Παράλληλη Αναζήτηση
ΟΙ ΚΑΝΟΝΙΕΡΗΔΕΣ ΠΑΙΚΤΕΣ - ΓΚΟΛ - Σ - Κ - Φ - Π 1. Λυμπερόπουλος - 10 - 6 - 4 - - - - 2. Σαλπιγγίδης - 10 - 7 - - - - - 3 3. Τζόρτζεβιτς - 10 - 4 - - - - - 6 4. Γκέκας - 9 - 4 - 5 - - - - 5. Λουτσιάνο - 8 - 7 - - - - - 1 6. Επαλέ - 8 - 6 - - - 1 - 1 7. Μακόρ - 8 - 6 - - - - - 2 8. Κυπαρίσσης - 7 - 7 - - - - - - 9. Μάντζιος - 7 - 4 - 3 - - - - 10. Λαμπριάκος - 6 - 2 - 4 - - - - 11. Κωνσταντίνου - 6 - 4 - 2 - - - - 12. Μαχλάς - 6 - 5 - 1 - - - - 13. Λαγός - 6 - 6 - - - - - - 14. Οκκάς - 5 - 4 - 1 - - - - 15. Παπάς - 5 - 5 - - - - - - 16. Στολτίδης - 4 - 1 - 3 - - - - 17. Ντα Κόστα - 4 - 4 - - - - - - 18. Ντόε - 4 - 4 - - - - - - 19. Σάλες - 4 - 3 - - - - - 1 20. Γκονζάλες - 4 - 1 - - - - - 3 21. Ρούσεφ - 3 - - - - - 3 - - 22. Τουρέ - 3 - 1 - - - 2 - - 23. Ριβάλντο - 3 - 2 - - - 1 - - 24. Χριστοδουλόπουλος - 3 - 2 - - - 1 - - 25. Γκούμας - 3 - - - 3 - - - - 26. Νικολόπουλος - 3 - 2 - 1 - - - - 27. Κατεμής - 3 - 3 - - - - - - 28. Κουτσοσπύρος - 3 - 3 - - - - - - 29. Π. Κωνσταντινίδης - 3 - 3 - - - - - - 30. Σ. Κωνσταντινίδης - 3 - 3 - - - - - - 31. Λαζανάς - 3 - 3 - - - - - - 32. Λάκης - 3 - 3 - - - - - - 33. Μίετσελ - 3 - 3 - - - - - - 34. Ουέλινγκτον - 3 - 3 - - - - - - 35. Περόνε - 3 - 3 - - - - - - 36. Σκαρμούτσος - 3 - 3 - - - - - - 37. Κλέιτον - 3 - 2 - - - - - 1 38. Φερνάντεζ - 3 - - - - - 1 - 2 39. Ζαχαρόπουλος - 3 - 1 - - - - - 2 40. Παβιό - 2 - 1 - - - 1 - -
στον κόσμο
2η Ενότητα Γνωριμία με τον κόσμο της Επιστήμης και της Τεχνολογίας Η Ευρώπη που γερνάει
100 χρόνια μοναξιάς Οι νέες εφευρέσεις
ΓΚ. ΜΑΡΚΕΣ Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφελντ, που αναφέρθηκε πρόσφατα στη "Γηραιά Ευρώπη", είχε δίκιο όσον αφορά τον χαρακτηρισμό.
Με κέντρο το φανταστικό χωριό Μακόντο και την οικογένεια του Μπουενδία, ο συγγραφέας διηγείται ρεαλιστικά το χρονικό της ζωής στην Κολομβία στις αρχές του εικοστού αιώνα.
Όμως, τα πράγματα δεν είναι έτσι, όπως τα εννοούσε.
Πολλά χρόνια αργότερα, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, ο συνταγματάρχης Αουρελιάνο Μπουενδία θα θυμόταν εκείνο το μακρινό απόγευμα, που ο πατέρας του τον είχε πάει να γνωρίσει τον πάγο.
Η Ευρώπη είναι πράγματι γηραιά, αλλά αυτό συμβαίνει, επειδή ο μέσος όρος ηλικίας του πληθυσμού της όλο και μεγαλώνει.
