Η ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Πώς να σφάζετε πολιτισμένα 1. Κινητική θεωρία αερίων

Συνεχίζεται η αστάθεια

Μέρες που είναι, καθώς η παγκόσμια κοινότητα προετοιμάζεται για την επίθεση στο Ιράκ, βιβλία σαν κι αυτό είναι εύκολα παρεξηγήσιμα. Γι' αυτό ας το ξεκαθαρίσουμε απ' την αρχή: το έργο του Victor Davis Ηanson, γνωστού στο ελληνικό κοινό από το "Ποιος Σκότωσε τον Όμηρο", δεν είναι μελλοντολογικό

1-1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η υποχώρηση του Γενικού Δείκτη Τιμών στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών έφθασε έως και το 6% στη χθεσινή συνεδρίαση, συνεπεία των εξελίξεων στο πολιτικό σκηνικό-

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Εικ. 1.1 Ένα μόριο αερίου κινείται στο χώρο που καταλαμβάνει το αέριο, συγκρουόμενο με άλλα μόρια κατά τη διαδρομή του. Αν και στην εικόνα φαίνονται στατικά, τα άλλα μόρια κινούνται επίσης μ’ έναν ανάλογο τρόπο.

Τελικώς, ωστόσο, έκλεισε στις 3.351,22 μονάδες, μειωμένος σε ποσοστό 2,08% Το "Σφαγή και Πολιτισμός" δεν ορίζει τη δεοντολογία βάσει της οποίας θα πρέπει να διεξάγονται οι πόλεμοι από δω και πέρα ώστε οι σφαγές να παραμείνουν πολιτισμένες, κοινώς να μη γίνονται ασκόπως και άνευ συγκεκριμένου αποτελέσματος.

Πολλές από τις σημερινές αντιλήψεις μας για την ύλη και τη θερμότητα έχουν την αφετηρία τους στη μελέτη της συμπεριφοράς των αερίων, για την οποία εργάστηκαν μερικοί από τους πιο σημαντικούς θεωρητικούς και πειραματικούς φυσικούς, στη διάρκεια του αιώνα που πέρασε και στις αρχές του αιώνα μας. ΑΘΗΝΑ.

Η σκέψη του δεν έχει σχέση με τη σκέψη του Χάντιγκτον και γι' αυτόν τον λόγο κανένα στρατηγείο δεν μπορεί να την αξιοποιήσει για τους σχεδιασμούς του.

Το ενδιαφέρον για τη συμπεριφορά των αερίων δεν είναι μόνο θεωρητικό.

- H ελληνική κεφαλαιαγορά έδωσε σήμα στην κυβέρνηση για την αποπομπή των τριών υπουργών, ώστε να περιοριστούν όσο το δυνατόν συντομότερα (και περισσότερο) οι επιπτώσεις -τουλάχιστον σε οικονομικό επίπεδο- που προκάλεσε η υπόθεση Οτσαλάν. Παρ' όλ' αυτά ο συγγραφέας αναγνωρίζει την ύπαρξη συνόρων.

Οι μηχανές των αυτοκινήτων, οι ατμοστρόβιλοι της ΔΕΗ αλλά και μια σειρά από εργαλεία, όπως οι αερόσφυρες (κομπρεσέρ) που χρησιμοποιούμε για να τρυπάμε πέτρες, βασίζουν τη λειτουργία τους σε διαδικασίες στις οποίες συμμετέχουν αέρια.

Με την ανακοίνωση της παραίτησης των τριών υπουργών, η Σοφοκλέους άρχισε να ανακάμπτει, ενώ προς το τέλος της χθεσινής συνεδρίασης κατάφερε να περιορίσει τις μεγάλες απώλειες που παρουσίαζε τις πρώτες ώρες των συναλλαγών. Όχι μόνον τα αναγνωρίζει, αλλά και τα θεωρεί απαραίτητα για την ανάπτυξη του πολιτισμού.

Στα αέρια οι αποστάσεις μεταξύ των μορίων είναι μεγάλες και οι δυνάμεις μεταξύ τους πολύ μικρές.

Πάντως, ως δραματικές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι πρώτες ώρες των συναλλαγών της συνεδρίασης του ελληνικού Χρηματιστηρίου, καθώς με την έναρξη ο Γενικός Δείκτης υποχωρούσε περί το 2%.

