• 1) Eπιστρέφω κάπ.:
  • (Eρμον. Z 90).
• 2)
  • α) (Mετά από συμφωνία) παραδίδω:
    • (Eλλην. νόμ. 546²⁰)·
  • β) κληροδοτώ:
    • (Eλλην. νόμ. 565²⁴).
• 3)
  • α) Aνταποδίδω, δίνω για αντάλλαγμα:
    • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 351¹⁶)·
  • β) (προκ. για το Θεό) αποδίδω τιμωρία ή ανταμοιβή κατά τα έργα κάπ.·
    • (σε παροιμ.):
      • Kατά ρογίν τον ελαδάν ο Θεός ουκ αποδίδει (Γλυκά, Στ. 370).
• 4) (Προκ. για καταγγελία) καταθέτω:
  • (Aσσίζ. 531³⁰).
• 5) (Συν. με αντικ. λ. όπως ίασις, δόξα, κλπ.) επιφέρω, παρέχω:
  • (Bίος Aλ. 2728).
• 6) Αποκάμνω, εξαντλούμαι (συν. μτχ. αποδομένος):
  • Το σώμα μου … απέδωκε τοις στεναγμοίς (Καλλίμ. 2147· Ερωτόκρ. Γ´ 531).
• 7) Καταλήγω, καταντώ:
  • Οκ τη φιλαργυρία τους κακά θέλ’ αποδώσει (Βεντράμ., Φιλ. 352)·
  • θωρώ σε πώς απόδωκες και στην καρδιά πονεί μου (Ερωτόκρ. Γ´ 732).

• Φρ.
• 1) Αποδίδω λόγον = δίνω λόγο για κ.:
  • (Aλφ. 14⁷⁰).
• 2) Αποδίδω την ψυχήν, το ζην, το χρεών, το τέλος = πεθαίνω:
  • (Iστ. πατρ. 95¹⁴), (Δούκ. 163¹⁸), (Aλφ. (Μπουμπ.) 1¹⁶).

[αρχ. αποδίδωμι. H λ. στο Bλάχ. και σήμ.]

• ① pay back, return (syn ανταποδίδω 1):
  • αποφάσισαν με άλλο τρόπο ν' αποδώσουν τη χάρη (Drosinis) |
  • οσάκις ελεώ, δεν αισθάνομαι πως δίδω, αλλά πως ~ (Kontogiannis) |
  • πηγαίνει κανένας στην εκκλησία, δέχεται ή αποδίνει φιλικές επισκέψεις (Thrylos) |
  • poem είχαμε υποσχεθεί | ν' αποδώσουμε θάνατο | σε κείνους που σας θανάτωσαν (KKarachalios)

• ⓐ give back, restore, return (syn επιστρέφω):
  • απεδόθη η ιθαγένεια σ' όσους την είχαν στερηθεί |
  • εκείνος ο παμπόνηρος δάνειο το είχε πάρει το γουρούνι και το απόδωκε (Papatsonis)

• ② give, submit, cede, deliver (syn δίνω, παραδίνω):
  • ~ λογαριασμό |
  • ~ ένα ακίνητο |
  • το νησί αποδόθηκε στην Eλλάδα το 1830 |
  • το σκήπτρο ανήκε δικαιωματικά στα πουλιά και έπρεπε να τους αποδοθεί (FKakridis) |
  • ο κληρονόμος έχει δικαίωμα ν' απαιτήσει από κείνον που κατακρατεί αντικείμενα της κληρονομιάς ν' αποδώσει την κληρονομιά (Christidis AK)

• ⓑ give as due, render, grant, award:
  • ~ εκτίμηση, σεβασμό σε κ. |
  • ~ τιμή or τιμές render homage or honor (syn αποτίω τιμή) |
  • ~ δικαιοσύνη render justice (syn απονέμω δικαιοσύνη) |
  • L phr, eccl (NT) ~ τα του Kαίσαρος τω Kαίσαρι render unto Caesar the things that are Caesar's |
  • αποδίνει την ελευθερία τους στους φυλακισμένους (Ouranis) |
  • ο φόρος τιμής μας είναι πλήρως αποδομένος τη στιγμή του ενθουσιασμού μας (Papatsonis)

• ③ give forth, produce, yield (syn βγάζω, L παράγω):
  • ο κάθε θάμνος αποδίνει ετήσια έναν ογκώδη καρπό (Thrylos, adapted) |
  • το δύσκολο αυτό εγχείρημα δεν απέδωσε αξιόλογους καρπούς (Tsatsos) |
  • πώς πήραν τον ρομαντισμό οι Έλληνες και τι απόδωσαν; (Melas)

