Εν αναμονή εξελίξεων μετά τις επικείμενες, τότε, εξαγγελίες του πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Καραμανλή, για την εισοδηματική πολιτική του 1976 κινείται και το πρωτοσέλιδο της "Μακεδονίας" στις 10 Ιανουαρίου 1976.

Ανασκαφή στον Σολωμό

Οι έξι δυναστείες.

Την εφημερίδα απασχολεί η πιθανότητα αυξήσεων στις συντάξεις:

ΜΙΚΕΛΑ ΧΑΡΤΟΥΛΑΡΗ

Την πτώση των Χαν ακολούθησε μια περίοδος αναρχίας που είναι γνωστή με το όνομα «Έξι δυναστείες» (3ος - 6ος αι. μ.Χ.).

"Με παράλληλη αύξηση των εισφορών - Αυξήσεις συντάξεων ΤΕΒΕ, ΙΚΑ και ΟΓΑ θα εξαγγελθούν σήμερα;", διαβάζουμε στον τίτλο.

"Υποτάξου πρώτα στη γλώσσα του λαού και, αν είσαι αρκετός, κυρίεψέ την", έγραφε ο Διονύσιος Σολωμός, που ξαναβρίσκεται στο προσκήνιο χάρη στη "Σκαπτή Ύλη": το νέο βιβλίο του Γιάννη Δάλλα (Εκδ. Άγρα) με 11 (δημοσιευμένα) δοκίμια που απαντούν σε κεντρικά ζητήματα της σολωμικής έρευνας.

Μια απ' αυτές, στη Β. Κίνα, έγινε ιδιαίτερα γνωστή για τα βουδιστικά ιερά της τα λαξευμένα στους βράχους, τις τοιχογραφίες και τα έργα της γλυπτικής που θυμίζουν την ελληνοϊνδική τέχνη της κεντρικής Ασίας. Στο αστυνομικό δελτίο, διαβάζουμε για τον εντοπισμό όπλων στην Αθήνα:

Ο βραβευμένος φιλόλογος, κριτικός και ποιητής, διερευνά π.χ. πώς αντιμετωπίζει ο Σολωμός τη διγλωσσία του (ελληνικά-ιταλικά) και λύνει αισθητικές και φιλοσοφικές δυσκολίες.

Τον 6ο αι. μ.Χ., όταν αυτοκράτορας στο Βυζάντιο ήταν ο Ιουστινιανός, οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο αυτοκρατοριών, αν και έμμεσες, ήταν συχνές με κύριο μεσάζοντα την περσική αυτοκρατορία των Σασανιδών. "Όπλα βρέθηκαν σ' ένα σπίτι εις την Αθήνα, σε αιφνιδιαστική έρευνα", είναι ο τίτλος του ρεπορτάζ.

Διερευνά ακόμα τη μουσική των ήχων στα ώριμα ποιήματά του ή πώς επηρέασε την επτανησιακή κριτική, πώς λειτούργησε σαν "μήτρα αναπαραγωγής" ως προς σύγχρονους συγγραφείς από τον Παπαδίτσα έως τον Νάνο Βαλαωρίτη και τον Χειμωνά.

Πήλινο ομοίωμα κινέζικης οικίας της δυναστείας των Χαν (Κέρκυρα, Μουσείο Ασιατικής Τέχνης)

Και ακριβώς δίπλα:

Από τα πλέον ενδιαφέροντα δοκίμιά του είναι κι εκείνο όπου ακτινογραφεί το δίδυμο Κάλβος-Σολωμός.

Μέρος του στρατού των πήλινων ομοιωμάτων των 6000 στρατιωτών που βρέθηκαν στον τάφο τον πρώτον αυτοκράτορα που ένωσε την Κίνα (τέλη 3ον αι. π.Χ.).

"Εντατικά συνεχίζονται οι έρευνες για τον Ουέλτς", τιτλοφορείται το ρεπορτάζ σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην υπόθεση της δολοφονίας του σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα.

Ο Κάλβος (1792-1869), λέει ο Δάλλας, "έφερε το παρελθόν στη μέση του ιστορικού παρόντος, έφερε την Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη", ενώ ο Σολωμός (1798-1857), "έφερε το μέλλον στο παρόν, την Ευρώπη στην Ελλάδα".

Η δυναστεία των Τσιν έδωσε τέλος στις συγκρούσεις των φεουδαρχών-ηγεμόνων, όταν ανέβηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο.

"Με τους Θεοφιλογιαννάκο και Χατζηζήση - Δίκη του Ιωαννίδη για βασανισμούς", διαβάζουμε για την άλλη πολύκροτη υπόθεση που απασχολεί την επικαιρότητα. Πόσο επίκαιρο ζήτημα!

