"Κλέφτης" στο Βερολίνο.

2.3.2 Ο κύκλος του αζώτου

Η ταινία μικρού μήκους "Ο Κλέφτης", σε σκηνοθεσία της Ιρίνα Μπόικο, επελέγη να συμμετάσχει στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Βερολίνου στο τμήμα ταινιών με θέμα τα παιδιά.

Το άζωτο αποτελεί ένα σημαντικό χημικό στοιχείο για τη ζωή, καθώς είναι συστατικό πολλών βιομορίων όπως των νουκλεϊκών οξέων και των πρωτεϊνών.

Είναι η μοναδική φετινή συμμετοχή της Ελλάδας στο φεστιβάλ, που θα διεξαχθεί στις 9 - 19 Φεβρουαρίου.

Αν και το άζωτο αφθονεί στην ατμόσφαιρα, όπου αποτελεί το 78% κ.ό., δεν μπορεί να αξιοποιηθεί από τους παραγωγούς στη μορφή με την οποία βρίσκεται σ' αυτή (μοριακό άζωτο). Δικαστική διαμάχη. Για το λόγο αυτό η εισαγωγή του ατμοσφαιρικού αζώτου στις τροφικές αλυσίδες των οικοσυστημάτων γίνεται με τη διαδικασία της αζωτοδέσμευσης, η οποία μετατρέπει το ατμοσφαιρικό άζωτο σε μορφές αξιοποιήσιμες από τους παραγωγούς. Το γνωστό συγκρότημα των "Beach Boys" διεκδικεί εκατομμύρια δολάρια από δύο άνδρες, που φέρεται ότι έκλεψαν δίσκους και αναμνηστικά του από μία αποθήκη με πρόθεση να τα πουλήσουν.

Η αζωτοδέσμευση διακρίνεται σε ατμοσφαιρική και βιολογική.

Μέσω του δικαστηρίου του Λος Άντζελες ζητούν από τους Ρόι Σκιάκα και Άλαν Γκάμπα να καταβάλουν περισσότερα από 20 εκατ. δολάρια.

Κατά την ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση το άζωτο της ατμόσφαιρας αντιδρά είτε με τους υδρατμούς, σχηματίζοντας αμμωνία, είτε με το ατμοσφαιρικό οξυγόνο, σχηματίζοντας νιτρικά ιόντα. Βραβείο. Η απαραίτητη ενέργεια προσφέρεται από τις ηλεκτρικές εκκενώσεις (αστραπές, κεραυνοί). Δεκατρείς καλλιτέχνες (γλύπτες, κινηματογραφιστές, σχεδιαστές), που εργάζονται στη Βρετανία, είναι υποψήφιοι για το βραβείο σύγχρονης τέχνης "Beck's Futures". Η αμμωνία και τα νιτρικά ιόντα μεταφέρονται με τη βροχή στο έδαφος. Το βραβείο συνοδεύεται από 20.000 λίρες. Η ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση κατέχει το 10% της συνολικής αζωτοδέσμευσης. Στην ανάδειξη των νικητών θα πάρει μέρος με την ψήφο του και το κοινό.

Η βιολογική αζωτοδέσμευση πραγματοποιείται από ελεύθερους ή συμβιωτικούς μικροοργανισμούς. Μνημείο. Σημαντικότερα αζωτοδεσμευτικά βακτήρια είναι αυτά που ζουν συμβιωτικά στις ρίζες των ψυχανθών (όπως είναι το τριφύλλι, η μπιζελιά, η φασολιά, η φακή, η σόγια) σε ειδικά εξογκώματα (φυμάτια). Το σπίτι του Δαρβίνου στη Βρετανία, όπου ανέπτυξε τη θεωρία του για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, είναι υποψήφιο για τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς των Ηνωμένων Εθνών. Αυτά τα βακτήρια έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν το ατμοσφαιρικό άζωτο και να το μετατρέπουν σε νιτρικά ιόντα, τα οποία μπορούν να απορροφηθούν από τα ψυχανθή. Εάν αναδειχτεί σε ένα τέτοιο μνημείο, η επίσημη αναγνώρισή του θα γίνει το 2009, στη 200ή επέτειο γενεθλίων του Δαρβίνου. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε τα όσπρια είναι πλούσια σε πρωτεΐνες.

Σε ρόλο "κακιάς".

Η βιολογική αζωτοδέσμευση κατέχει το 90% της συνολικής αζωτοδέσμευσης.