Το Μακόντο ήταν τότε ένα χωριό με είκοσι σπίτια από πηλό και καλάμια, χτισμένα στην όχθη ενός ποταμού με διάφανα νερά, που κυλούσαν σε μία κοίτη με λείες πέτρες, άσπρες και τεράστιες, σαν προϊστορικά αβγά.
Στην ευρωπαϊκή επικράτεια μπορεί κανείς να βρει όλο και λιγότερα παιδιά, καθώς ο βαθμός γονιμότητας (ο αριθμός των παιδιών ανά γυναίκα στον πληθυσμό) μειώνεται συνεχώς και έχει φτάσει το 1,2 στη Γερμανία και στην Ιταλία.
Ο κόσμος ήταν τόσο νεόπλαστος ώστε πολλά πράγματα δεν είχαν όνομα και για να τα αναφέρεις έπρεπε να τα δείξεις με το δάχτυλο.
Ο βαθμός αυτός είναι ακόμη πιο χαμηλός στην Ισπανία και ο χαμηλότερος σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Κάθε χρόνο, το Μάρτη, μία οικογένεια κουρελιάρηδων τσιγγάνων έστηνε τη σκηνή της κοντά στο χωριό και με μεγάλη φασαρία, με σφυρίχτρες και νταούλια, επιδείκνυε τις καινούργιες εφευρέσεις.
Η Ισπανία είναι ακόμη μια νέα κοινωνία, αλλά μια κοινωνία χωρίς παιδιά είναι καταδικασμένη.
Στην αρχή είχαν φέρει το μαγνήτη. Ο βαθμός γονιμότητας στις ΗΠΑ, αντίθετα, είναι 2,4 και στη Βρετανία 2,1. Ένας σωματώδης τσιγγάνος με άγρια γενειάδα και χέρια σαν σπουργίτια, που παρουσιάστηκε με το όνομα Μελκίαδες, έκανε μία εντυπωσιακή δημόσια επίδειξη του πράγματος που ο ίδιος ονόμαζε το όγδοο θαύμα των σοφών αλχημιστών της Μακεδονίας. Οι διαφορές αυτές είναι αξιοσημείωτες, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τις λιγότερο γενναιόδωρες πολιτικές που υπάρχουν στις ΗΠΑ και στη Βρετανία, σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, σχετικά με τις άδειες μητρότητας. Άρχισε να γυρίζει από σπίτι σε σπίτι σέρνοντας δύο μεταλλικές πλάκες κι όλος ο κόσμος τα έχασε βλέποντας κατσαρόλες, τηγάνια, τσιμπίδες και μαγκάλια να πέφτουν από τη θέση τους και τα ξύλα να τρίζουν, καθώς απελπισμένα τα καρφιά και οι βίδες προσπαθούσαν να ξεκαρφωθούν, κι ακόμα και αντικείμενα χαμένα από πολύ καιρό εμφανίστηκαν από εκεί που πιο πολύ τα 'χαν γυρέψει, για να συρθούν με εκκωφαντική αταξία πίσω απ' τα μαγικά σίδερα του Μελκίαδες. Η μόνη που ξεχωρίζει είναι η Γαλλία, με βαθμό γονιμότητας 1,8, και αυτό συμβαίνει μάλλον επειδή στη χώρα έχουν καθιερωθεί γενναιόδωρες πολιτικές φορολόγησης για τις πολύτεκνες οικογένειες.
"Τα πράγματα έχουν τη δική τους ζωή", διαλαλούσε ο τσιγγάνος με τραχιά προφορά, "φτάνει μόνο να ξυπνήσεις την ψυχή τους".
Η μετανάστευση
Ο Χοσέ Αρκάδιο Μπουενδία, που η αχαλίνωτη φαντασία του κάλπαζε πάντα πιο μακριά απ' τη σοφία της φύσης, ακόμα και πέρα κι από τα θαύματα και τη μαγεία, σκέφτηκε πως θα μπορούσε να αξιοποιήσει αυτή την άχρηστη εφεύρεση για να ξεριζώσει το χρυσάφι απ' τα σπλάχνα της γης.
Ο Alberto Alesina είναι καθηγητής Οικονομικών στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Harvard
Ο Μελκίαδες, που ήταν τίμιος άνθρωπος, τον προειδοποίησε: "Δεν κάνει γι' αυτήν τη δουλειά".
