Αισχροκέρδεια σε φάρμακα καταγγέλλει ο Καρατζαφέρης …τους «Στίχους» του Μιχάλη Γκανά

Αγωγή νέων

Η κορχικίνη, φάρμακο του ΕΟΦ για τους καρκινοπαθείς, αυξήθηκε αιφνιδίως από τις 283 δραχμές, που κόστιζε, στις 4.184 δραχμές.

ΕΛΕΝΗ ΤΟΡΟΣΗ

Ο τρόπος με τον οποίο είχε οργανωθεί η ζωή στη Σπάρτη επηρέασε και την αγωγή των νέων. Ο βουλευτής της ΝΔ Γιώργος Καρατζαφέρης κατέθεσε σχετική ερώτηση προς τον υπουργό Υγείας και Πρόνοιας χθες στη Βουλή.

Διάβασα και σιγομουρμούρισα τους στίχους τού Μιχάλη Γκανά: Ταξίδια του ονείρου, στυφές και εύθραυστες αγάπες.

Τα παιδιά από την ηλικία των επτά ετών τα αναλάμβανε η πόλη.

Ο κ. Καρατζαφέρης κάλεσε τον υπουργό να ενημερώσει τη Βουλή για τον τρόπο καθορισμού της νέας τιμής του φαρμάκου. Εικόνες μαγικές όχι πια της υπαίθρου, όπως στα ποιήματά του.

Ζούσαν όλα μαζί σε ομάδες, όπου μάθαιναν να υπομένουν τη σκληρή ζωή και τις κακουχίες.

Λάθος ή αισχροκέρδεια πίσω από την ακριβή τιμή του "φτηνού" φαρμάκου, διερωτάται ο βουλευτής, καλώντας τον υπουργό να επιβάλλει τη διάθεση του φαρμάκου στη νόμιμη και λογική τιμή και να φροντίσει να αποζημιωθούν οι ασθενείς. Τα περισσότερα από τα τραγούδια του είναι προσκολλημένα στην πόλη.

Διδάσκονταν ανάγνωση, γραφή, μουσική και χορό.

Να αποζημιωθούν για ποιο απ' όλα, διερωτόμαστε και εμείς.

Όπως εξάλλου και ο ίδιος.

Με ανάλογο τρόπο εκπαιδεύονταν και τα κορίτσια, τα οποία συμμετείχαν ελεύθερα σε πολλές εκδηλώσεις της πόλης.

Για τη μεγάλη τιμή του φαρμάκου ή για το μικρό ενδιαφέρον της πολιτείας;

Δύσκολα πείθεις τον Μιχάλη να κάνει μακρινό ταξίδι.

Έπρεπε και αυτά να αποκτήσουν δυνατό σώμα και να διαπλάσουν ηθικό χαρακτήρα.

Σκληρή γλώσσα χρησιμοποίησε χθες ο Ευάγγελος Βενιζέλος για το γεγονός ότι το εισαγγελικό πόρισμα δημοσιοποιήθηκε 20 ώρες πριν φτάσει στα χέρια του προέδρου της Βουλής.

Το κάνει στα ποιήματά του.

Έτσι θα μπορούσαν στο μέλλον να γίνουν άξιες μητέρες.

Ωστόσο, όταν πριν από μία εβδομάδα δημοσιεύθηκε κατ' "αποκλειστικότητα" η έκθεση Κωστούλα, οι αντιδράσεις δεν ήταν το ίδιο έντονες.

Που τα περιμένουμε. Για πολλά χρόνια η ζωή στη Σπάρτη συνεχίστηκε χωρίς σημαντικές αλλαγές και διαφοροποιήσεις. Ολιγογράφος. Οι Σπαρτιάτες, ανδρείοι και υπερήφανοι, άφησαν ένα υπόδειγμα γενναιότητας, μοναδικό στον κόσμο. «Περιμένω τη στιγμή που θα 'ρθει το κύμα» - όμως με τους στίχους του για τα τραγούδια φαίνεται πως το κύμα τον έχει συνεπάρει στον ρυθμό του.

ΛΑΚΩΝΙΣΜΟΣ Οι Σπαρτιάτες μάθαιναν τα παιδιά τους να αποφεύγουν τη φλυαρία και να μιλούν σύντομα και περιεκτικά. Η διατύπωση μιας φράσης με λίγες λέξεις και έξυπνο περιεχόμενο ονομάστηκε λακωνισμός. Αλλά και ο ίδιος ο Λυκούργος μιλούσε βραχυλογικά και αποφθεγματικά. Βγάζουμε αυτό το συμπέρασμα με βάση τα λόγια του που έχουν σωθεί. Κάποτε σε κάποιον που τον ρώτησε γιατί όρισε να γίνονται τόσο μικρές και φθηνές θυσίες είπε: «Για να μην πάψουμε ποτέ να τιμάμε τον θεό». Λένε μάλιστα ότι, όταν οι συμπολίτες του τον ρώτησαν: «Πώς θα μπορούσαμε να αποκρούσουμε μιαν εχθρική έφοδο;» είπε: «Αν μένετε φτωχοί κι αν δεν επιθυμείτε ο ένας να είναι ανώτερος από τον άλλο». Πλούταρχος, Λυκούργος, 19.

