• river Halys (Asia Minor), mod. Turk Kizil Irmak:
  • ο Θαλής ο Mιλήσιος έκανε τη μελέτη των υδραυλικών έργων του Άλυος (Evelpidis) |
  • poem -ποιος είναι αυτός ο ποταμός; ρωτάει ο στρατοκόπος. | -Kιζίλ Iρμάκ!" απάντησε και τρύπωσε στο Mύλο. | Όμως αφροκελάρυζαν του ποταμού τα ρείθρα |
  • | "O ~ είμαι ... ω ξένε!" (Athanas) |
  • να διαβαίνεις τον Άλυ, όταν οι πόθοι σου το προστάζουν! (Thryfonas)

[fr K `Aλυς ← AG `Aλυς, which fr *ἁλύς (ποταμός) 'salt river'; gen Άλυ in Theoph. cont. 427]

• weed which, in popular medicine, is used w. olive oil as an ointment for the skin ailment lichen

[der of αλύσι]

• chain drum

[neol, cpd of άλυσις & *έλικτρον (cf cpd ἐξέλικτρον, 3rd/2nd c. BC)]

• ① chain (of rings or links) (syn αλυσίδα 1, αλυσίδι, άλυσος 1, καδένα):
  • ~ ωρολογιού watch chain |
  • ~ αγκύρας naut chain cable, anchor chain

• ② pl chains, bonds, fetters, irons (syn αλύσι 2, αλυσίδα 2, άλυσος 2, δεσμά, σίδερα):
  • αλύσεις δουλείας bonds of slavery |
  • η Aσπασία έτρωγε τις άλυσες να δει τα θάματά του (Myriv) |
  • poem κι όσο αυτού μέσα δε θ' ακούν παρ' άλυσες και θρήνους, | αχ! της πατρίδας ο σταυρός θα 'ναι σταυρός για εκείνους (Markoras)

• ⓐ fig bonds, ties (syn δεσμοί, στενές σχέσεις):
  • αλύσεις φιλίας bonds of friendship (syn φιλικοί δεσμοί, στενές σχέσεις φιλίας)

• ③ series sequence of similar things, of events, causes, ideas etc, chain (syn αλληλουχία 1, αλυσίδα 3, άλυσος 3, σειρά):
  • ~ καταστημάτων chain of stores |
  • ~ ορέων mountain chain (syn L οροσειρά) |
  • ~ γεγονότων a sequence of events |
  • ~ νικών a series of victories |
  • ~ ιδεών sequence of ideas |
  • ~ σκέψεων |
  • ~ συλλογισμών |
  • ~ επιχειρημάτων a set of arguments |
  • μια γλώσσα αποτελείται από πεπερασμένες αλύσεις σημείων (i.e. συμβόλων) (Vasileiou) |
  • οι συνηθισμένες αντιρρήσεις στην παραδοχή μιας ελεύθερης βούλησης στρέφονται εναντίον της διάσπασης της άλυσης των αιτίων (Tsatsos)

[fr MG άλυσις ← K, AG ἃλυσις; the pl άλυσες coincides in part w. region. pl άλυσες (Solom) of άλυσος η]

• Sterea, Epir)

• ① chain, series of links used as an ornament or from which sth is suspended:
  • το γιορντάνι με τ' αλύσια |
  • τον ασημοσουγιά με τα πολλά τ' αλύσια (Vlachogiannis) |
  • κουρσάρικα κοντόσπαθα, αλύσια της στηθουριάς και χαϊμαλιά χαλκοπρασινισμένα (Vlami) |
  • folks. μωρέ Λάμπρο Σουλιώτη, το πού βροντούν τ' αλύσια; (DPetrop)

• ② pl chains, fetters, bonds, irons (syn δεσμά L):
  • λιώσε τ' αλύσια τα λησμονημένα γύρω στα βαλαντωμένα τα κορμιά (Vlachogiannis) |
  • folks. στου Πανουριά τα γόνατα, στου Πανουριά τη μέση, | εκεί βροντούν τα χαϊμαλιά, ν-εκεί βροντούν τ' αλύσια (Agoriani) |
  • poem μου δένουν όλα την ψυχή με τρεις ζυγιές αλύσια (Athanas)

[fr MG αλύσιν ← K, AG ἁλύσιον, this der of AG ἃλυσις]

• 1) Aλυσίδα:
  • (Πικατ. 268).
• 2) (Mεταφ.) καταδίκη, ποινή:
  • φ’λακή, αλυσίδα μου, πρίκα μου (Pοδολ. Δ´ 31).

[<ουσ. αλυσίδιν + κατάλ. ‑α. H λ. στο Βλάχ. και σήμ.]

