Παράλληλη αναζήτηση

Αναζήτηση για: ελευθερώνω

[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]

ελευθερώνω [elefθeróno] -ομαι Ρ1 : 1.κάνω κπ. από δούλο ελεύθερο, του δίνω ελευθερία· απελευθερώνω: ~ σκλάβο / δούλο. Ελευθέρωσαν την πατρίδα του από το ζυγό της δουλείας. || αφήνω δεσμώτη ή κρατούμενο ελεύθερο: Ελευθέρωσαν τους ομήρους. 2. απαλλάσσω από εμπόδιο, βάρος, ενόχληση, υποχρέωση, δέσμευση κτλ.: Ελευθερώστε την είσοδο / τη δίοδο / το δρόμο, παραμερίστε τα εμπόδια. ~ από χρέος / από υποθήκη. Ελευθέρωσε τη σκέψη μας από το δογματισμό. || (παθ.) απαλλάσσομαι, λυτρώνομαι, γλιτώνω από κτ. κακό, επαχθές. || Tου ελευθέρωσε τα χέρια, του τα απάλλαξε από δεσμά ή από ό,τι κρατούσαν και μτφ., του έδωσε τη δυνατότητα να κάνει ό,τι θέλει· του έλυσε τα χέρια. || (συνήθ. παθ.) γεννώ, τίκτω: Mε το καλό να ελευθερωθείς, ευχή σε έγκυο γυναίκα· καλή λευτεριά.
[λόγ. < αρχ. ἐλευθερ(ῶ) -ώνω]

[Λεξικό Κριαρά]

ελευθερώνω· ελευτερώνω· ’λευθερώνω· λευτερώνω· ’λευτορώνω.

1) Απελευθερώνω:
- τότε ελευτερώθη το κάστρο του Αναπλίου (Χρον. σουλτ. 135^2‑3).
2) Απαλλάσσω, λυτρώνω κάπ. από κ.:
- ο πολυεύσπλαχνος Θεός μάς ελευθέρωσεν από την κόλασιν (Διήγ. πανωφ. 57).
3) Απαλλάσσω κάπ. από την παρουσία μου· εγκαταλείπω:
- (Χρον. Μορ. H 3358)·
- τους συντρόφους … ελευτέρωσες και ήλθες εις εμέναν (Χρον. Μορ. H 1861).
4) Εγκαταλείπω:
- τα γράμματα τά έμαθες μηδέν τα ’λευθερώνεις (Σπαν. V suppl. 47).
5) Αποφυλακίζω:
- ήνοιξε … τας φυλακάς και ελευθέρωσε πάντας (Έκθ. χρον. 51³).
6) Εξαγοράζω κάπ.:
- Περί εκκλησιαστικά σκεύη τίμια, πουλούνται διά να ελευθερώσουν αιχμάλωτα (Βακτ. αρχιερ. 152).
7) Γλυτώνω:
- τον ελευθέρωσα εγώ από τα χέρια του Μουσούρ (Διγ. Άνδρ. 373¹¹).
8) Αδειάζω κ. από κ.:
- τον κάμπον ελευθέρωσαν εκ των νεκρών σωμάτων (Πόλ. Τρωάδ. 7281).

[αρχ. ελευθερόω. Η λ. (LBG, Meursius, ‑ννειν, Βλάχ.) και ο τ. λευτερώνω και σήμ.]

Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα