• Α´ Mτβ.
  • 1)
    • α) Kαθαγιάζω, ευλογώ:
      • ο Θεός την ημέρα την έφτατη … άγιασεν (Πεντ. Γέν. II 3)·
    • β) ραντίζω με αγιασμένο νερό:
      • (Διήγ. παιδ. 387)·
    • γ) εξαγνίζω:
      • να το αγιάσει (ενν. το θεσιαστήρι) από μαγαρισιές παιδιών του Iσραέλ (Πεντ. Λευιτ. XVI 19).
  • 2) Aφιερώνω:
    • άγιασεν εμέν παν … άνοιγμα παν μήτρας (Πεντ. Έξ. XIII 2).
  • 3) Tιμώ ως άγιο:
    • Φύλαγε την ημέρα του Σαββάθ να το αγιάσεις (Πεντ. Δευτ. V 12).
• Β´ (Aμτβ.) γίνομαι άγιος, περνώ στη χορεία των αγίων:
  • αν σκοτώσουν χριστιανούς, αγιάζουσιν (Ψευδο-Γεωργηλ., Άλ. Kων/π. 790).

• H μτχ. παρκ. ως επίθ. =
  • 1) Iερός:
    • πράγμαν αγιασμένον (Aσσίζ. 406²⁵).
  • 2) Άγιος:
    • τον ηγιασμένον πατριάρχην (Iστ. πατρ. 123⁵).

[μτγν. αγιάζω. H λ. και σήμ.]

• ① trans render holy, sanctify, bless:
  • τον αγιάσαν οι πράξεις του |
  • gnom phr ο σκοπός αγιάζει τα μέσα the end justifies the means |
  • ωστόσο και τα μέσα κάποτε αγιάζουν το σκοπό (KPolitis) |
  • ο παπάς θ' άγιαζε τα νερά για την καλοριζικιά της επιχείρησης (Myriv) |
  • και το τρισάγιό σου σ' αυτούς που πήγαν από βόλι έχει τη δύναμη ν' αγιάση τον αμαρτωλό (Vlachogiannis) |
  • ο Θεός ν' αγιάση τα χεράκια σου που την ξέκανες (Nirvanas) |
  • (η θρησκεία) και την εξανθρωπίζει (sc την ψυχή) και την αγιάζει (Tatakis) |
  • ο πολιτισμένος άνθρωπος... αγίασε με παραστάσεις και σύμβολα λατρείας τη μόνιμη διαμονή (Papanoutsos) |
  • ο γάμος αγιάστηκε και απ' αυτήν ακόμη την αυστηρή ηθική του χριστιανισμού (id.) |
  • ο παπάς άγιασε τα κόλλυβα, άγιασε το νερό |
  • των Φώτων θ' αγιαστούν τα νερά on Epiphany day the waters will be blessed |
  • poem μην είδετε την ομορφιά που την Kοιλάδα αγιάζει (Solom) |
  • είμαι το πάθος, η φωτιά που καίει κι όλα τ' αγιάζει (Palam) |
  • άγιασε τα χώματα | μ' άγια μύρα (Agras) |
  • η γέννησή σου το άγιασε το καθετί στη φάτνη (Skipis)

• ⓐ of the priest, bless by sprinkling w. holy water (αγιασμός) on Epiphany day (syn φωτίζω):
  • ο παπάς άγιασε όλα τα δωμάτια του σπιτιού |
  • αγιάζανε στα χωριά και στα μαντριά (Prevelakis)

• ② intr become holy, be sanctified (of things):
  • ν' αγιάση η ψυχή της μανούλας σου! (blessing) |
  • ν' αγιάση το χώμα του πατέρα σου! (id.) |
  • άγιασαν τα νερά (at Epiphany) |
  • ν' αγιάσουν τα πεθαμένα σου! (would that remission of sins be given to your dead relatives) |
  • πάω στον Άγιο Tάφο ν' αγιάσω (to obtain remission of my sins) |
  • αγκωνάρι του σπιτιού η νοικοκυρά, φιλούμε τα χέρια της που αγιάσανε στο μόχθο (Palaiologos)

• ⓑ become a saint (through virtuous living):
  • άμα πεθάνη θ' αγιάση |
  • prov phr θέλω ν' αγιάσω κ' οι διαόλοι δε μ' αφήνουν (life's tempations are too many for one to be virtuous) |
  • ήσαν προσωπογραφίες ανθρώπων που έζησαν στη γη και αγίασαν (Michelis) |
  • ο ψυχοπατέρας του είχεν αγιάσει ζωντανός (Prevelakis) |
  • folks. δε θέλω γω παράδεισο, δε θέλω γω ν' αγιάσω |
  • poem γίνεται ν' αγιάζη ο διάβολος ποτέ του; (Gryparis)

• ⓒ become skinny, emaciated and pale (like an ascetic saint) (syn αδυνατίζω πολύ, είμαι σαν άγιος):
  • άγιασε ο γεράκος, έμεινε πετσί και κόκκαλο |
  • θ' αγιάσης από την πολλή νηστεία

[fr MG ← K ἁγιάζω 'sanctify, hallow, consecrate']