Όρος που αναφέρεται στην ταξινόμηση των φωνηέντων με βάση τη θέση των χειλιών. Πρόκειται για τα φωνήεντα που αρθρώνονται με τα χείλια χαλαρά και όχι στρογγυλεμένα. Στις περισσότερες γλώσσες αστρόγγυλα είναι συνήθως τα μπροστινά φωνήεντα ενώ τα πίσω είναι κατά κανόνα στρογγυλά . Το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο αναγνωρίζει τα εξής αστρόγγυλα φωνήεντα (το πρώτο μέλος των φωνηεντικών ζευγών όπως εμφανίζονται στον πίνακα του ΔΦΑ): τα μπροστινά [i] (κλειστό), [e] (μισοκλειστό), [ε] (μισανοιχτό), [æ] (σχεδόν ανοιχτό), [a] (ανοιχτό), τα πίσω [ɯ] (κλειστό), [ɤ] (μισοκλειστό), [ʌ] (μισανοιχτό), [ɑ] (ανοιχτό) και τα κεντρικά [ɨ] (κλειστό), [ɘ] (μισοκλειστό), [ə] (μεσαίο), [ɜ] (μισανοιχτό), [ɐ] (ανοιχτό). Παραδείγματα των υπόλοιπων φωνηέντων μπορούμε να συναντήσουμε σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες, π.χ. [ε] αγγλ. bet 'στοίχημα' γαλλ. mère 'μητέρα', γερμ. Bett 'προσεύχομαι', ιταλ. sette 'εφτά', [æ] αγγλ. bat 'νυχτερίδα', [ɯ] τουρκ. rakı, [ʌ] αμερ. Αγγλ. coffee, [ɑ] γερμ. Fähne 'σημαία'. (Βλ. και κλειστό φωνήεν, ανοιχτό φωνήεν).

Μ. Αραποπούλου

Πηγές

• Κρύσταλ, Ντ. 2000. Λεξικό γλωσσολογίας και φωνητικής. Μτφρ. Γ. Ξυδόπουλος. Αθήνα: Πατάκης.)
• Πετρούνιας, Ευ. [1984] 1993. Νεοελληνική γραμματική και συγκριτική ανάλυση. 1ος τόμ. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.)
• Pullum, G. K. & W. A. Ladusaw. 1996. Phonetic Symbol Guide. 2η έκδ. Σικάγο & Λονδίνο: The University of Chicago Press.)

  http://en.wikipedia.org/wiki/Rounded_vowel

Μπορείτε να ακούσετε τους σχετικούς φθόγγους, μεταξύ άλλων, στις παρακάτω διευθύνσεις:

• http://hctv.humnet.ucla.edu/departments/linguistics/VowelsandCon...
• http://www.arts.gla.ac.uk/IPA/ipachart.html

Πεδίο