(Επαρχία Σάαν-Χσι, Τάφος Σιχ-Χονάνγκ-τι)

"Πέντε χρόνια φυλάκιση για τα αρχεία της ΕΣΑ πρότεινε ο εισαγγελέας - Μικρές ποινές για τους άλλους", αναφέρει το ρεπορτάζ.

Τα "Αυτόγραφα" του Σολωμού είναι το μυστικό της "Σκαπτής Ύλης". Εκεί κάνει την "ανασκαφή" του ο Δάλλας - όπως άλλοι κατά καιρούς, μόνο που αυτός διαθέτει πολυετή πείρα και μακρόχρονη επαφή (από το '80) και την τριπλή ιδιότητα που τον απογειώνει: ενεργεί ερευνητικά και συσχετίζει σαν φιλόλογος, έχει την απόσταση και την οξυδέρκεια του κριτικού και μυρίζεται τα νοήματα με ευαισθησία ποιητή. Τον ενδιαφέρει ο ώριμος Σολωμός, ο μετά το 1828, ο Σολωμός της Κέρκυρας, και σκύβει κυρίως πάνω στους "Ελεύθερους Πολιορκημένους", το δυσκολότερο έργο του, με νέο μάτι. Διότι ακριβώς ανατρέχει στα "Αυτόγραφα", στις εργαστηριακές σημειώσεις δηλαδή του Σολωμού, με σκέψεις του, σχόλια, παραλλαγές στίχων κ.ο.κ. Ένα δυσανάγνωστο χάος, που αποκρυπτογραφήθηκε και πρωτοεκδόθηκε το 1964 με επιμέλεια του Λίνου Πολίτη και χρηματοδότηση από το ΑΠΘ και που επανεκδίδεται τώρα σε τεύχη, από το Μορφωτικό της Εθνικής Τράπεζας και το Κέντρο Βιβλίου. Πίσω από την υπόθεση αυτή, ο ίδιος άνθρωπος: ο Πάνος Μουλλάς, από τους λαμπρότερους φιλολόγους. Τότε συνεργάτης του Πολίτη, φρόντιζε για τη φωτογράφηση των χειρογράφων στο Νομισματοκοπείο και την αποστολή τους για εκτύπωση στη Στουτγάρδη (!) και είναι αυτός που προώθησε την ιδέα της επανέκδοσής τους. Τώρα, καθηγητής στο ΑΠΘ μόλις συνταξιοδοτημένος, μιλούσε προχθές για το βιβλίο του Δάλλα, που προϋποθέτει έναν ενημερωμένο αναγνώστη. "Επειδή υπάρχουν δύσκολα πράγματα, όπως τα ποιητικά νοήματα, που αν ειπωθούν με απλό τρόπο, γίνονται απλοϊκά". Κάτι που σίγουρα δεν ταιριάζει στον Δάλλα.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος; Ο Σολωμός ή ο Καβάφης; ρώτησα τον Π. Μουλλά παίρνοντας αφορμή από τον Δάλλα, που χαρακτηρίζει "αισθητικότερο" τον Σολωμό και "διανοητικότερο" τον Καβάφη. "Ανάμεσα στους μεγάλους, δεν υπάρχει μεγαλύτερος", μου απάντησε. "Ο Καβάφης είναι για εμένα ο σπουδαιότερος ποιητής του 20ού αιώνα. Ενώ ξεκίνησε ως ποιητής ενός κλειστού κύκλου, απέκτησε τη μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα και επικοινωνιακή εμβέλεια απ' όλους τους Έλληνες. Για το αντι-ηρωικό του πνεύμα, για την ειρωνεία του, που την χειρίζεται μοναδικά, για τα πανανθρώπινα σύμβολά του. Αλλά και επειδή από την Ιστορία, αντί για τις μεγάλες στιγμές εντοπίζει μια καθημερινότητα επαναλαμβανόμενη στις διάφορες εποχές, που χρωματίζεται από τη διάψευση, την αποτυχία, την απάτη, την αλαζονεία… φαινόμενα που μιλάνε σε όλους. Αντίθετα, το έργο του Σολωμού είναι εντοπισμένο στην ελληνική επανάσταση. Και ενώ μιλάμε για έναν ογκόλιθο, είναι ουσιαστικά άγνωστο ακόμα και στην Ελλάδα. Επειδή ο Σολωμός εξακολουθεί να θέτει ερμηνευτικά προβλήματα (π.χ. με τα αποκρυφικά του ποιήματα) ή επειδή το έργο του μας έφτασε ακρωτηριασμένο, θρυμματισμένο. Ακόμα και οι τίτλοι είναι ασαφείς! Σαν να έχουμε αυτό που ονομάζουμε σήμερα work in progress. Γι' αυτό, πρέπει να συνεχιστούν οι… ανασκαφές".