Παράθυρο σε θέσεις μερικής απασχόλησης ΤΟ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ…

Οξύτατη αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και ΚΕΔΚΕ με αφορμή ρύθμιση για την απελευθέρωση προσλήψεων σε δήμους με μεγάλη ανεργία

Το χρονογράφημα είναι είδος έντεχνου πεζού λόγου με λογοτεχνική συχνά χροιά· δημοσιεύεται σε εφημερίδες και σε περιοδικά· κυρίως σε εφημερίδες, αν και στην Ελλάδα τουλάχιστον ξεκίνησε από τα περιοδικά.

Η πρώτη οξύτατη αντιπαράθεση ξέσπασε χθες μεταξύ ΚΕΔΚΕ και της ανασχηματισθείσας πριν από δύο ημέρες κυβέρνησης.

Πρόθεσή του είναι να σχολιάσει την επικαιρότητα της κοινωνικής, της πολιτιστικής, της πολιτικής κτλ. ζωής.

Αφορμή ήταν η ρύθμιση που αποφάσισαν να προωθήσουν οι υπουργοί Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος και Απασχόλησης Σάββας Τσιτουρίδης για την απελευθέρωση των προσλήψεων μερικής απασχόλησης σε δήμους με υψηλό δείκτη ανεργίας, στην οποία η ΚΕΔΚΕ εξέφρασε την κατηγορηματική της αντίθεση.

Κινείται δηλαδή σε κάθε κατεύθυνση και αγκαλιάζει κάθε μορφή ζωής που παρουσιάζει ευρύτερο ενδιαφέρον.

ΚΕΔΚΕ και υπουργείο Εσωτερικών αντάλλαξαν σκληρές ανακοινώσεις, ενώ βαρύτατες ήταν οι εκατέρωθεν αιχμές μεταξύ του "γαλάζιου" υπουργού και του "πράσινου" προέδρου της ΚΕΔΚΕ και δημάρχου Κοζάνης Πάρι Κουκουλόπουλου.

Κατά πάγια συνήθεια, είναι σύντομο κείμενο ευχάριστο και καλύπτει συγκεκριμένη στήλη στην εφημερίδα ή στο περιοδικό.

Ο πρώτος απέδωσε την αντίδραση του ανώτατου οργάνου της αυτοδιοίκησης σε "στείρα αντιπολιτευτική διάθεση", ενώ φωτογράφισε τον Π. Κουκουλόπουλο στο σημείο της ανακοίνωσης που αναφέρει:

Γράφεται σε τόνο εύθυμο, χαριτωμένο, χιουμοριστικό, κάποτε επικριτικό, δηκτικό άλλοτε, συχνά ειρωνικό, παραινετικό, έμμεσα ή άμεσα διδακτικό και παιδαγωγικό.

"Αν όμως κάποιοι μέσω της ΚΕΔΚΕ θέλουν να εξυπηρετήσουν άλλους πολιτικούς στόχους, αυτό τους αφορά αλλά και τους χαρακτηρίζει".

Αυτά σημαίνουν ότι συστεγάζει αρμονικά τη χάρη και τη σκωπτικότητα, την ευφυολογία και τον κριτικό στοχασμό, την αφηγηματική ροή και τη διδακτική πρακτική, την ειρωνική διάθεση και τη σοβαρή πρόθεση.

Άμεση ήταν η απάντηση του προέδρου της ΚΕΔΚΕ και μέλους του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος με προσωπική δήλωση κατηγόρησε τον κ. Παυλόπουλο ότι "εξ ιδίων κρίνει τα αλλότρια", ενώ την απάντηση του υπουργού στην ΚΕΔΚΕ τη χαρακτήρισε "εκτός θέματος".

Με την ποικιλία των θεμάτων του και των τρόπων με τους οποίους γράφεται εξασφαλίζει όλες τις προϋποθέσεις μιας φιλικής ευχάριστης και τακτικής επικοινωνίας χρονογράφου και κοινού.

Η αντιπαράθεση ξεκίνησε με αφορμή τη χτεσινή συνάντηση του υπουργού Εσωτερικών και του νέου υπουργού Απασχόλησης Σ. Τσιτουρίδη, στην οποία αποφασίστηκε η προώθηση ρύθμισης εντός των ημερών, η οποία θα δίνει τη δυνατότητα σε δήμους με υψηλό δείκτη ανεργίας να προσλαμβάνουν προσωπικό σε θέσεις μερικής απασχόλησης.

Οι αναγνώστες το περιμένουν.

Σύμφωνα με τον κ. Παυλόπουλο, "η μερική απασχόληση μπορεί να βοηθήσει να αντιμετωπιστούν για ένα χρονικό διάστημα προβλήματα ανεργίας σε περιοχές με αυξημένη ανεργία.

