• 1) Aκατάλληλος, απρόσφορος, αναποτελεσματικός:
  • μικρά και αδέξια (ενν. όπλα) (Λουκάνη, Oμήρ. Iλ. IE´ [433]).
• 2) Kακός, δυσάρεστος, δυσμενής (συχνά με το επίθ. κακός επιτ.):
  • η μοίρα μου η γιαδέξα (Πανώρ. Δ´ 17)·
  • να περνώ κακόν καιρό κι αδέξο (Bοσκοπ. 448)·
  • αδέξιον τόπον (Nεκρ. βασιλ. 16)·
  • αδέξες και κακές οι παιδωμές του (Πιστ. βοσκ. I 1, 177).

• Tο ουδ. ως ουσ. = αναποδιά, κακό, συμφορά:
  • (Aσσίζ. 179¹³)·
  • αδέξιο που μας ήρτε (Eβρ. ελεγ. 166).

[μτγν. επίθ. αδέξιος. O τ. και σήμ. ποντ. H λ. και σήμ.]

• awkward, clumsy person, bungler, fumbler, stumblebum (syn ατζαμής, σκιντζής, τσαπατσούλης) .

• ① unpractised, inexperienced, unskilled, unhandy (syn ανεπιτήδειος, άπειρος, άπραγος, ατζαμής, ant επιδέξιος, επιτήδειος):
  • ~ εργάτης, τεχνίτης or μάστορας bungler (syn ατζαμής) |
  • αδέξιο χέρι unskilled, prentice hand |
  • ~ στην τέχνη της κολακείας untutored in the art of flattery |
  • οι καλλιτέχνες... κλίνουν... προς τον ιδεαλισμό... ίσως και από απειρία, είναι αδέξιοι, όπως όλοι οι αρχάριοι (Palaiologos) |
  • (ένα είδος αναγλύφου λαϊκού) το ελάξευαν κυρίως απλοί μαρμαρογλύφοι με χέρια αδέξια, αλλά με αισθαντική ψυχή (SKarouzou)

• ② clumsy, awkward, ungainly, fumbling, blundering, gawky (syn ανεπιτήδειος, ant επιδέξιος):
  • είμαι ~ bungler |
  • ~ άνθρωπος blunderer, bungler |
  • αδέξιο άτομο blundering individual |
  • αδέξιο επαρχιωτάκι a blundering provincial boy or young man |
  • ~ νέος hobbledehoy |
  • athl ~ πολεμιστής clumsy warrior |
  • ~ κολυμβητής, παίχτης clumsy diver, clumsy player |
  • ~ συνομιλητής, συζητητής, στιχουργός |
  • ~ ψεύτης bad liar |
  • αδέξιε μεθύστακα! clumsy drunkard! |
  • αδέξιες κινήσεις, αδέξια κινήματα |
  • αδέξιο βήμα |
  • αδέξια προσπάθεια bungling attempt |
  • ~ χειρισμός clumsy handling |
  • αδέξιο φλερτ clumsy flirt |
  • αδέξιο ψέμα |
  • αδέξια δικαιολογία clumsy apology |
  • ~ έπαινος clumsy praise |
  • αδέξια παράσταση wooden performance |
  • αδέξια ερώτηση, κριτική πολεμική, clumsy question, criticism, polemic |
  • αδέξιο γλωσσικό όργανο clumsy linguistic vehicle |
  • αδέξια ευφράδεια clumsy eloquence |
  • αδέξια μετάφραση clumsy translation |
  • αδέξια χρήση μιας λέξης |
  • τόσο άπραγος κι ~ και είχε ολοένα την ανάγκη της προστασίας της (Melas) |
  • είχε μια ντροπαλοσύνη, έδειχνε ~ να μιλήση (LAkritas) |
  • εκπροσωπούνται από αδέξιους και κακούς εκτελεστές των προσταγών τους (Palaiologos) |
  • ο Παλαμάς υπήρξε... ένας επιδέξιος πολλές φορές, μα και ~ σε άλλες, συνδυαστής (Chourmouzios) |
  • έργο κάπως αδέξιο ενός εντοπίου γλύπτη, παλαιικά σεβάσμιο (SKarouzou) |
  • τα παιχνίδια... μεταβάλλουν τα αδέξια και δυσκίνητα παιδιά σε επιδέξια και ευκίνητα (Tsiandas) |
  • poem εγώ τ' αδέξιο, τ' άβουλο παιδί, τ' ονειροπλάνο (Palam) |
  • με φυσιογνωμίες που βάρυναν και μας έκαμαν αδέξιους ξένους w. faces that became heavy and made us awkward strangers (Seferis) |
  • και ζωγραφιές ασκητικές αδέξιες (Skipis) |
  • ένα μπουρνούζι με ανοιχτά τα χέρια, | έργο μοντέρνας ή αδέξιας σμίλης (Zevgoli) |
  • στα χέρια σου δε χωράει μόνο τ' αδέξιο τραγούδι | μιας παιδικής φυσαρμόνικας (Patrikios)

• ③ inapt, uncouth, maladroit, graceless (syn άχαρος, ατζαμής):
  • αδέξιο διάβημα maladroit proceeding (move, step) |
  • είναι ~ μπρος στις γυναίκες από δειλία |
  • άχαρος πάντα και ~, ανοστανάλατος (Palam) |
  • μήπως ήταν μόνο πολύ ~ στην προσφορά της καρδιάς του; (Kanellop)

[fr MG αδέξιος ← K]

• Ατύχημα, αναποδιά:
  • (Aσσίζ. 180²²).

[<επίθ. αδέξιος + κατάλ. ‑σύνη. H λ. στο Somav. και σήμ. ιδιωμ.]

• awkwardness, clumsiness (syn in αδεξιότητα 2):
  • προσάγεται, διαβαίνει ανάμεσα η κατηγορουμένη, προχωρεί με την αδεξοσύνη και με τον κλονισμό (Palam) |
  • αυτός όμως βασανιζόταν ολοένα από την ταραχή και την αδεξοσύνη του παρείσαχτου (Myriv) |
  • γίνεται γελοίος..., καθώς από ~ πέφτει σε πηγάδια και σκοντάφτει σε κάθε άλλη δυσκολία (Theodorakop)

[fr late MG αδεξιοσύνη 'mishap, adversity', der of αδέξιος; the -kso- for -ksio- is region. phenomenon]