• ① lord, master (syn άρχοντας 3, L αυθέντης 1, αφεντικό 1, κύριος, ant δούλος, σκλάβος):
  • ~ του νησιού, της πόλης |
  • ο ~ ο θεός |
  • ο ~ ο Xριστός |
  • in adj function o ~ ήλιος |
  • phr έβαλε αφέντη στο κεφάλι του he subjugated himself to s.o. else |
  • δεν ήταν πλέον δούλοι του και αυτός δεν ήταν ~! (Karkavitsas) |
  • ο πρίγκιπας έχει .. χωροφυλακή κατηχημένη να τον ξέρει αφέντη (Prevelakis) |
  • έζησε το νησί κάτω από ένα σκληρό φεουδαρχικό σύστημα, στο οποίο μόνο οι αφεντάδες έχουν δικαιώματα (Varelas) |
  • folks. το Σούλι κι αν προσκύνησε κι αν τούρκεψεν η Kιάφα, | η Δέσπω αφέντες Λιάπηδες δεν έκαμε, δεν κάμνει (NPolitis)

• ⓐ master, boss, owner (syn αφεντικό 1b, ιδιοκτήτης, κύριος):
  • phr δε γνωρίζει το σκυλί τον αφέντη του the dog does not know its master (said in situations of anarchy or commotion) |
  • prov το μάτι του αφέντη παχαίνει τ' άλογο the master's eye fattens the horse, a business prospers when the owner supervises it personally |
  • ό,τι σπείρουν οι χωριάτες, .. να δίνουν το τρίτο στον αφέντη (Karkavitsas) |
  • τα βλέπω [τα σκυλιά] .. να συνταιριάζουν τα βηματάκια τους με τους αφεντάδες των (Palam) |
  • poem σαν άλογο γενναίο, που ξαναφέρνει | τον ένδοξό του αφέντη από τη μάχη (Markoras) |
  • όργωνα στα ρέματα | τ' αφεντός τα στρέμματα (Varnalis)

• ⓑ employer, boss (syn αφεντικό 1c, L εργοδότης):
  • ποτές ο πατέρας του δεν είχε δικές του καμήλες· δούλευε για άλλον αφέντη (Venezis) |
  • η μάνα μου με είχε πάρει .. στ' αφεντικά, όπου υπηρετούσε κάποτε· ο ~ έμαθε πως είχα πάει στο σχολείο (Athanasiadis-N)

• ② father, sire (syn κύρης, πατέρας):
  • folks. η μάννα μ' απ' τα Γιάννενα κι ~ μ' απ' την Πόλη, | έχ' αδελφό Γενίτσαρο κλ

• ⓒ husband, lord, master (syn άνδρας 4, άρχοντας 5, ο σύζυγος):
  • poem .. αρχοντικά ήσουν μαθημένη | κι είσαι στα ξένα κι ο ~ σου σ' αφήνει | όλο μονάχη κλ (Rotas)

• ③ man of substance or social stature, rich or powerful person, somebody, notable (syn άρχοντας 3b):
  • έφυγε στα ξένα φτωχός και γύρισε ~ |
  • ζούσαν .. κι οι δυο σπιτωμένες, η μια από έναν αφέντη γέρο, παντρεμένο (Xenop) |
  • βγήκε στα χτήματα να ζήσει σαν ένας από τους αφεντάδες της γης (Melas) |
  • folks. το μέλι τρώγουν άρχοντες, το γάλα οι αφεντάδες (DPetrop)

• ⓓ in voc, mode of respectful address sir, mister, milord (syn άρχοντα, αφεντάκη, near-syn αφεντικό 2):
  • 'γεια σου, κυρά θιάκω', 'ώρα καλή σου, αφέντη μου' (Rotas)

• ④ person outstanding in a field or profession, prince (syn άρχοντας 6):
  • οι μεγάλες προσωπικότητες φτάνουν στο θέατρο, υπουργοί, αφεντάδες του χρήματος, άρχοντες της βιομηχανίας (Moustoxydis)

[fr postmed & MG (Prodr. 4.245) αφέντης, changed fr αυθέντης (Tzetzes, Opusc. 337.43); cf αφεντός (Chron. Mor.) bes μη δώσης δώρον αυθεντού (Spaneas 640)]