Τα σύνορα είναι απαραίτητα, όπως και ο πόλεμος είναι απαραίτητος, αφού ο πόλεμος είναι εγγενές χαρακτηριστικό της ζωής - η σκέψη του Hanson είναι πάντα πολύ κοντά στους αρχαίους Έλληνες.

Αυτό εξηγεί γιατί τα αέρια δεν έχουν δικό τους σχήμα και όγκο αλλά «δανείζονται» το σχήμα και τον όγκο του δοχείου που τα περιέχει.

Αργότερα, μάλιστα, οι φήμες για ενδεχόμενη παραίτηση των υπουργών που φέρονται ως συνυπεύθυνοι για την άσχημη έκβαση της υπόθεσης του Κούρδου ηγέτη Οτσαλάν έδωσαν το "πράσινο φως" για κάθετη πτώση του, μετά και την εκδήλωση μαζικών ρευστοποιήσεων τόσο από εγχώριους, όσο και από ξένους επενδυτές, πιέζοντας τον σε επίπεδα χαμηλότερα της τάξης του 6%. Όσο για τα σύνορα, αυτά δεν περιορίζονται στην αλλαγή των θρησκευτικών πεποιθήσεων ή των φυλετικών χαρακτηριστικών: ορίζουν έναν τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, μια νοοτροπία που πάει πολύ βαθύτερα και η οποία αποκαλύπτεται στον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται ο πόλεμος.

Τα μόρια των αερίων βρίσκονται σε διαρκή κίνηση και συγκρούονται με τα άλλα μόρια ή με τα τοιχώματα του δοχείου.

Λίγο αργότερα, ωστόσο, η λήψη μέτρων από την κυβέρνηση (με την αναγγελία του ανασχηματισμού, αλλά και τη διαταγή εισαγγελικής έρευνας για ευθύνες μη πολιτικών προσώπων) χαλάρωσε τις πιέσεις και οδήγησε την αγορά σε θεαματική ανάκαμψη. Υπάρχει ένας δυτικός τρόπος διεξαγωγής πολέμου ο οποίος είναι σαφώς ανώτερος, πιο αποτελεσματικός και κατά συνέπεια πιο καταστροφικός από όλους τους άλλους.

Η κίνηση των μορίων του αερίου, μεταξύ δύο συγκρούσεων, είναι ευθύγραμμη ομαλή, η «μέση ελεύθερη διαδρομή» τους σχετικά μεγάλη και οι ταχύτητες με τις οποίες κινούνται είναι της τάξης των 1600 χιλιομέτρων την ώρα!

Πάντως, σύμφωνα με εκτιμήσεις χρηματιστών, η αβεβαιότητα αυξάνεται στην πολιτική σκηνή της χώρας μας, με αποτέλεσμα να είναι πιθανόν να δημιουργηθεί κάποια νευρικότητα στην αγορά εντός των προσεχών ημερών.

Η τεχνολογία

Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στα αέρια, τα μόρια των στερεών βρίσκονται σε μικρή μεταξύ τους απόσταση και οι μεταξύ τους δυνάμεις είναι ισχυρές, γι’ αυτό τα στερεά έχουν ορισμένο σχήμα και όγκο.

Οι ξένοι παίχτες φαίνεται να συνεχίζουν να έχουν ένα μικρό ποσοστό στην αγορά, ενώ οι μικροεπενδυτές συνεχίζουν να διοχετεύουν μεγάλα κεφάλαια στο Χρηματιστήριο, με την προσοχή τους να επικεντρώνεται, επί του παρόντος, σε μικρής κεφαλαιοποίησης μετοχές.

Οι λεγόμενοι "δυτικοί" δεν επεβλήθησαν στον υπόλοιπο κόσμο επειδή είχαν την τύχη να ζουν σε μια περιοχή του πλανήτη όπου οι κλιματολογικές συνθήκες ευνοούσαν την ανάπτυξη, κατά συνέπειαν μπόρεσαν να αναπτύξουν μια τεχνολογία ανώτερη απ' αυτή των αντιπάλων τους οι οποίοι μπορεί να ήσαν ευφυέστεροι πλην όμως ατυχέστεροι, όπως υποστηρίζουν όσοι θρηνούν για τις ανισότητες του άθλιου τούτου κόσμου. Τα μόρια των στερεών δε μετατοπίζονται αλλά ταλαντώνονται γύρω από ορισμένη θέση.

