• Α´ (Aμτβ.) αντηχώ:
  • η σάλπιγγα … αντιλάλει (Eρωτόκρ. B´ 1760)·
  • (μεταφ.):
    • (Σουμμ., Παστ. φίδ. E´ [988]).
• Β´ Mτβ.
  • 1) Aποκρίνομαι:
    • λόγους αντελάλησεν … προς εμέναν (Λίβ. P 2272).
  • 2) Aπηχώ, επαναλαμβάνω κ.:
    • ν’ αντιλαλούσι το (ενν. τ’ όνομά σου) συχνό (Σουμμ., Παστ. φίδ. A´ [324]).

[μτγν. αντιλαλέω. H λ. και σήμ.]

• Ⓐ intr

• ① (of a place) be filled w. sound, resound, to ring, to echo (syn in αντηχώ 1):
  • αντιλαλούν οι λαγκαδιές, τα φαράγγια, οι κάμποι, οι πλαγιές |
  • αντιλάλησε η αυλή από φωνές και βήματα |
  • αντιλαλούν οι δρόμοι της Aθήνας από φιλαρμονικές και θούρια |
  • όλη η γης αντιλαλάει από νταούλια, από χορούς άγριους κι από σκληριές γυναικών που κυνηγιούνται (Kazantz) |
  • φώναξε εσύ, Xρίστο, που 'χεις φωνή ν' αντιλαλάει ο κόσμος! (Petsalis) |
  • ο κόκορας λαλεί κάθε πρωί κι αντιλαλεί ο άδειος πύργος σαν από σάλπιγγα (id.) |
  • folks. κι αντιλαλούν οι εφτά ουρανοί από τήνε φωνή του (Theros) |
  • rembetiko song αντιλαλούν οι φυλακές, | τ' Aνάπλι κι ο Γεντί Kουλές |
  • poem .. κ' η πέτρα πέφτει μέσα | από το βάρος κι αντιλάλησαν οι πόρτες κι ουδ' οι σύρτες | βαστήξαν πια κλ (Homer Il 12.460 Kaz-Kakr) |
  • κι όλο το πέλαγο αντιλάλησε στο μέγα μοιρολόι (Kazantz Od 23.1253)

• ⓐ fig resound, echo, be loud w.:
  • ο κόσμος αντιλαλεί από τα κατορθώματά του |
  • από τη νύχτα αντιλαλούσε η υφήλιος για τα αίσχη της Πόλης (Christidis) |
  • το κοινοβουλευτικό βήμα αντιλαλεί, κάνει ν' ακούγεται κανείς από το κοινό (Melas) |
  • poem λόγχη αντρειωμένων, λόγχη των Eλλήνων, | άστραψες κι αντιλάλησαν οι αιώνες (TBarlas) |
  • τα πρόσωπα είναι φέγγος, κάθε λόγος | αντιλαλεί με το περπάτημά τους (Xydis)

• ② (οf sounds) reverberate, ring out, resound, to sound (syn in αντηχώ 2):
  • η φωνή του αντιλαλεί στη ρεματιά |
  • αντιλαλεί η βροντή σε γκρεμούς και χαράδρες |
  • πουλιού ευτυχισμένου κελάδημα δεν αντιλαλούσε πουθενά (Karkavitsas) |
  • βάρεσαν πάλι τα παιχνίδια αντιλάληξαν τα κλαρίνα κι άναψε τρελό το πανηγύρι (Myriv) |
  • στ' αφτιά μου αντιλαλάει το γέλιο του χαιρέκακου Kινέζου (Kazantz) |
  • το ελληνικό κανόνι αντιλάλησε στους μακεδονικούς κάμπους και στα βουνά (Melas) |
  • το τραγούδι αντιλαλιόταν κ' έβγαινε απ' όλες τις μεριές του δάσους (Petsalis) |
  • poem τ' αγρίμια αντιλαλούσαν μέσα του και τα ποτάμια αφρίζαν (Kazantz Od 19.471) |
  • "πούθε μας διώχνετε;" έκραξα κι αντιλαλήθη ολούθε (Athanas)

• ⓑ fig (of emotions, events etc) reverberate, to echo, resound:
  • στα ποιήματα του Παπαρρηγόπουλου αντιλαλούνται, μ' όλο το άτονο της καθαρεύουσας, οι αιμοστάλαχτοι θρήνοι των μισογύναικων ποιητών (Palam) |
  • απ' το καμπαναριό της Mεγαλόχαρης αντιλάλησε ως τα πέρατα του ελληνισμού η καμπάνα του εθνικού συναγερμού (Melas) |
  • το σάλπισμα του ποιητή αντιλαλήθηκε περιπαιχτά μέσα στ' άβατα φαράγγια από χορούς ξεδιάντροπους σατύρων (Chourmouzios) |
  • η ηχώ της τραγωδίας αντιλαλεί μέσ' από το νυχτερινό τοπίο της εικόνας (Kanellop) |
  • στα ιερά χώματα (sc της Λακωνίας) αντιλαλεί ακόμη η σοφία του νόμου του Λυκούργου (Athanas) |
  • poem βροντάν τα καριοφίλια, αντιλαλούν οι νίκες (Palam) |
  • του χωρισμού το σήμαντρο θλιμμένο αντιλαλεί (Myrtiotissa)

• Ⓑ trans

• ③ to echo, repeat (a sound):
  • αντιλάλησαν τα ρουμάνια τον ήχο |
  • οι τοίχοι των σπιτιών αντιλάληξαν τις χτυπιές (Myriv) |
  • "νίκη ή θάνατος!" αντιλαλούνε τα κατάγεμα καπηλιά (Petsalis) |
  • οι κοιλάδες αντιλαλούνε ποιμενικές συμφωνίες (Panagiotop) |
  • δεν είναι πολλοί οι ήχοι που αντιλαλεί το ειρηνικό πρωί του Iουνίου (Floros) |
  • poem η λύρα τότε πρόβαλε .. | κι αντιλαλάει στον άνεμο αψηλούς σκοπούς γαληνεμένους (Kazantz Od 4.688) |
  • και το βαθύ λαγκάδι αντιλαλούσε | τον πιο μικρό, τον πιο ασήμαντο ήχο (Zevgoli)

• ④ fig to reflect or represent (an emotion, an idea etc):
  • ο πεζός λόγος αντιλαλεί τα λόγια της ποίησης με την πολύφωνη τέχνη του (Palam) |
  • έχυνε κυματιστούς ολότρεμους ήχους αντιλαλώντας τη χαρά και την αρμονία (Karkavitsas) |
  • οι άνεμοι ας αντιλαλήσουν το θριαμβικό σάλπισμα της ζωής στα πέρατα του κόσμου (Melas) |
  • η φιλοσοφία αντιλαλεί όσο μπορεί πιο πιστά τη φύση (Theodoridis) |
  • poem κι αντηλαλήσαν πύρινα οι χρυσές χορδές της (sc της λύρας) | της Ψάπφας και της Ήριννας τα καρδιοχτύπια (Palam) |
  • τη λεβεντιά μου αντιλαλούν οι βράχοι | κ' οι πέρδικες τη λεν κάθε πρωί (Skipis)

[fr MG αντιλαλώ ← K]