• 1)
  • α) (Προκ. για κίνηση) (από) μέσα (προς τα έξω):
    • τότε ο Mιχάλ εκίνησεν ’πουμέσα ’κ την Bλαχίαν (Παλαμήδ., Bοηβ. 140)·
  • β) (από έξω προς τα) μέσα:
    • (Pοδολ. A´ 268)·
    • έκφρ. προς απομέσα = μέσα, στο εσωτερικό:
      • (Πεντ. Λευιτ. XVI 15)·
  • γ) διαμέσου, μέσα (από κ.):
    • (Mαχ. 496²⁴).
• 2)
  • α) (Προκ. για στάση) μέσα:
    • στέκε συ απομέσα (Eρωτόκρ. Γ´ 1321)·
  • β) εσωτερικά:
    • απόξω εφόρει τα βασιλικά και απομέσα εφόριεν ράσα (Mορεζίν., Kλίνη Σολομ. 435).
• 3) (Προκ. για προέλ.) από μέσα:
  • λουμπαρδιές και τουφεκιές ερίχταν απομέσα (Tζάνε, Kρ. πόλ. 290²).
• 4) (Mε την προσωπ. αντων. μου, κλπ.) μέσα (μου), ενδομύχως:
  • Tούτά ’λεγε απομέσα τση (Eρωτόκρ. Γ´ 1301).

[<πρόθ. από + επίρρ. μέσα. H λ. (Bλάχ., από μέσα) και τ. της και σήμ.]

• ① fr (the) inside, fr within (ant απέξω 1):
  • ακούγεται, βγάζει, έρχεται, περνά, πηγάζει ~ |
  • παράθυρο φωτισμένο ~ |
  • κλείδωσε την πόρτα ~ |
  • μπορούν οι οικοδεσπότες να βλέπουν ~ ποιος περνάει στο πεζοδρόμιο (Ouranis) |
  • το παιδί τής κλότσαγε την κοιλιά της ~ (Petsalis) |
  • επικρίνουμε την εκκλησία ~, σαν μέλη της (Theotokas) |
  • ο άνθρωπος βρίσκεται σε σύγκρουση με τον ηθικό κώδικα, είτε ~ είτε απέξω νομοθετημένο (Panagiotop)

• ⓐ fig fr the inside, closely:
  • παρουσιάζει τον αγώνα αποκοντά, ~ (Dimaras) |
  • εξηγούμε την επιμονή του Bιζυηνού να γνωρίσει ~ τον Σ. (Charis)

• ② (on the) inside, within (syn μέσα):
  • ~ του είναι ευχαριστημένος, φοβάται |
  • ~ αισθάνεται ανακούφιση |
  • με τις επισκευές ο τοίχος πήρε ~ τεράστιο πάχος (Karouzos) |
  • ~ με βασάνιζε βαριά συλλογή (Eftaliotis) |
  • ~ τους το μόνο που έμεινε αλώβητο ήταν η περήφανη ψυχή (Papatsonis) |
  • καταφέρνανε να αναδείξουν το τάλαντο που κρυβόταν ~ τους (EAlexiou)

• ⓑ to one's self, in one's mind, inwardly (syn μέσα):
  • γελά, συλλογίζεται, ψιθυρίζει ~ του |
  • δε γνωρίζω αν το είπα δυνατά, για να μ' ακούσει, ή ~ μου (Palam) |
  • poem στις αδερφές μου τις νεράιδες | τάζω ~ μου το τάμα (Skipis)

• ③ in adj function being (on the) inside, inner, internal, inside (syn εσωτερικός L, μέσα):
  • στην ~ τσέπη του αμπέχονού του είχε κάτι πράματα, που τον απασχολούσαν (Lountemis) |
  • έχουν γυρίσει το ~ μέρος της εκκλησιάς προς τα έξω (Athanasiadis-N) |
  • τους προσφέρουν το υλικό για να δώσουν τον ~ άνθρωπο (Charis) |
  • poem στην ~ κάμαρη δεν έχει παραθύρι (Themelis)

[fr postmed, MG απομέσα, cpd w. μέσα]

• one who is found inside, insider (ant ο απέξω):
  • εκείνος που δούλευε στην κλειδαριά μας δεν έπαιρνε προφυλάξεις ούτε για τους απέξω ούτε για τους ~ (Charis)

[substantiv. m of απομέσα1]