Πάντως, το ποιες θα είναι τελικά οι επιπτώσεις των πολιτικών προβλημάτων στην αγορά θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά των ξένων επενδυτών, οι οποίοι θα φοβηθούν από την προοπτική μιας ευρύτερης αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης και της οικονομικής πολιτικής ή θα εισέλθούν σε χαμηλότερες τιμές, για τις οποίες περίμεναν εδώ και αρκετό διάστημα.

Οι "δυτικοί" κατάφεραν να επιβληθούν γιατί μπόρεσαν να εντάξουν τον πόλεμο μέσα στο όλο σύστημα ορθολογιστικής οργάνωσης του κόσμου που τους επέτρεπε τη διαχείριση μιας ελευθερίας που δεν διέθεταν οι υπόλοιποι:

Στην ενδιάμεση κατάσταση, στα υγρά, οι δυνάμεις ανάμεσα στα μόρια είναι σημαντικές, όχι όμως τόσο μεγάλες όσο στα στερεά, με συνέπεια τα υγρά να έχουν ορισμένο όγκο αλλά όχι δικό τους σχήμα.

Η χθεσινή συνεδρίαση

"Ουδείς στρατός πέρα από τη Δύση στρατολόγησε μαχητές πάνω στη σαφή βάση ότι η στρατιωτική τους θητεία ήταν μέρος και τμήμα του κοινωνικού τους status ως ελευθέρων πολιτών, οι οποίοι και θα καθόριζαν το πότε, πώς και γιατί θα πήγαιναν στον πόλεμο".

Εικ. 1.2 Οι κινήσεις των σφαιριδίων μέσα στο κουτί μοιάζουν με την τυχαία κίνηση των μορίων ενός αερίου.

Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση, ο Γενικός Δείκτης Τιμών υποχώρησε σε ποσοστό 2,08% (στις 3.351,22 μονάδες), έχοντας, πάντως, ανακτήσει σημαντικό μέρος των απωλειών που παρουσίασε στη διάρκεια της συνεδρίασης.

Στη Σαλαμίνα

Στο κεφάλαιο αυτό αρχικά θα μελετήσουμε τους νόμους που διέπουν τη συμπεριφορά των αερίων, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή μακροσκοπικά.

Ο όγκος των συναλλαγών διαμορφώθηκε στα 174,538 δισ.

Από την εποχή των λεγεωνάριων έως την εποχή των χημικών όπλων, οι απόψεις για το πώς κερδίζονται οι πόλεμοι μένουν σταθερές, υποστηρίζει ο συγγραφέας Victor Davis Hanson

Στη συνέχεια θα δούμε πώς, με την υπόθεση ότι τα αέρια αποτελούνται από μόρια στα οποία αποδώσαμε ορισμένες ιδιότητες, καταφέραμε να εξηγήσουμε τη συμπεριφορά τους.

Στον τραπεζικό τομέα, η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας έκλεισε στις 20.000 δρχ., ενώ εκείνη της "Εμπορικής" στις 36.200 δρχ.

Αυτό ίσχυε το 480 π.Χ.: ο στρατός του Ξέρξη μπορεί να πνίγηκε στα νερά της Σαλαμίνας επειδή οι περισσότεροι Πέρσες δεν ήξεραν κολύμπι και με τα βαριά ρούχα που φορούσαν βυθίζονταν σε μερικά δευτερόλεπτα, όμως η μάχη κερδήθηκε διότι η τακτική ιδιοφυΐα του Θεμιστοκλή καθοδηγούσε άτομα που το καθένα υπερασπιζόταν την ελευθερία του, την υπόστασή του.

Η αξία της μετοχής της Τράπεζας Εργασίας διαμορφώθηκε στις 24.200 δρχ., της "Ιονικής" στις 16.830 και της Alpha Τράπεζας Πίστεως στις 33.490 δρχ.

