• 1) Τα ξένα, η ξενιτειά:
  • εις την ξενιά μ’ εθάψα … κι ωσάν ξένο μ’ εκλάψα (Ερωτόκρ. Γ́ 841).
• 2) Το να βρίσκεται κανείς μακριά από την πατρίδα·
  • (εδώ προκ. για εξορία):
    • (Ερωτόκρ. Έ 86)·
  • (προκ. για προσφυγιά):
    • (Λεηλ. Παροικ. 244).
• 3) Μοναξιά:
  • (Διαθ. 17. αι. 6¹⁵).

[<επίθ. ξένος + κατάλ. ‑ιά. Ο τ. πιθ. από μετρ. αν. (δεν πρόκ. για το αρχ. ξενία· πβ. όμως L‑S Suppl., λ. ‑ία). Η λ. στο Du Cange (λ. ‑ία) και το Somav.]

• (Αμτβ. και μτβ.) δωροδοκώ:
  • Αυτός όπου έναι μετ’ αυτόν το δίκαιον … να ξενιάσει εις τον κριτήν ουδέν συγκατεβαίνει (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 1066· Βουστρ. Β 139²).

[<ξενίζω. Η λ. το 10. αι. και σήμ. ιδιωμ.]

• α) Δώρο (ως ανταμοιβή):
  • φιλοτιμήσου με ξενιάσματα μεγάλα, κανίσκια και δωρήματα (Αχιλλ. (Smith) N 1417)·
• β) δωροδόκημα:
  • Η κρίση να στοχάζεται το δίκαιον του παράνα … χωρίς ξενιάσματα (Γεωργηλ., Θαν. 317).

[<αόρ. του ξενιάζω + κατάλ. ‑μα. Η λ. και σήμ. ιδιωμ.]