ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ Ένας στους δέκα κατοίκους της Γης ζει στην απειλητική σκιά κάποιου ηφαιστείου εν δράσει

Κείμενο 9 [Πώς μπορείτε να αγοράζετε τη γη;]

"Tριτοκοσμικές καταστάσεις"

Όταν τα ηφαίστεια… βρυχώνται

[Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από την απάντηση που έδωσε ο Σιατλ, αρχηγός μιας φυλής Ινδιάνων, προς τον πρόεδρο της Αμερικής Φραγκλίνο Πιρς (1853-1857), όταν ο τελευταίος ζήτησε από το Σιατλ να πουλήσει στην κυβέρνηση τη γη του.

Μπορεί οι αθλητές μας στο βαλκανικό πρωτάθλημα τάε κβο ντο, που έγινε στη Γιουγκοσλαβία να έφεραν 14 μετάλλια, μπορεί τα τέσσερα από αυτά να είναι χρυσά, ωστόσο μην νομίζετε ότι η κατάσταση στο ελληνικό τάε κβο ντο είναι αγγελικά πλασμένη.

Οι επιστήμονες αναζητούν τα σημάδια που θα προβλέπουν τις εκρήξεις

Το κείμενο μετέφρασε ο Ζήσιμος Λορεντζάτος και το δημοσίευσε στο ΒΗΜΑ στις 16 Ιανουαρίου 1977].

Τα προβλήματα είναι πάρα πολλά.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΕΤΙΝΑΚΗΣ

Πώς μπορείτε να αγοράζετε ή να πουλάτε τον ουρανό - τη ζέστα της γης; Οι αθλητές μας με τρισέλιδη επιστολή στα Μ.Μ.Ε. αναφέρουν την τριτοκοσμική κατάσταση που επικρατούσε στην ελληνική αποστολή, η οποία μας εκπροσώπησε στη Γιουγκοσλαβία.

Ένας στους δέκα κατοίκους της Γης ζει στη σκιά κάποιου ηφαιστείου εν δράσει. Ο Βεζούβιος δεσπόζει στη Νάπολι, το Ραϊνιέ βρίσκεται πάνω από το Σιάτλ - Τακόμα και το πιο δραστήριο, το Ποποκατετέπλ, το πιο επικίνδυνο απ' όλα, κυριαρχεί πάνω από την Πόλη του Μεξικού -s μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες μεγαλουπόλεις.

Για μας μοιάζει παράξενο. Σύμφωνα λοιπόν με την επιστολή, η ελληνική αποστολή έφτασε στον προορισμό της ύστερα από μία "Οδύσσεια" 22 ωρών, η οποία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εάν η υπάλληλος της ομοσπονδίας είχε έγκαιρα τακτοποιήσει το τυπικό ζήτημα της βίζας για να περάσει η αποστολή μέσα από τα Σκόπια και όχι από τη Βουλγαρία.

Η τέφρα κάλυψε ένα ολόκληρο χωριό στη Δυτική Ιάβα

Η δροσιά του αγέρα ή το άφρισμα του νερού ωστόσο δε μας ανήκουν. Τα έξοδα πληρώθηκαν από τους αθλητές και τον προπονητή.

Οι κάτοικοι όλων αυτών των πόλεων, αλλά και πολλοί άλλοι που ζουν κάτω από παρόμοιες απειλητικές συνθήκες, είναι σαν να κάθονται πάνω σε μια ωρολογιακή βόμβα.

Πώς μπορείτε να τα αγοράσετε από μας; Η ομάδα έφτασε στις 5 π.μ. στο Νις, αλλά δεν είχε κλειστεί ξενοδοχείο.

Τους τελευταίους λίγους μήνες, οι κάτοικοι της Κατάνιας, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης στη Σικελία, που βρίσκεται κοντά στο ηφαίστειο Αίτνα, κατάλαβαν πόσο άσχημο είναι να ζεις πάνω σε ένα ρέμα από λάβα και κάτω από συνεχή βροχή στάχτης.

Κάθε μέρος της γης αυτής είναι ιερό για το λαό μου. Τακτοποιήθηκε προσωρινά και μετά από μερικές ώρες έγινε αλλαγή δωματίων, ενώ στην αποστολή δεν υπήρχε ούτε ένας γιατρός.