«Η ποίηση δεν αντέχεται κάθε μέρα.

ΤΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕ Η ΓΟΡΓΩ Αλλά και τα σώματα των γυναικών έπρεπε να καταπονηθούν με το τρέξιμο, την πάλη, τη ρίψη δίσκων και ακοντίων, έτσι που να γεννιούνται παιδιά από γερά σώματα… Λένε μάλιστα ότι η Γοργώ, η γυναίκα του Λεωνίδα, όταν κάποια ξένη της είπε: «Μονάχα στη Σπάρτη εσείς οι γυναίκες εξουσιάζετε τους άνδρες», εκείνη της απάντησε: «Γιατί εμείς γεννάμε άνδρες». Πλούταρχος, Λυκούργος 14.

Εγώ δεν την αντέχω ούτε ως αναγνώστης», είχε πει μία άλλη φορά.

Χάλκινο αγαλμάτιο που παριστάνει Σπαρτιάτισσα αθλήτρια (Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο).

Όμως η ποίηση είναι στάση ζωής και αίσθηση του κόσμου, και ο Γκανάς μάς την μεταδίδει με τα τραγούδια του.

Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΠΑΡΤΗ Η Σπάρτη λοιπόν ήταν ένα στρατόπεδο, όπου ύψιστο αντικειμενικό σκοπό της ζωής του είχε ο καθένας, να είναι σε κάθε στιγμή έτοιμος να πολεμήσει με τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα για την πόλη του. Ο σκοπός κάθε νόμου, ο έσχατος λόγος όλου του συστήματος κοινωνικής διατάξεως ήταν να διαμορφώσει καλούς στρατιώτες. Η χλιδή στην ιδιωτική ζωή απαγορευόταν αυστηρά, η σπαρτιατική λιτότητα έγινε παροιμιώδης. Ο επιμέρους άνθρωπος, απορροφημένος ολότελα μέσα στο κράτος, δεν είχε καθόλου δική του ατομική ζωή· δεν είχε να λύσει προβλήματα της δικής του ανθρώπινης υπάρξεως. Η Σπάρτη δεν ήταν τόπος για διανοουμένους ή φίλους της θεωρίας· το χρέος όλο του ανθρώπου και το υπέρτατο ιδεώδες της ζωής του Σπαρτιάτη περιέχονταν μέσα στους νόμους της πόλης του. J.B. Bury-Russell Meiggs, Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος, Εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1978, σ. 149

Εις βάρος της γραπτής ποίησης, θα πουν κάποιοι.

Ερωτήσεις-Δραστηριότητες

Και λοιπόν;

1. Ποιος ο σκοπός της αγωγής των αγοριών και των κοριτσιών στη Σπάρτη;

Την απόλαυση να τραγουδώ την «αγάπη που έχει δρόμους που δεν ξέρουμε / κι όταν φτάσουμε στη δύση ανατέλλουμε» και πως «το κορμί δεν είναι μόνο αγκαλιά / είναι μια πατρίδα που θα γίνει ξενιτιά» δεν θα ήθελα να την αντικαταστήσω με την ικανοποίηση της μοναχικής ανάγνωσης μιας ποιητικής συλλογής.

Πώς συνδέεται ο σκοπός αυτός με το χαρακτήρα του σπαρτιατικού κράτους;

Έχω ανάγκη και τα δύο.

2. «Δουλεύει σαν είλωτας».

Τα περισσότερα από τα 132 τραγούδια που περιλαμβάνει η συλλογή είναι τραγούδια της αγάπης.

Τι σημαίνει η φράση αυτή που και σήμερα ακούμε να λέγεται;

Μιας αγάπης με τη γλυκιά λαιμαργία της γάτας που γλείφει τη λάμα και δεν καταλαβαίνει ότι πίνει το αίμα της.

Εξηγήστε το περιεχόμενο της με βάση τις γνώσεις σας.

Συχνές του λέξεις είναι πάντα εκείνες οι νοσταλγικές: για νησιά και ναυαγούς, καράβια στοιχειωμένα, γυάλινα, βαπόρια στη στεριά, γοργόνες και κατάρτια, ξένους σταθμούς, αποδημία και προσφυγιά και «ακριβά διόδια στης αγάπης τα εισόδια».

3. Τι ήταν ο «λακωνισμός»;

Στο τελευταίο μέρος του καλαίσθητου βιβλίου (Εκδόσεις Μελάνι), οι ανέκδοτοι και μη μελοποιημένοι στίχοι αποτελούν θησαυρό προς ανακάλυψη για συνθέτες που ψάχνουν και ψάχνονται.

(Συμβουλευθείτε το σχετικό παράθεμα). Τι σημαίνει και πώς εξηγείται η φράση «περνάμε σπαρτιάτικα»;