Αυτό, κατά τον συγγραφέα, ίσχυε και το 1991 στον πόλεμο του Κόλπου:

Στο βιομηχανικό τομέα, η μετοχή του ΟΤΕ έκλεισε στις 7.880 δρχ., της ΙΝΤΡΑΚΟΜ στις 19.995, της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ στις 23.000 και της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ στις 7.305 δρχ.

"Η Δημοκρατική Φρουρά αποδείχτηκε εναντίον των Δυτικών αποτελεσματική όσο περίπου και οι Αθάνατοι του Ξέρξη.

Η μετοχή της γαλακτοβιομηχανίας ΔΕΛΤΑ διαμορφώθηκε στις 5.600 δρχ. και της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης τις 2.860 δρχ.

Ούτ' ένας από τους στρατιώτες που απανθρακώθηκαν από τα αμερικανικά τζετ δεν είχε ψηφίσει για την εισβολή στο Κουβέιτ ή για τη μάχη κατά των ΗΠΑ".

Σε υψηλά επίπεδα εκτινάχθηκαν σήμερα και οι συναλλαγές, των οποίων η αξία διαμορφώθηκε περίπου στα 173,5 δισ. δρχ.

Από τη Σαλαμίνα το 480 π.Χ., στα Γαυγάμηλα το 331 π.Χ., στις Κάννες το 216 π.Χ., στο Πουατιέ το 732 μ.Χ., στη Ναύπακτο ώς το Μιντγουέι το 1942 και τη μάχη του Τετ στο Βιετνάμ το 1968, ο δυτικός τρόπος διεξαγωγής του πολέμου ορθολογικός, οργανωμένος με όλο και πιο αποτελεσματικές τεχνολογικές εφαρμογές, αποδεικνύεται όλο και πιο φονικός μεν, επιβεβαιώνει όμως την υπεροχή και την ύπαρξη των πολιτιστικών διαφορών δε.

Στο πλαφόν ανόδου έκλεισαν 13 μετοχές, ενώ στον αντίποδα (με -8,0%) τερμάτισαν δέκα μετοχές.

Από τους πολίτες των ελληνικών πόλεων που οργάνωναν τις οπλιτικές φάλαγγες, τις πιο εξελιγμένες πολεμικές μηχανές της εποχής, τους Ρωμαίους λεγεωνάριους που ανασυντάχθηκαν μετά την ήττα από τον Αννίβα στις Κάννες και έσωσαν τη Ρώμη, τους σιδερόφραχτους πεζικάριους που πολέμησαν υπό τις διαταγές του Καρόλου Μαρτέλ τους Άραβες στο Πουατιέ, ώς τους λογχοφόρους της βρετανικής αυτοκρατορίας και τους GI στη ζούγκλα του Βιετνάμ, όλοι μοιράζονται σταθερές απόψεις για το πώς διεξάγονται και πώς κερδίζονται οι πόλεμοι.

Στους επιμέρους κλαδικούς δείκτες, ο τραπεζικός έκλεισε στις 7.211,08 μονάδες σημειώνοντας πτώση σε ποσοστό 1,88%.

Την υπεροχή δεν τους την παρέχει ούτε η χριστιανική ηθική ούτε κάποια ανώτερη ευφυΐα ούτε καμιά γενετική γονιδιακή ιδιαιτερότητα.

Ο βιομηχανικός έκλεισε στις 2.099,15 μονάδες (-2,80%), ο ασφαλιστικός στις 1.718,88 μονάδες (-1,31%), ο επενδυτικός στις 1.013,56 μονάδες (-3,29%), ο λίζιγκ στις 409,85 μονάδες (-5,27%), των διαφόρων επιχειρήσεων στις 2.551,80 μονάδες (-1,36%), ο κατασκευαστικός στις 870,75 μονάδες (-6,49%), ο δείκτης των εταιρειών συμμετοχών στις 2.568,23 μονάδες (-0,01%), της παράλληλης αγοράς στις 315,72 μονάδες (-3,20%) και ο FTSE/ASE 20 στις 2.091,88 μονάδες (-1,80%).

Εξάλλου, όπως σημειώνει ο συγγραφέας, όσο μοιάζουν αυτοί οι στρατοί ανάμεσά τους - όσο κι αν απέχουν στον χρόνο - τόσο διαφέρουν οι στρατοί των αντιπάλων τους: οι Πέρσες δεν πολεμούσαν σαν τους Ιάπωνες στο Μιντγουέι και οι Ζουλού δεν πολεμούσαν σαν τους Οθωμανούς.