Η Αίτνα άρχισε τις πιο πρόσφατες εκρήξεις της στα τέλη Οκτωβρίου.

Κάθε αστραφτερή πευκοβελόνα, κάθε αμμούδα στις ακρογιαλιές, κάθε θολούρα στο σκοτεινό δάσος, κάθε ξέφωτο και κάθε ζουζούνι που ζουζουνίζει είναι στη μνήμη και στην πείρα του λαού μου ιερό. Μάλιστα η έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στις αποστολές, χαρακτηρίζεται ως "γενικότερο πρόβλημα"!

Η αδιάκοπη βροχή στάχτης και η συνεχής ροή της λάβας κάθε άλλο παρά ωφέλησαν τις δουλειές των κατοίκων, εκ των οποίων περισσότεροι από 30 τραυματίστηκαν ενώ βρίσκονταν σε ένα τουριστικό συγκρότημα, γύρω στα Χριστούγεννα.

Ξέρουμε πως ο λευκός δεν καταλαβαίνει τους τρόπους μας.

Γι' αυτούς τους λόγους οι διεθνείς έκαναν στους αγώνες 6ωρη στάση και αγωνίστηκαν τελικά μετά από παρέμβαση του υπουργού αθλητισμού της Γιουγκοσλαβίας.

Στη Χαβάη, όμως, εκεί όπου τα ηφαίστεια είναι περισσότερο κατανοητά όσο πουθενά αλλού στον πλανήτη, δεν είναι ακόμα γνωστό αν το Μάουνα Λόα, το μεγαλύτερο ηφαίστειο στον κόσμο και το Κιλαουέα, ένα από τα πλέον δραστήρια, ανήκουν στο ίδιο σύστημα.

Τα μέρη της γης, το ένα με το άλλο, δεν κάνουν γι' αυτόν διαφορά, γιατί είναι ένας ξένος που φτάνει τη νύχτα και παίρνει από τη γη όλα όσα του χρειάζονται. Η ομοσπονδία μάλιστα αντί να "σκύψει" πάνω στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αθλητές μας, απείλησε κάποιους από αυτούς ,που φέρονται ως "πρωτεργάτες" αυτής της κίνησης, για το "αβέβαιο" μέλλον τους.

Οι κορυφές των δύο ηφαιστείων απέχουν 40 χιλιόμετρα η μία από την άλλη, και όπως υποστηρίζουν Αμερικανοί επιστήμονες, όταν δονείται το ένα, το ίδιο συμβαίνει και με το άλλο.

Η γη δεν είναι αδερφός του αλλά εχθρός που πρέπει να τον κατακτήσει και αφού τον κατακτήσει πηγαίνει παρακάτω.

Οι επιστήμονες όμως δεν είναι ακόμα σε θέση να εξηγήσουν γιατί συμβαίνει αυτό, παρά την πίεση που υπάρχει να βρεθούν μέθοδοι πρόβλεψης των εκρήξεων, οι οποίες προκαλούνται από το μάγμα - τα πυρακτωμένα υλικά που βρίσκουν διέξοδο μέσα από τον κρατήρα για να προκαλέσουν τα ποτάμια της φλεγόμενης λάβας.

Με το ταμάχι* που έχει θα καταπιεί τη γη και θα αφήσει πίσω του μια έρημο.

Τα είδη.

* ταμάχι: απληστία, πλεονεξία.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες τα ηφαίστεια είναι δύο ειδών: Ο ένας τύπος περιλαμβάνει ηφαίστεια όπως αυτά της Χαβάης και την Αίτνα, που δύσκολα αφήνουν τη λάβα να κυλήσει από τους κρατήρες τους.

Ο άλλος τύπος περιλαμβάνει ηφαίστεια σαν του Όρους της Αγίας Ελένης στην Αμερική, οι εκρήξεις των οποίων είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθούν.

Οι διάφορες θεωρίες που αναπτύσσονται για να προβλεφθεί πότε ένα ηφαίστειο πρόκειται να εκραγεί, βασίζονται σε μια κεντρική ιδέα: Οι επιστήμονες προσπαθούν να ανακαλύψουν την πίεση που αναπτύσσεται στο μάγμα που υπάρχει στα έγκατα των ηφαιστείων. Ένας από τους τρόπους προσδιορισμού της πίεσης αυτής είναι μετρώντας με ακρίβεια το σχήμα του εδάφους γύρω από το ηφαίστειο, απ΄ όπου αναμένεται να περάσει η λάβα. Αυτό όμως απαιτεί πανάκριβα όργανα παρατήρησης.