• ⓒ bring in, yield, pay (syn αποφέρω L, αφήνω):
  • η αναμονή στα ιατρεία θα μπορούσε να αποδώσει πεντακόσιες χιλιάδες μεροκάματα |
  • η δουλειά τού αποδίδει αρκετά |
  • οι άμεσοι φόροι αποδίδουν πολύ περιορισμένα έσοδα (Angelop)

• ⓓ intr be productive, perform, work, fructify:
  • οι αγελάδες, οι επενδύσεις, τα κεφάλαια, τα χωράφια αποδίδουν |
  • η μέθοδος αυτή δεν αποδίδει |
  • ο M. δε δοκιμάστηκε εκεί που μπορούσε ν' αποδώσει (Athanasiadis-N) |
  • η πολιτική της φιλίας είναι η μόνη που αποδίδει (Vrettakos)

• ④ attribute, accredit, ascribe, assign:
  • αποδίνω σημασία σε κτ consider sth important |
  • οι Kινέζοι απέδιδαν στο τσάι θαματουργές ιδιότητες (Kazantz) |
  • τον μιμήθηκαν πολλοί ποιητές και του απέδωκαν ένα σωρό έργα τους (Evelpidis) |
  • το άγαλμα αποδίδεται στο Φειδία (Despinis) |
  • είναι γελοίο να αποδίνομε στο θεό τις δικές μας αδυναμίες (Lambridi) |
  • αποδίνουν στον κριτικό την πρόθεση και τη δυνατότητα να καταδικάσει ένα βιβλίο (Thrylos)

• ⓔ charge s.o. w., impute sth to s.o. (syn L καταλογίζω, προσάπτω):
  • μας αποδίδουν την κατηγορία πως είμαστε εχθροί της λαϊκής γλώσσας (Tzartzanos) |
  • τα πρόσωπα αυτά είχαν όλα τα ελαττώματα που τους αποδίδουν; (Kakridis)

• ⓕ consider sth the cause of, put sth down to, attribute:
  • ~ το φαινόμενο σε σύμπτωση |
  • αποδώσαμε σε θάμα, ό,τι εκειπέρα γίνηκε (Vlachogiannis) |
  • η αστρολογία αποδίδει τα πάντα σε παράγοντες έξω από τον άνθρωπο (Tatakis) |
  • ο θάνατός του αποδόθηκε στην αδικία που του έγινε (Kanellop)

• ⑤ render, depict, represent (syn αναπαριστάνω, απεικονίζω):
  • ο ζωγράφος αποδίδει το ηλιοβασίλεμα |
  • το κείμενο αποδίδει την ιστορική πραγματικότητα |
  • η τέχνη αποδίδει τη ζωή |
  • η φωτογραφία αποδίδει τον χαρακτήρα του |
  • η σκηνή αποδίδεται με τρυφερότητα |
  • τα ήθη έχουν αποδοθεί με ενάργεια (Dimaras) |
  • ο Ξενόπουλος αποδίνει εξαίρετα τον ρομαντικό έρωτα (Thrylos) |
  • τα μοτίβα της πτύχωσης αποδίδονται αρκετά παραλλαγμένα (Despinis)

• ⓖ interpret, perform (syn ερμηνεύω):
  • ο θίασος απόδωσε το έργο μ' αγάπη (Melas)

• ⓗ render, express, convey (syn εκφράζω):
  • ~ έννοιες, ιδέες |
  • και από την καθαρεύουσα μπορείς να παίρνεις λέξεις, όταν αποδίνουν με ακρίβεια το νόημά σου (Papanoutsos)

• ⓘ render on account of, recount:
  • ~ τα λεγόμενα του δείνα |
  • η ιστορία κατορθώνει ν' αποδώσει το παρελθόν (Evelpidis) |
  • ποιος μαθητής απόδωσε καλύτερα το πνεύμα του δασκάλου του; (Melas)

• ⓙ render, translate (syn μεταγλωττίζω, μεταφράζω):
  • η καθαρή ποίηση χάνει ένα μεγάλο μέρος της γοητείας της όταν αποδοθεί σε άλλη γλώσσα (Papatsonis) |
  • απαγορεύεται το κείμενο των αγίων γραφών ν' αποδοθεί σε άλλη γλωσσική μορφή (Christidis EΣ) |
  • ο Π. απέδωσε σε αριστουργηματικές μεταφράσεις ποιήματα του Bαλερύ (Peranthis)

• ⑥ render, make (syn κάνω):
  • η εγκράτεια μας αποδίδει πειθαρχικούς στους κυβερνήτες και κύριους των εαυτών μας (Vrettakos, adapted)

[fr postmed, MG αποδίδω ← αποδίδωμι PatrG, K (also pap) & AG]