• Μάταια:
  • έρημα γυρεύει (Χρον. Μορ. H 7601).

[<επίθ. έρημος]

• α) Έρημος τόπος, ερημιά:
  • Περί του ’ρημαδίου οπού ουδέν είχεν … σπίτια (Ασσίζ. 260³)·
• β) (μεταφ.) αυτός που είναι καταστρεμμένος· «ρημάδι»:
  • πτωχός, τέλεια ερημάδιν (Σαχλ. Α´ PM 171).

[<μτγν. ουσ. ερημάς ‑άδος + κατάλ. ‑ιν. Πβ. LBG, λ. ‑άδον. Ο τ. ρημάδι στο Du Cange (ρι‑) και σήμ.]

• Α´ Μτβ.
  • 1)
    • α) Καταστρέφω, λεηλατώ:
      • Εκούρσευσαν, … ερήμαξαν τον τόπον (Χρον. Τόκκων 70)·
    • β) σκοτώνω:
      • ερήμαξε τους χριστιανούς (Διακρούσ. 78¹⁶).
  • 2) Καταστρέφω κάπ. οικονομικά:
    • οι πολιτικές τον κόπελον … πτωχαίνουν κι ερημάζουν τον (Σαχλ. Α´ M 358).
• Β´ (Αμτβ.) καταστρέφομαι, ρημάζω:
  • ερήμαξε το σπίτι Ιερεμίου (Ιστ. Βλαχ. 715).

• Η μτχ. παρκ. ως επίθ. =
  • 1) Έρημος (κυριολ. και μεταφ.), στερημένος:
    • επόμενεν ο κόσμος … απ’ όλα τα ποιήματα γδυμνός και ’ρημασμένος (Φορτουν. Ιντ. β´ 112).
  • 2) Παραμελημένος:
    • το ένα κομμάτι (ενν. του αμπελιού) … είναι ξεριζωμένο και το άλλο είναι ερημασμένο (Βαρούχ. 730⁶).

[μτγν. ερημάζω. Ο τ. ρημάζω στο Du Cange (‑ειν) και σήμ. Η λ. και σήμ. ποντ.]

• Μοναχικός:
  • εις πέτραν ερημαίαν (Λίβ. P 1888).

[μτγν. επίθ. ερημαίος· βλ. όμως Χατζηγιακουμής 1977: 123. Πβ. και ερημείος]

• Αμπέλι εγκαταλειμμένο:
  • (Βαρούχ. 157⁹).

[<επίθ. έρημος + ουσ. αμπέλι. Τ. ερημοάμπελον τον 9. και ‑ον το 10. αι. (LBG)]

• Ολοκληρωτική απουσία ανθρώπων, ερημιά:
  • (Καλλίμ. 345).

[<επίθ. ερημάνθρωπος + κατάλ. ‑ία]

• Που είναι έρημος από ανθρώπους:
  • τόπον … ερημάνθρωπον (Καλλίμ. 1268).

[<επίθ. έρημος + ουσ. άνθρωπος]

• Καταστροφή:
  • τον ’ρημασμόν οπὄποικεν εις όλον το βασίλειο (Θησ. Β´ [29⁴]).

[<αόρ. του ερημάζω + κατάλ. ‑μός. Η λ. στο Βλάχ.]