Έτσι τουλάχιστον συνέβαινε και συμβαίνει, όταν εκλεκτοί χρονογράφοι θεραπεύουν αυτό το είδος του λόγου.

Έτσι θα προχωρήσουμε το θέμα αυτό της μερικής απασχόλησης με ρύθμιση την οποία πρόκειται να φέρουμε τις αμέσως επόμενες μέρες στη Βουλή".

Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι συχνά χρονογράφος και αναγνώστες αναπτύσσουν μιαν ιδιότυπη σχέση που φτάνει έως και στην αλληλογραφία, όπως είναι γνωστό ότι κάποτε οι χρονογράφοι ζητούν από τους αναγνώστες τους ακόμη και θέματα για πραγμάτευση: "θεματοπραγματευτές" ονόμαζε ο γνωστός χρονογράφος Σπύρος Μελάς απλούς ανθρώπους του περιβάλλοντός του, οι οποίοι τού υποδείκνυαν θέματα για χρονογραφική πραγμάτευση.

Η ανακοίνωση της ΚΕΔΚΕ

Όπως σημειώσαμε, τα θέματα τα αντλεί ο χρονογράφος από την επικαιρότητα, την οποία και σχολιάζει: το ευχάριστο και το δυσάρεστο, το σοβαρό και το αστείο, το ευτυχές και το ατυχές περιστατικό, το ατομικό και το κοινωνικό πρόβλημα, το πνευματικό και το υλικό, το παλαιό και το νέο, το συντηρητικό και το προοδευτικό, η μορφή και η ουσία, το στατικό και το δυναμικό και όλα τα συναφή συγκροτούν πλούσιο και ανοιχτό πεδίο της θεματικής του χρονογραφήματος.

Με ανακοίνωσή της η ΚΕΔΚΕ υπογράμμισε την κατηγορηματική της αντίθεση, καθώς "η εφαρμογή ελαστικών μορφών απασχόλησης και μάλιστα με πόρους της αυτοδιοίκησης, σε προβληματικές περιοχές, ταυτίζεται μεν με τις κατευθύνσεις και τις επιταγές της Ε.Ε., απέχει δε μακράν από την προώθηση της απασχόλησης, την ανάπτυξη των περιοχών αυτών, τις πραγματικές ανάγκες της τοπικής αυτοδιοίκησης και των τοπικών κοινωνιών".

Το είπαμε κιόλας, σκοπός του χρονογράφου είναι να ωφελήσει την κοινωνική ομάδα στην οποία απευθύνεται: να υποδείξει, να συμβουλέψει, να διδάξει, να διαπαιδαγωγήσει ενδεχομένως, να συμβάλει στη διάπλαση της κοινωνίας - και όλα αυτά, και άλλα ακόμη και άλλα (το χρονογράφημα υπερβαίνει κάθε φραγμό) επιδιώκει να τα πραγματοποιήσει με τρόπο ευχάριστο αλλά και καυστικό.

Η ΚΕΔΚΕ μάλιστα θεωρεί πως αν η κυβέρνηση θέλει όντως να επικεντρώσει με συνέπεια το ενδιαφέρον της "στους θύλακες υψηλής ανεργίας", τότε δεν έχει παρά να υιοθετήσει την πρόταση που έχει καταθέσει η αυτοδιοίκηση για "επιδοτούμενη απασχόληση ανέργων σε έργα αυτεπιστασίας των δήμων μέσω των ολοκληρωμένων προγραμμάτων απασχόλησης, με παράλληλη διεύρυνση του αντικειμένου της αυτεπιστασίας".

Είναι ο χρονογράφος ο καθημερινός οδηγός και δάσκαλος πολλών ανθρώπων και, όπως κάθε δάσκαλος έτσι κι αυτός, βαθύτερο κίνητρο έχει το "φιλάνθρωπον" του Αριστοτέλη, παρατηρεί ο Ευάγγελος Παπανούτσος.

Μάλιστα, στην προσωπική του δήλωση ο κ. Κουκουλόπουλος τάσσεται κατά των ελαστικών μορφών απασχόλησης, σημειώνοντας ότι "ο άνεργος πρέπει να παίρνει ολόκληρο μεροκάματο", ενώ απευθυνόμενος στον υπουργό Εσωτερικών, δηλώνει με νόημα πως "λίγη ευαισθησία στον άνεργο δεν βλάπτει".

Το ύφος του παρουσιάζεται κι αυτό με τόσες παραλλαγές όσα και τα χρονογραφήματά του.

Απαντώντας στην ανακοίνωση της ΚΕΔΚΕ το υπουργείο Εσωτερικών, σημειώνει ότι "μόνο ερωτηματικά προκαλεί η ανακοίνωση της ΚΕΔΚΕ".

Συνήθως είναι κοφτό, λιτό, ζωντανό.