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός Σούζαν Σάραντον (φωτογραφία) θα πάρει μέρος στην ταινία της Γουόλτ Ντίσνεϊ "Enchanted", στο ρόλο μιας κακιάς βασίλισσας που προσπαθεί να καταστρέψει μία αληθινή αγάπη. Τα φυτά χρησιμοποιούν τα νιτρικά ιόντα που προσλαμβάνουν από το έδαφος (είτε με τη διαδικασία της ατμοσφαιρικής είτε με αυτήν της βιολογικής αζωτοδέσμευσης) προκειμένου να συνθέσουν τις αζωτούχες ενώσεις τους όπως τις πρωτεΐνες και τα νουκλεϊκά οξέα. Την ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούν κινουμένα σχέδια και ηθοποιοί, σκηνοθετεί ο Κέβιν Λίμα. Το άζωτο που περιέχεται στις ουσίες αυτές διακινείται μέσω των τροφικών αλυσίδων στις διάφορες τάξεις των καταναλωτών προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή πρωτεϊνών.

Θεατρικό Εργαστήρι. Όμως τόσο τα φυτά όσο και τα ζώα εγκαταλείπουν στο έδαφος νεκρή οργανική ύλη (καρπούς, φύλλα, νεκρά σώματα, τρίχωμα κτλ.) που φυσικά περιέχει άζωτο. Πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση του Θεατρικού Εργαστηρίου της Σκηνής Τεχνών της Λάρισας. Τα ζώα επιπροσθέτως αποβάλλουν αζωτούχα προϊόντα του μεταβολισμού τους, όπως είναι η ουρία, το ουρικό οξύ και τα περιττώματα. Στο εργαστήρι θα διδάξουν οι Ελισάβετ Ναζλίδου, Αλεξάνδρα Ντόβα, Ασπασία Αλευρά, Μάχη Αγγελούλη, Δώρα Παπαδούλη και Θανάσης Κότσης, ενώ θα παραδώσουν σεμινάρια οι Κώστας Αρζόγλου, Ρούλα Πατεράκη, Θάνος Σαμαράς, Μαριλίτα Λαμπροπούλου κ.ά. Όλες αυτές οι ουσίες διασπώνται από τους αποικοδομητές του εδάφους μέσα από μια διαδικασία που καταλήγει στην παραγωγή αμμωνίας. Τα μαθήματα θα γίνονται στο θέατρο της Σκηνής Τεχνών στη Λάρισα (Τ. Βελισσαρίου & Πηνειού 9). Η αμμωνία που συγκεντρώνεται στο έδαφος, υφιστάμενη τη δράση των νιτροποιητικών βακτηρίων του εδάφους, μετατρέπεται τελικά σε νιτρικά ιόντα τα οποία παραλαμβάνονται από τα φυτά.

Βιογραφία ή όχι;

Έτσι κλείνει ένας κύκλος αζώτου στο εσωτερικό του οικοσυστήματος.

Ο σκηνοθέτης του θεατρικού μιούζικαλ "Ring of fire" (θα κάνει πρεμιέρα στο Μπρόντγουεϊ στις 12 Μαρτίου), το οποίο αφορά τη ζωή του θρύλου της κάντρι μουσικής Τζόνι Κας, δυσκολεύεται να διευκρινίσει εάν το έργο αφορά ή όχι το μουσικό, καθώς φαίνεται ότι ο χαρακτήρας του δεν υπάρχει πουθενά. Πώς όμως επανέρχεται το άζωτο που έχει απομακρυνθεί από την ατμόσφαιρα πίσω σ' αυτήν; Ο Ρίτσαρντ Μάλτμπι αναφέρει απλά ότι "δεν πρόκειται για βιογραφία". Την εργασία αυτή την αναλαμβάνουν τα απονιτροποιητικά βακτήρια του εδάφους με τη μετατροπή των νιτρικών ιόντων σε μοριακό άζωτο, το οποίο επιστρέφει στην ατμόσφαιρα. Εν τω μεταξύ, πρόσφατα ο τραγουδιστής των "Bee Gees" Μπάρι Γκιμπ αγόρασε το σπίτι όπου ο Κας έζησε για 35 χρόνια.

Εικόνα 2.15: Φυμάτια αζωτοδεσμευτικών βακτηρίων στις ρίζες των ψυχανθών

Συναυλία. Μεγάλη συναυλία με έργα του Μίκη Θεοδωράκη και τη συμμετοχή της 45μελούς χορωδίας της Λάρισας διοργανώνει σήμερα η Ελληνική Πολιτιστική Στέγη Στοκχόλμης στην εκκλησία Katarina Kyrka, τιμώντας τα 80χρονα του Έλληνα μουσικοσυνθέτη. Πρόκειται για την τρίτη εκδήλωση που διοργανώνεται προς τιμήν του Θεοδωράκη στη Στοκχόλμη.