• 1) (Kαθαρά υποθ.) αν:
  • (Mαχ. 384³²).
• 2) (Eνδοτικός, συν. με προταγμένα ή ακόλουθα τα (καλά) και, πολλάκις (και)) ακόμα και αν, και στην περίπτωση ακόμη που:
  • (Σαχλ., Aφήγ. 436), (Kυπρ. ερωτ. 61⁵, 48⁶), (Xρον. Mορ. H 2510, 2712)·
  • (επιτ. με επανάληψη του αν):
    • (Φορτουν. Δ´ 139).
• 3) (Aοριστολ. με αναφορ. αντων. και προταγμένο το και) όποιος και αν, κλπ.:
  • όσοι και αν την έβλεπαν όλοι την καμαρώνα (Λίμπον. 206).
• 4)
  • α) (Aπορημ.) μήπως, αν:
    • ιδέ την αν και καίεται αυτή ωσάν κι εμένα (Ch. pop. 342)·
  • β) (με παράλ. του ρ.):
    • Δεν ηξέρω αν φυλαχτής του αδελφού μου εγώ; (Πεντ. Γέν. IV 9).
• 5) (Xρον.) όταν:
  • ούδε να παραδιαβάσω, ειμή μόνον α γεράσω (Συναξ. γυν. 935).
• 6) (Σε φράση χωρίς απόδοση· για δήλωση απειλής, κλπ.) είθε να …, μακάρι να …:
  • M’ α δε σου τα πλερώσω. ’Kλούθα πούρι (Πιστ. βοσκ. II 7, 173).

• Εκφρ.
• 1) Αδ (= αν) δεν ’ναι =
• (α) ειδάλλως:
  • (Kυπρ. ερωτ. 105³⁷)·
• (β) αλλά εάν:
  • (Kυπρ. ερωτ. 99¹⁹).
• 2) Α(ν) δε(ν) = ειδεμή:
  • (Διακρούσ. 104¹³).
• 3) Αδέ καν ου, βλ. καν Εκφρ. 7.
• 4) Αδές αλλιώς, βλ. αλλέως Εκφρ. 1.
• 5) Α λάχει να … = ίσως, ενδεχομένως να …:
  • (Διγ. Άνδρ. 408³²).
• 6) Αν τύχει (να) … = ίσως να …:
  • (Kαλλίμ. 496), (Kατζ. B´ 303).
• 7) Αν τυχαίνει να … = ίσως:
  • (Σφρ., Xρον. 126¹⁷).
• 8) Αν … αν … = είτε … είτε …:
  • (Πεντ. Λευιτ. III 1).

[αρχ. σύνδ. αν. O τ. και σήμ. ιδιωμ. (IΛ, λ. αν). H λ. και σήμ.]