ολομόναχος στέκεται στον δρυμώνα (Θησ. Έ [6⁶]· Φορτουν. Ιντ. γ́ 29)·
  • β) (χωρίς την παρουσία ερωτικού συντρόφου):
    • να καίγεται ολομόναχος 'ς τσ’ αγάπης την οδύνη (Ερωτόκρ. Ά 2078)·
  • γ) (προκ. για ορφανό):
    • (Ερωτόκρ. Β́ 618)·
  • δ) (με προηγ. το επίθ. μόνος):
    • μόνος κι ολομόναχος … επορπάτει (Ερωτόκρ. Ά 1067)·
  • ε) (στον πληθ. με αριθμητ. ή με τον εμπρόθ. προσδ. με + αιτιατ. προκ. να δηλωθεί συνοδεία ή συντροφιά από κάπ. ή κάπ. πολύ οικείους):
    • να 'ν’ οι δυο ολομόναχοι (Ερωτόκρ. Ά 1093)·
    • ήμασθεν ολομόναχοι με τα παιδόπουλά μας (Λίβ. Sc. 2083).
• 2) (Συνεκδ.) τελείως αβοήθητος, που ενεργεί χωρίς τη συμπαράσταση ή βοήθεια άλλων:
  • εβγήκεν ολομόναχος και με τη δύναμή του τσ’ εχθρούς … έδιωξε (Ερωφ. Δ́ 576· Τζάνε, Κρ. πόλ. 438²⁴).
• 3) (Σε χρ. οριστικής αντων.) ο ίδιος, από μόνος μου:
  • τ’ όνομα μόνο (ενν. του Ρινάλδου) σώνει τσι πράξες του ολομόναχο στον κόσμο να ξαπλώνει (Χορτάτση, Ελευθ. Ιερουσ. Γ́ 22).

• Η λ. σε επιρρ. χρ. για να δηλωθεί τέλεια μοναδικότητα, αποκλειστικότητα:
  • εδόθη μ’ ολομόναχη τον κόσμο να γεμίζω χαρές (Πανώρ. Πρόλ. 13· Ροδολ. Β́ 270).

[<ολο‑ + επίθ. μοναχός. Ο τ. και σήμ. ποντ., όπου και άλλοι τ. Η λ. στο Meursius και σήμ.]