• Α´ Μτβ.
  • 1) Εξουσιάζω κάπ. κατά τρόπο τυραννικό, καταπιέζω, καταδυναστεύω:
    • Τούρκοι … δυναστεύαν τους πτωχούς, βίον τους είχαν πάρει (Σταυριν. 54)·
    • (μεταφ.):
      • Πας συκοφάντης … δυναστεύει ως ημπορεί πάντοτες την αλήθειαν (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 390).
  • 2)
    • α) Πιέζω κάπ., βιάζω, εξαναγκάζω:
      • οι λας εδυναστεύγαν να τους δώσουν (ενν. κρασίν) (Μαχ. 658¹⁴)·
    • β) βιάζω (γυναίκα):
      • (Σαχλ. A´ PM 268).
  • 3) Βασανίζω κάπ., τυραννώ, κακομεταχειρίζομαι:
    • ήρξατο δυναστεύειν με, μυριοκαταπικραίνειν (Λίβ. Sc. 2184).
  • 4) Παίρνω κ. με τη βία:
    • οι Αρειανοί … εδυνάστευσαν και εκατέκαυσαν την εκκλησίαν (Hagia Sophia ω 509¹¹).
  • 5) Συγκρατώ, εμποδίζω:
    • Η … δέσποινα ορμά να εμπεί εις το μνήμαν … Πιάνου την, δυναστεύουν την (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 1709).
• Β´ (Αμτβ., ενεργ. και μέσ.) προσπαθώ, βάζω τα δυνατά μου, πιέζω τον εαυτό μου να κάνει κ.:
  • (Κορων., Μπούας 95)·
  • εδυναστεύθηκεν να κρύψει την πικριά του (Θησ. Θ´ [79⁵]).

• Η μτχ. ενεστ. στον πληθ. ως ουσ. = αξιωματούχοι:
  • ο μπασάς … και όλ’ οι δυναστεύοντες οι των Τουρκών μεγάλοι (Αχέλ. 761).

[αρχ. δυναστεύω. Ο τ. και σήμ. ιδιωμ. Η λ. και σήμ.]