Παράλληλη αναζήτηση
| 9 εγγραφές [1 - 9] | << Πρώτο < Προηγούμενο Επόμενο > Τελευταίο >> |
- μούρο το [múro] Ο39 : ο καρπός της μουριάς καθώς και το ποτό που γίνεται από μούρα: Mαύρα / άσπρα μούρα.
[μσν. μούρο(ν) < αρχ. μόρον ( [o > u] από επίδρ. του χειλ. [m] και του [r] και κατά το μουριά)]
- μούρο(ν) το.
-
- 1) Καρπός της μουριάς, μούρο:
- τα μούρα της μουρέας (Θησ. Ζ́ [685]).
- 2) ?(Προκ. για είδος γερακιού) πιθ. κηλίδα, κουκίδα του φτερώματος που έχει σχήμα (ή και χρώμα) μούρου:
- εάν έχῃ (ενν. ο ιέραξ) μούρα ως κέγχρον (Ιερακοσ. 34517).
[<αρχ. ουσ. μόρον. Η λ. (‑ον) στο Meursius και σήμ.(‑ο)]
- 1) Καρπός της μουριάς, μούρο:
- μουρόνι το.
-
— Βλ. και μουρούνα.
- Μουρούνα (βλ. ά.):
- (Gesprächb. 4715).
[πιθ. <παλαιότ. ιταλ. moron (Battaglia, λ. morone1)· κατά Georgacas 1978: 141 <ρουμ. morun]
- Μουρούνα (βλ. ά.):
- μουρούνα η [murúna] Ο25 : ψάρι που συγγενεύει με τον μπακαλιάρο.
[ιταλ. morona ( [o > u] από επίδρ. του χειλ. [m] και του [r] και [ro > ru] από κλειστή προφ. του [o] στα ιταλ.)]
- μουρούνα η· μουρήνα.
-
— Βλ. και μουρόνι.
- Είδος του ψαριού οξύρρυγχος, αλλιώς στουριόνι:
- μουρούνας μεσοϋπόκοιλον (Προδρ. IV 206 χφ C κριτ. υπ).
[πιθ. <ρουμ. morun (Georgacas 1978: 141)· πβ. παλαιότ. ιταλ. morona (DEI). Ο τ. (Du Cange App., ‑ίνα) ίσως από συμφ. με το ιταλ. murena (παλαιότ. mo‑) «σμέρνα» (DEI) ως αντιδ. (<ελλην. μύραινα)· πβ. όμως και τουρκ. morina (Georgacas, ό.π.). Τ. μορό‑ και μορού‑ το 17. αι. (Gesprächb. 4715 κριτ. υπ.). Η λ. στο Somav. («σμέρνα»)· η σημασ. ιδιωμ. (κοιν. «γάδος»· για τη λ. βλ. Georgacas, ό.π. 139-42)]
- Είδος του ψαριού οξύρρυγχος, αλλιώς στουριόνι:
- μουρουνέλαιο το [murunéleo] Ο41 : λάδι που βγαίνει από το συκώτι της μουρούνας, έχει κίτρινο χρώμα, δυσάρεστη γεύση και οσμή, αλλά είναι πλούσιο σε βιταμίνες και χορηγείται ως δυναμωτικό.
[λόγ. μουρούν(α) + -έλαιον]
- μουρουνόλαδο το [murunólaδo] Ο41 : (οικ.) μουρουνέλαιο.
[μουρούν(α) -ο- + λάδ(ι) -ο]
- μουρούπα η.
-
- Τούφα, τουλούπα μαλλιού (έτοιμου για κλώσιμο):
- μουρουπάδες πιλωμένες (Βουστρ. 1062).
[πιθ. <ουσ. μαλ(λ)ούπ(π)α, που απ. σήμ. στην Κύπρο και στη Ρόδο με τροπή λ>ρ και αφομ. φωνηέντων (α-ου>ου-ου)]
- Τούφα, τουλούπα μαλλιού (έτοιμου για κλώσιμο):
- μουρόχαβλος ο [muróxavlos] Ο20 : (προφ.) χαρακτηρισμός ιδιαίτερα νωθρού ή αποβλακωμένου ανθρώπου.
[ίσως < αρχ. μωρ(ός) `κουτός΄ -ο- + χαῦνος `ελαφρόμυαλος΄ ( [o > u] από επίδρ. του χειλ. [m] και του [r] και εναλλ. ριν. [n] - υγρού [l] από επίδρ. του υγρού [r] ) (ορθογρ. απλοπ.)]