Το γενικό συμπέρασμα όντως έχει ενδιαφέρον: υπάρχει μια ανθρώπινη δραστηριότητα που λέγεται πόλεμος, η οποία είναι κεφάλαιο του πολιτισμού, η οποία δεν πρέπει να μας απωθεί - όπως δεν μας απωθεί η οικονομία - και την οποία ως τέτοια θα πρέπει να τη διαχειρισθούμε. Όσο για το μέλλον, ο συγγραφέας, αφού διαπιστώνει ότι έχει αποκλεισθεί η περίπτωση του ενός και ολοκληρωτικού πολέμου, και εννοείται θεωρεί αφελή την υπόθεση της παγκόσμιας ειρήνης εις το διηνεκές, κρίνει ότι τη νέα χιλιετία θα τη χαρακτηρίσουν οι σποραδικοί και ακόμη πιο φονικοί συμβατικοί πόλεμοι.

Ως παραδείγματα φέρνει τους πολέμους στα Βαλκάνια και στη Ρουάντα, τον Πόλεμο του Κόλπου. Εννοείται ότι υποτυπωδώς αν θελήσεις να επεκτείνεις τη λογική του στο παρόν, το φάσμα της εκστρατείας κατά του Σαντάμ Χουσεΐν φαντάζει τρομακτικό.

Παραλογισμός

Έχει όλα τα χαρακτηριστικά του μεταμοντέρνου παραλογισμού: διαβάζοντας το "Σφαγή και Πολιτισμός", σκεφτόμουν συνέχεια ότι αυτό που πάει να κάνει ο Μπους στο Ιράκ σίγουρα ξεπερνάει τις υστερομαρξιστικές οικονομιστικού τύπου αναλύσεις που εξηγούν τη ζωή, τον κόσμο, το σύμπαν και τον πολιτισμό βάσει της τιμής του βαρελιού του αργού πετρελαίου. Είναι προφανές ότι αυτό που πάει να στηθεί εκεί πέρα είναι μια μεγάλη σκηνοθεσία της υπεροχής τού ενός απέναντι στον άλλον, ένα είδος όπερας με πραγματικά πυρά και πραγματικά θύματα. Μέσα σ' αυτήν τη σκηνοθεσία που οργανώνει το αίσθημα της υπεροχής, μπορεί να παίζει και η τιμή του μπρεντ, όμως σίγουρα δεν εξαντλείται εκεί.

Όμως το χειρότερο δεν είναι αυτό. Το χειρότερο είναι αυτό που έχει ήδη ζήσει η ανθρωπότητα στους δύο παγκόσμιους πολέμους και κινδυνεύει να ξαναζήσει. Η πιο εφιαλτική προοπτική είναι η σύγκρουση δύο δυνάμεων που πολεμούν με δυτικό τρόπο, κοινώς ξέρουν να εξοντώνουν αποτελεσματικά τον αντίπαλό τους.

Αυτή πια όμως φαίνεται πως είναι της αρμοδιότητας της ανθρώπινης μοίρας: μάλλον εξηγείται από εκείνη την απαισιόδοξη ελληνική σκέψη του σπαραγμού που διατυπώνει ο Ευριπίδης στην "Ελένη", όταν λέει ότι ο Δίας έστειλε τον πόλεμο για να απαλλάξει τη γη από το περιττό της βάρος. Φαντασθείτε αν ζούσε στον σημερινή πλανήτη ο Δίας τι θα γινότανε.

ΦΟΝΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

"Ο δυτικός πολιτισμός χάρισε στην ανθρωπότητα το μοναδικό βιώσιμο οικονομικό σύστημα, μια παράδοση ορθολογισμού που μας επιτρέπει την υλική και τεχνολογική πρόοδο, τη μόνη πολιτική δομή που διασφαλίζει την ελευθερία του ατόμου, ένα σύστημα ηθικής και θρησκείας που αναδεικνύει τα καλύτερα στοιχεία του ανθρώπου ­αλλά και την πιο φονική χρήση των όπλων που μπόρεσε ποτέ να διανοηθεί άνθρωπος".