Τα ερωτηματικά αυτά δημιουργούνται τόσο από το γεγονός ότι η ανακοίνωση εκδόθηκε πριν καν η ΚΕΔΚΕ δει το περιεχόμενο της ρύθμισης, όσο και από το όλο περιεχόμενο της ανακοίνωσης, το οποίο συνιστά ουσιαστικά, συνολική κριτική στην κυβερνητική πολιτική".

Το ύφος αυτό προτιμάει τον μικροπερίοδο λόγο, που σημαίνει: προτιμάει τις μικρές προτάσεις και τις μικρές περιόδους, όπως σημαίνει ότι προτιμάει και την παρατακτική σύνδεση ή το ασύνδετο σχήμα, δηλαδή προτιμάει τα μέλη του λόγου να τα συνδέει με παρατακτικούς συνδέσμους ή να τα παραθέτει και να τα χωρίζει με κόμμα.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΗΤΤΑΣ

Το ύφος αυτό είναι πολύ κοντά στον προφορικό λόγο: εδώ παραλείπεται το ρήμα, εκεί το όνομα· οι δομές του προφορικού λόγου αξιοποιούνται με τον καλύτερο τρόπο· η δραματοποίηση έχει κυρίαρχο ρόλο. Κυμαίνεται το ύφος των χρονογράφων και των χρονογραφημάτων η γλαφυρότητα και η λιτότητα, πάντως, αποτελούν σταθερά του, θα λέγαμε, γνωρίσματα.

Όπως έχουμε ήδη επισημάνει, το χρονογράφημα είναι είδος έντεχνου λόγου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και λογοτεχνικό είδος. Κάποτε εισχωρεί στο χώρο της λογοτεχνίας, κάποτε όχι, παραμένοντας στην περιοχή της δημοσιογραφίας. Η σύνθεσή του, άλλωστε, έχει τα γνωρίσματα του ατημέλητου λόγου που κατασκευάζεται και στήνεται γρήγορα, για να υπηρετήσει εφήμερες ανάγκες του πιο γρήγορου / πρόχειρου / ρευστού εντύπου που είναι η εφημερίδα.

Πάντως δεν είναι λίγοι οι χρονογράφοι που χτίζουν τα χρονογραφήματά τους με λογοτεχνική χάρη. "Είτε είδος, λοιπόν, λογοτεχνικόν, είτε, αν προτιμάτε, παραλογοτεχνικόν το χρονογράφημα, γράφει ο Π. Νιρβάνας, έχει το δικαίωμα να παρίσταται εις τον νάρθηκα, τουλάχιστον, του ναού της Τέχνης".

Κλείνουμε το σημείωμα αυτό με μια γενική παραπομπή στην ιστορική καταγωγή του χρονογραφήματος.

Με τη σημερινή του μορφή το χρονογράφημα παρουσιάστηκε πρώτη φορά στη Γαλλία πριν αρχίσει η Γαλλική Επανάσταση. Είναι μάλιστα συνδεδεμένο με τη δημοσιογραφική πολεμική η οποία στρεφόταν κατά της βασιλικής αυλής.

Στην Ελλάδα το χρονογράφημα το εισήγαγε ο Κωνσταντίνος Πωπ, ο οποίος κατά τα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα κατέγραψε και σχολίαζε στο περιοδικό "Ευτέρπη" τα αξιοσημείωτα γεγονότα κάθε μήνα.

Εκτός από τον Πωπ, μνημονεύουμε τον Ειρηναίο Ασώπιο, τον Εμμανουήλ Ροΐδη, τον Ιωάννη Κονδυλάκη. Ο Κονδυλάκης θεωρείται από πολλούς πατέρας και δημιουργός του σημερινού χρονογραφήματος - Διαβάτης ήταν το φιλολογικό του ψευδώνυμο, με το οποίο υπέγραφε τα χρονογραφήματά του. Από εκεί κι εκεί μνημονεύουμε κάποιους από εκείνους που ασχολήθηκαν κυρίως με το χρονογράφημα. Τέτοιοι ήταν: ο Παύλος Νιρβάνας, ο Σπύρος Μελάς (υπέγραφε τα χρονογραφήματά του με το φιλολογικό ψευδώνυμο Φορτούνιο), ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ο Δημήτρης Ψαθάς, ο Παύλος Παλαιολόγος, ο Φρέντυ Γερμανός, για να περιοριστούμε σ' αυτούς οι οποίοι ακόμη και επαγγελματικά συνδέθηκαν με το χρονογράφημα κατά το παρελθόν. Αυτό σημαίνει ότι είναι πολλοί εκείνοι που έγραψαν και γράφουν χρονογράφημα. Το χρονογράφημα ζει, όπως θα διαπιστώσετε από χρονογραφήματα σημερινών χρονογράφων που ακολουθούν.