Μελέτες 

Σύγκριση Προγραμμάτων Σπουδών (2004) 

 

3.3. Ανάγκη σύνταξης Προγράμματος Σπουδών για τα ελληνόπουλα της διασποράς

Επίσης, πρέπει να μη μας διαφεύγει ότι οι μαθητές που διδάσκονται την ελληνική στο εξωτερικό με βάση τα ΠΣ του ελληνικού σχολείου, μπορεί να διδάσκονται τα ίδια φαινόμενα με τους μαθητές στην Ελλάδα, αλλά η διδασκαλία και η γλωσσική υποδομή τους είναι διαφορετική. Το επίπεδο της γλώσσας στην τάξη είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο που χρειάζεται για να ανταποκριθούν στις διάφορες επικοινωνιακές καταστάσεις που περιγράφονται στα ΠΣ. Oι μαθητές μπορεί να μην έχουν το λεξιλόγιο, τις αναπτυγμένες γραμματικές δομές, τις αποχρώσεις της σημασίας που χρειάζονται για να καταλαβαίνουν ό,τι λέγεται σε μια τάξη όπου η γλώσσα διδάσκεται ως πρώτη. Για παράδειγμα ως προς τον στόχο του να κατακτήσουν τα παιδιά όσο το δυνατόν καλύτερα τη γλώσσα είναι σαφές πως επιδιώκεται διαφορετικό επίπεδο τελειότητας στις δύο περιπτώσεις. Επίσης η δυνατότητα αναγνώρισης των προθέσεων του ομιλητή είναι πολύ πιο διευρυμένη για το φυσικό ομιλητή. Εξάλλου όσον αφορά τη δυνατότητα των μαθητών να ζητούν διευκρινίσεις και εξηγήσεις, είναι λογικό ότι την ώρα που οι μαθητές της ελληνικής στο εξωτερικό θα μπορούν να ζητούν εξηγήσεις για τη διεύθυνση ενός σπιτιού, οι φυσικοί ομιλητές θα είναι σε θέση να ζητούν εξηγήσεις για το νόημα ενός ποιήματος.

Σε επίρρωση των παραπάνω παρατίθεται απόσπασμα από έκθεση της Ερευνητικής Ομάδας Καναδά - περιοχής Κεμπέκ για την Ελληνική Συμπληρωματική Εκπαίδευση στο Κεμπέκ: «Αναφορικά με τα κάθε είδους σχολεία του απόδημου ελληνισμού, θα πρέπει πρώτα-πρώτα να συζητηθεί η μερική ή ολική χρησιμοποίηση από αυτά του ΠΣ του Υπουργείου Παιδείας της Ελλάδας. Συνέβη στο παρελθόν, και ίσως συμβαίνει ακόμα, μερικοί σχολικοί οργανισμοί ημερήσιας ή συμπληρωματικής εκπαίδευσης της ομογένειας να ισχυρίζονται ότι εφαρμόζουν μερικώς ή πλήρως το πρόγραμμα αυτό. Οι επιφυλάξεις είναι ότι ούτε η μερική εφαρμογή του Αναλυτικού αυτού Προγράμματος είναι δυνατή και οι λόγοι είναι γνωστοί. Ο διαθέσιμος χρόνος για τα ελληνικά είναι πολύ λίγος, οι συνθήκες που ζει και κινείται το παιδί είναι πολύ διαφορετικές, οι γλωσσικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει πολύ μεγάλες κτλ. Αρκεί να σημειωθεί ότι για την ύλη των γλωσσικών μαθημάτων που - βάσει των βιβλίων που έχουμε στη διάθεσή μας - πρέπει να καλύψουμε εδώ στο Μοντρεάλ, έχουμε 6 ώρες την εβδομάδα στα ημερήσια και τρεις ώρες στα σαββατιανά σχολεία, αν αφαιρέσουμε τα πολιτιστικά μαθήματα, ενώ στα σχολεία της Ελλάδας έχουν 16 ώρες την εβδομάδα!" (αναφέρεται στο Κωνσταντινίδης 2001: 192[28]).