Σύμφωνα με τον δρα Θορ Θόραντσον, ηφαιστειολόγο του Πανεπιστημίου της Χαβάης, η επέκταση της χρήσης των περίφημων GPS, με τα οποία προσδιορίζεται τοπογραφικά επακριβώς η θέση στη Γη, μέσω δορυφόρου, έχουν βοηθήσει εξαιρετικά στην ακρίβεια των παρατηρήσεων.

Μεγάλη σημασία έχει ακόμα να βρίσκονται υπό συνεχή παρακολούθηση και ηφαίστεια που θεωρούνται πλέον ανενεργά, λέει ο δρ Θόρεντσον.

Οι δορυφόροι. Ο δορυφόρος "Ενβισάτ", που εκτοξεύτηκε τον περασμένο Μάρτιο από το Ευρωπαϊκό Διαστημικό Κέντρο, περιέχει τα πλέον προηγμένα όργανα για την καταμέτρηση τέτοιων στοιχείων.

Άλλοι δορυφόροι, όπως ο αμερικανικός "Λάντσατ-7" και ο "Τέρα", διαθέτουν όργανα που μπορούν να μετρήσουν τη θερμοκρασία στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος. Αυτό επιτρέπει να ανιχνεύονται τα "καυτά" και τα "ψυχρά" σημεία των ηφαιστείων. Μια ξαφνική άνοδος της θερμοκρασίας, σημαίνει μερικές φορές ότι επίκειται έκρηξη. Ο Μάικ Έιμπραμς, ένας από τους επιστήμονες που εργάζονται για τη NASA, επισημαίνει πως υπάρχει ένα τεχνικό πρόβλημα με όλους αυτούς τους δορυφόρους. Μπορούν να κάνουν ακριβείς μετρήσεις, αλλά λόγω της τροχιάς τους δεν μπορούν να ξαναπεράσουν από το ίδιο σημείο πριν περάσουν δεκαπέντε μέρες.

Οι αισιόδοξοι επιστήμονες πάντως υποστηρίζουν πως σύντομα θα έχουν υπερνικηθεί τα εμπόδια για ασφαλείς προβλέψεις εκρήξεων ηφαιστείων, χάρη στη συνεργασία των επίγειων οργάνων με τους δορυφόρους. Το πρόβλημα είναι ένα και βασικό: οι περικοπές στα κονδύλια για την παρακολούθηση της δραστηριότητας των ηφαιστείων.

Φλεγόμενοι βράχοι που σκοτώνουν

Περισσότερο επικίνδυνα από τη λάβα, που συνήθως ρέει αργά, είναι τα λαχάρ - τα εκτοξευόμενα κομμάτια βράχων, ανακατωμένα με σκόνη, στάχτη και νερό και πολλές φορές αναπτύσσουν ταχύτητα που φτάνει τα 60 χιλιόμετρα την ώρα. Το 1985 τα λαχάρ από το ηφαίστειο Ρουίζ στη Κολομβία, είχαν σκοτώσει 25.000 ανθρώπους στην πόλη Αρμέρο. Αλλά οι εκρήξεις των ηφαιστείων δεν επηρεάζουν μόνο τη ζωή στο έδαφος. Όταν το ηφαίστειο Ρεντάουμπτ εξερράγη τον Δεκέμβριο του 1989, η στάχτη που εκτοξεύτηκε στον ουρανό προκάλεσε διακοπή της λειτουργίας και των τεσσάρων κινητήρων ενός περαστικού από την περιοχή Μπόινγκ 747. Οι πιλότοι έβλεπαν το αεροσκάφος να χάνει πάνω από 10.000 πόδια ύψος, πριν καταφέρουν να ξαναθέσουν σε λειτουργία τους κινητήρες και το προσγειώσουν ασφαλώς. Παρόμοια περιστατικά εξαιτίας της στάχτης που εκτοξεύεται από τα ηφαίστεια, έχουν προκληθεί σε 80 άλλα εμπορικά αεροσκάφη, τα τελευταία 15 χρόνια.