Μαγικές εικόνες του Μαύρου Θεάτρου θα παρελαύνουν από τη σκηνή του "Ράδιο Σίτυ" για δέκα ημέρες.

3.4 Ένα πείραμα χημικής κινητικής μελέτης

Ο θίασος «Image» από την Πράγα φιλοξενείται στο «Ράδιο Σίτυ» από σήμερα μέχρι τις 22 Ιανουαρίου

Κλείνοντας το κεφάλαιο, θα πρέπει για άλλη μια φορά να τονίσουμε τη σημασία που έχει το πείραμα στη μελέτη της χημικής κινητικής.

Ο φανταστικός κόσμος του Μαύρου Θεάτρου

Έτσι, αντί επιλόγου, παραθέτουμε ένα πείραμα χημικής κινητικής μελέτης, προσπαθώντας να αξιοποιήσουμε πολλά από τα στοιχεία που αναπτύξαμε στο παρόν κεφάλαιο.

Τις καλύτερες και εντυπωσιακότερες στιγμές του από όλες τις μέχρι σήμερα παραγωγές του έρχεται να μας προσφέρει το Μαύρο Θέατρο «Image» της Πράγας, από σήμερα έως τις 22 του μήνα στο κινηματοθέατρο «Ράδιο Σίτυ».

Το πείραμα που θα μελετήσουμε στηρίζεται στην αντίδραση διαφόρων μετάλλων π.χ. Zn, Mg, Fe και Μn με αραιό H2SO4.

Ζογκλέρ και μίμοι εμφανίζονται επί σκηνής αλλά και ανάμεσα στο κοινό, υφάσματα κυματίζουν και μοιάζουν με αέρινα γλυπτά, γυναίκες ρέουν στο αφιλόξενο σύμπαν, σουρεαλιστικά μάτια ίπτανται στο άπειρο, πεταλούδες επωάζονται μέσα σε εύθραυστα κουκούλια, παράλληλες οριζόντιες και κάθετες φωσφορούχες γραμμές χορεύουν τζαζ.

Οι αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα περιγράφονται με τις παρακάτω χημικές εξισώσεις: Zn(s) + H2SO4(aq) [pic] ZnSO4(aq) + Η2(g) Fe(s) + H2SO4(aq) [pic] FeSO4(aq) + Η2(g) Mn(s) + H2SO4(aq) [pic] MnSO4(aq) + Η2(g) Mg(s) + H2SO4(aq) [pic] MgSO4(aq) + Η2(g)

Πρόκειται για εικόνες που θα αντικρίσουν οι επισκέπτες των παραστάσεων, εικόνες ενός άλλου κόσμου, αυτού του Μαύρου Θεάτρου, όπου το φως και το σκοτάδι είναι διαφορετικά από ό,τι γνωρίζουμε.

ΣΧΗΜΑ 3.9 Πειραματική διάταξη για την κινητική μελέτη της αντίδρασης Μ+ Η2SO4 [pic] ΜSO4 + H2 [pic]­

Το πυκνό σκοτάδι του Μαύρου Θεάτρου είναι γεμάτο φαντασία.

ΣΧΗΜΑ 3.10 Καμπύλες αντίδρασης (V – t).

Ποιητικές εικόνες πλησιάζουν από το μυστηριώδες βάθος μιας μαύρης καμπίνας, οι ηθοποιοί μοιάζουν αόρατοι, ο χορός και οι κινήσεις τους εκφράζουν κρυφά, ανήσυχα συναισθήματα, ενώ η μουσική δίνει στο άψυχο ζωή, κάνει το τραγικό αστείο και το απίστευτο αληθινό.

Η κινητική μελέτη των παραπάνω αντιδράσεων μπορεί να βασιστεί στη μέτρηση του όγκου του Η2 που ελευθερώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, κάνοντας χρήση της παρακάτω διάταξης:

Δεν χρειάζονται περισσότερα για να ξυπνήσει η φαντασία! Τα αποτελέσματα των μετρήσεων δίνονται σε μορφή διαγραμμάτων V - t (καμπύλες αντίδρασης).

Ο θίασος «Image» δημιουργήθηκε το 1989 στην Πράγα από τον μουσικό Alexander Cihar και την χορογράφο Eva Asterova.

Να σημειωθεί, ότι σε κάθε κουκκίδα αντιστοιχεί μια πειραματική μέτρηση.

Είναι ένα θέατρο βασισμένο στα μαγικά εφέ του μαύρου θεάτρου, του χορού, της μοντέρνας τζαζ μουσικής και της παντομίμας.

Με βάση τις καμπύλες και με τον τρόπο που υποδείξαμε στην ενότητα 1.1 (σχήμα 3.3) μπορούμε να προσδιορίσουμε την ταχύτητα των αντιδράσεων σε διαφόρους χρόνους, ΔV/Δt – t.

Εκτός από τις καθιερωμένες παραστάσεις στη Πράγα και τις παγκόσμιες περιοδείες της η θεατρική ομάδα συμμετέχει και σε άλλα ειδικά προγράμματα, όπως εμφανίσεις στην τηλεόραση, στο διάσημο καλοκαιρινό σόου Ρονκάλι στην όπερα της Φρανκφούρτης και στο κορυφαίο φεστιβάλ για τους Ολυμπιακούς του Μονάχου.

ΣΧΗΜΑ 3.11 Ταχύτητα αντίδρασης σε συνάρτηση με το χρόνο (ΔV/Δt – t).

Σεναριογράφοι της παράστασης είναι οι Eva Asterova, Josef Tichy, Petr Liska, Michal Hecht, η χορογραφία της Asterova και η μουσική του Zdenek Zdenek.

ΣΧΗΜΑ 3.12 Επίδραση καταλύτη (Cu) στην αντίδραση Zn(s) + Η2SO4 (aq) [pic] ZnSO4 + H2 [pic]­

ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

Να παρατηρήσουμε ότι τη μέγιστη αρχική ταχύτητα έχει το Mn, ακολουθεί το Mg και τελευταίος έρχεται ο Fe, ο οποίος παρουσιάζει αξιοσημείωτη σταθερότητα (βλέπε σχήμα 3.11).

Ε.Σ.

Το παραπάνω πείραμα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ταχύτητα της αντίδρασης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη φύση του μετάλλου. Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε το πείραμα μελετώντας αυτή τη φορά τη παράμετρο «επιφάνεια επαφής», προσδιορίζοντας την καμπύλη της αντίδρασης ενός μετάλλου π.χ. Mn με διαφορετικού μεγέθους κόκκους (κρατώντας τις υπόλοιπες παραμέτρους σταθερές). Ανάλογα, μπορούμε να μελετήσουμε την επίδραση της θερμοκρασίας, της συγκέντρωσης, του καταλύτη κ.τ.λ. Για παράδειγμα, η μελέτη της επίδρασης του καταλύτη στην αντίδραση Zn(s) + H2SO4(aq) [pic] ZnSO4(aq) + Η2(g) οδηγεί στο παρακάτω σχήμα:

Τέλος, να παρατηρήσουμε, ότι η πειραματική μελέτη της επίδρασης της συγκέντρωσης των αντιδρώντων στη ταχύτητα οδηγεί στον προσδιορισμό της τάξης της αντίδρασης και έτσι ανοίγει ο δρόμος για τη διερεύνηση του μηχανισμού της αντίδρασης.