ΠΣ για τα ελληνόπουλα της διασποράς έχουν εκπονηθεί από διάφορους φορείς κυρίως για τα παιδιά που ζουν σε κάποια συγκεκριμένη χώρα (π.χ. Καναδά ή Αυστραλία)[29]. Πρόσφατα η ομάδα Δαμανάκη ανακοίνωσε ότι προτίθεται να ετοιμάσει ΠΣ για τις γλωσσικές ανάγκες των παιδιών των ελλήνων του εξωτερικού. Τα παιδιά αυτά έχουν συνήθως την ελληνική δεύτερη γλώσσα (συχνά πρώτη στα πρώτα παιδικά τους χρόνια που γρήγορα όμως εξελίσσεται σε δεύτερη όταν αρχίσουν να εντάσσονται στο ευρύτερο περιβάλλον της χώρας υποδοχής). Προβλέπεται ότι βάσει αυτού του ΠΣ θα μπορεί να κατασκευαστεί ένα υλικό ταυτότητας που θα απευθύνεται σε όλους τους έλληνες μαθητές της διασποράς και ένα υλικό ετερότητας που θα είναι διαφορετικό για τους μαθητές που ζουν σε διαφορετικές χώρες και θα συγκροτηθεί από ομάδες εκπαιδευτικών κάθε χώρας (βλ. Δαμανάκη, 2001γ, σσ.74-5). [Κατά τρόπο πρωθύστερο, το υλικό διδασκαλίας έχει ήδη αρχίσει να παράγεται, ενώ η συγγραφή του ΠΣ δεν έχει ξεκινήσει ακόμη. (Για τους λόγους για τους οποίους συνέβη αυτό βλ. Δαμανάκης, 2001α: 8)].

Δοθέντος ότι υπάρχει ήδη το ΑΠΠΕ και ότι αναγνωρισμένο πιστοποιητικό ελληνομάθειας αποκτούν οι μαθητές αφού επιτύχουν στις εξετάσεις των διαφόρων επιπέδων πιστοποίησης της ελληνομάθειας, κάνουμε την ευχή το ΠΣ που θα εκπονηθεί να στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στο ήδη υπάρχον ΑΠΠΕ, συμπεριλαμβάνοντας βέβαια τις όποιες αλλαγές ή προσθήκες θα χρειαστούν προκειμένου το νέο ΠΣ να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες του κοινού στο οποίο απευθύνεται.

28 Στο συγκεκριμένο βιβλίο στη σ.192 αναφέρεται ότι το κείμενο αυτό προήλθε από την πηγή Κομπορόζος 1997 χωρίς όμως να δίνονται περισσότερα στοιχεία για αυτή.

29 Π.χ. στο Μοντρεάλ, η Ομοσπονδία Γονέων και Κηδεμόνων προχώρησε στη σύνταξη ενός σχετικά συγκροτημένου ΠΣ, το οποίο παρουσιάστηκε σε αρτιότερη μορφή το 1982 (Κωνσταντινίδης 2001: 193). Επίσης ΠΣ συντάχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '80 για τα απογευματινά σχολεία της Ελληνικής Κοινότητας του Μοντρεάλ (ό.π.: 194).
Σύμφωνα με τον Δαμανάκη (2001α: 9-10), δύο προγράμματα παραγωγής γλωσσικού υλικού παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:α) το Πρόγραμμα Νεοελληνικών VictoriaAustralia σχεδιασμένο από το Education Department of Victoria Materials Production Curriculum Branch (1984): Πρόγραμμα Νεοελληνικών, GreekCurriculum, Melbourne. Σύμφωνα με τον Δαμανάκη, το πρόγραμμα αυτό αποτελεί στην πραγματικότητα ένα θεωρητικό πλαίσιο που βασίζεται στις θεωρητικές απόψεις του Van Ek.β) το Πρόγραμμα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. του Παν/μίου Ιωαννίνων, Ελληνική Γλώσσα, στο πλαίσιο του οποίου οι επιστημονικοί υπεύθυνοι Μ. Δαμανάκης και Γ. Δήμου και οι συνεργάτες τους κατέθεσαν μια σειρά από θεωρητικές σκέψεις για τη διδασκαλία της ελληνικής και για τη διδασκαλία «Στοιχείων πολιτισμού».Σημειώνουμε ότι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο εξέδωσε τον Μάρτιο του 1999 Αναλυτικό Πρόγραμμα της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας σε παλιννοστούντες και αλλοδαπούς μαθητές για να καλύψει τις ανάγκες των μαθητών της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας στο εσωτερικό της χώρας.

Τελευταία Ενημέρωση: 15 Ιούν 2010, 14:04