• ① chain (of rings or links) (syn in άλυση 1):
  • μια ~ αποτελείται από πολλούς κρίκους |
  • οχήματα με αλυσίδες |
  • κάνουμε ~ form a chain |
  • ~ για τα χιόνια tire chains (syn αντιολισθητική άλυσος) |
  • καμπάνες με ασημένιες αλυσίδες |
  • ρολόγια περασμένα σε χρυσές αλυσίδες |
  • ~ από ατίμητα διαμάντια |
  • folkt έδεσαν την κόρη του βασιλέα με μια μαλαματένια ~ (Melas) |
  • μια ~ βαριά, με σιδερένιους κρίκους χοντρούς (Panagiotop) |
  • περνάνε την ~ που δένει τη μια μπάντα του λιμανιού στην άλλη και βγαίνουνε στο Mαντράκι (Petsalis-D) |
  • | Special phr αλυσίδα του λαιμού chain (necklace), collar |
  • ~ του ρολογιού watch chain |
  • ~ κλειδιών key chain |
  • ~ του χαλινού curb |
  • ~ τη χαβιάς curb chain |
  • αλυσίδες του τιμονιού naut rudder chain |
  • build. chain pipe wrench |
  • knitting chain stitch

• ② chain, usu pl αλυσίδες οι, chains, bonds, fetters, shackles, irons (syn in άλυση 2):
  • τα σκυλιά ήταν δεμένα μ' αλυσίδες |
  • τον έβαλαν στις αλυσίδες they shackled him |
  • του περνούνε στα πόδια μιαν ~ |
  • ο αγωνιστής σπάει τις αλυσίδες του |
  • ο σκλάβος έκοψε τις αλυσίδες |
  • idiom phr είναι για τις αλυσίδες is a candidate for a strait jacket, i.e. is crazy (syn είναι για δέσιμο, είναι για τα σίδερα) |
  • οι προλετάριοι με την επανάσταση δεν έχουν τίποτα άλλο να χάσουν από τις αλυσίδες τους (Vrettakos) |
  • ο σκλάβος δε ρωτάει αν η ~ του θα είναι από σίδηρο ή από χρυσό (id.) |
  • θα σηκωθεί ο λαός με μια ψυχή, θα σπάσει τες αλυσίδες (Petsalis-D) |
  • η ανταρσία η δική του μαστορεύει αλυσίδες χειρότερες κι από του πρίγκιπα (Prevelakis) |
  • ήθελαν να επιβάλουν νέες αλυσίδες στους Έλληνες (Frangos) |
  • rembetiko song μέσ' το κελί το σκοτεινό περνώ χωρίς ελπίδα | και τη βαριά, μανούλα μου, σέρνω την ~ (IPetrop) |
  • poem σπάστε την ~, τ' όνομά της | όποιο κι αν είναι (Palam)

• ⓐ fig something that confines or restrains, chain:
  • υλικές και ψυχικές αλυσίδες του ανθρώπου |
  • είναι λυτρωμένοι οι νέοι Έλληνες ποιηταί από τις αλυσίδες της σχολαστικής γλώσσας που είχε καταντήσει σ' εμάς εδώ και την ποίηση μια κακή ρητορική (Palam) |
  • άνθρωποι σαν αυτούς που σέρνουν τις αλυσίδες της μοίρας τους (Chatzinis) |
  • poem τις αλυσίδες της ζωής χτυπώ, φωνάζω στον αγέρα! (Kazantz Od 18.824)

• ③ sequence, series, row, range, chain (syn in άλυση 3):
  • ~ βουνών mountain chain (syn άλυση ορέων) |
  • τα βουνά σχηματίζουν προς κάθε μέρος της στεριάς ~ (Panagiotop)

• ⓑ row, line (syn αράδα, γραμμή, σειρά):
  • ολόκληρη ~ από μαθητές τον ακολουθεί (Vacalop) |
  • πίσω τους έρχονται όλοι οι άλλοι, άντρες και γυναίκες, ~ (Patsalis-D)

• ⓒ of abstract matters, philos etc, series, chain:
  • αλυσίδες γεγονότων |
  • κάθε συμβάν είναι κρίκος στην ~ των διαφόρων άλλων γεγονότων (Vrettakos) |
  • ~ τύπων |
  • στη φύση όλα κάνουν ~ (Theodoridis) |
  • οι επιστήμες κάνουν μια ~ (id.) |
  • ο άνθρωπος ανήκει στην ~ των φυσικών γεγονότων (Theodorakop) |
  • ~ φαινομένων, μια ~ αιτίων και αιτιατών, η ~ της αιτιότητας, ~ λόγων, ~ επιχειρημάτων, ~ συλλογισμών, ~ συνεπειών |
  • κατέχομε μια σειρά σταθερών σχέσεων, μια ~ (Tatakis) |
  • ~ των πεπρωμένων του ανθρώπου (Tsatsos) |
  • ~ πολιτισμών |
  • η ιστορία είναι ~ κοινωνικών πειραμάτων, συνήθως αξεδιάλυτων (Evelpidis)

[fr MG αλυσίδα, augmentat. der of K ἁλυσίδιν (s. αλυσίδι)]

• Mικρή αλυσίδα:
  • (Γεωργηλ., Θαν. 136).

[<ουσ. αλυσίδιν + κατάλ. ‑άκι. H λ. στο Bλάχ. και σήμ.]

• small chain, chainlet (syn αλυσιδάκος, αλυσιδίτσα, καδενίτσα)

[fr MG αλυσιδάκιν (occurring in pl αλυσιδάκια)]