Η μετανάστευση αποτελεί μια ακόμη εξήγηση για τις διαφορές αυτές.
Ο Χοσέ Αρκάδιο Μπουενδία όμως δεν πίστευε εκείνη την εποχή στην τιμιότητα των τσιγγάνων.
Οι υψηλότεροι ρυθμοί γονιμότητας στις ΗΠΑ, στη Βρετανία και στη Γαλλία αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι οι χώρες αυτές δέχονται περισσότερους μετανάστες.
Κι έτσι αντάλλαξε το μουλάρι του κι ένα κοπάδι κατσίκια με τις δυο μαγνητικές πλάκες.
Όμως, το γεγονός ότι αυξάνονται οι μετανάστες που πηγαίνουν σε μια χώρα για να εργαστούν, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα αυξηθούν και οι ρυθμοί γονιμότητας.
Η Ούρσουλα Ιγουαράν, η γυναίκα του, που βασιζόταν σ' εκείνα τα ζώα για να καλυτερέψει το πενιχρό εισόδημα του νοικοκυριού τους, δεν κατάφερε να τον αποτρέψει.
Η Γερμανία, για παράδειγμα, φιλοξενεί μεγάλο αριθμό μεταναστών που εργάζονται εκεί, αλλά λίγοι από αυτούς μένουν μόνιμα με τις οικογένειές τους.
"Πολύ γρήγορα θα μας περισσεύει χρυσάφι για να στρώνουμε και το δάπεδο της αυλής", απάντησε ο άντρας της.
Οι περισσότεροι αφήνουν τα παιδιά τους στην πατρίδα τους.
Δούλεψε σκληρά πολλούς μήνες για να αποδείξει πως οι ιδέες του ήταν σωστές.
Όταν αυξάνεται ο μέσος όρος ηλικίας των εργαζομένων στην Ευρώπη, μειώνεται η οικονομική ανάπτυξη.
Εξερεύνησε σπιθαμή προς σπιθαμή όλη την περιοχή, ακόμα και το βυθό του ποταμού, σέρνοντας τις δύο σιδερένιες πλάκες και απαγγέλλοντας δυνατά το ξόρκι του Μελκίαδες.
Οι γέροι δεν δουλεύουν, με αποτέλεσμα μια όλο και πιο μικρή ομάδα του πληθυσμού (οι νέοι, που σιγά σιγά εκλείπουν) να εργάζεται και να πληρώνει φόρους για να τους συντηρεί.
Το μόνο που κατάφερε να ξεθάψει ήταν μια πανοπλία του δέκατου πέμπτου αιώνα, που όλα της τα κομμάτια ήταν κολλημένα μ' ένα στρώμα σκουριάς και το εσωτερικό της αντηχούσε σαν μια τεράστια κολοκύθα γεμάτη πέτρες.
Όμως, οι υψηλοί φόροι αποθαρρύνουν τους νέους να εργάζονται, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένας φαύλος κύκλος: οι φόροι αυξάνονται διαρκώς και τους πληρώνουν όλο και πιο λίγοι, οι ρυθμοί ανάπτυξης μειώνονται και λιγότεροι πόροι είναι διαθέσιμοι για όσους συνταξιοδοτούνται στα 60, ενώ ζουν μέχρι να φτάσουν 90 ετών.
Όταν ο Χοσέ Αρκάδιο Μπουενδία και οι τέσσερις άντρες της εκστρατείας του κατάφεραν να διαλύσουν την πανοπλία, βρήκαν μέσα της έναν απολιθωμένο σκελετό, που 'χε κρεμασμένο στο λαιμό του ένα χάλκινο φυλαχτό με μια γυναικεία μπούκλα.
Εργαζόμενες μητέρες
Το Μάρτη ξαναγύρισαν οι τσιγγάνοι.
Ο Francesco Giavazzi είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Bocconi του Μιλάνου
Αυτήν τη φορά είχαν φέρει ένα τηλεσκόπιο κι ένα μεγεθυντικό φακό, μεγάλο σαν ταμπούρλο, που τα επιδείκνυαν σαν την τελευταία ανακάλυψη των Εβραίων του Άμστερνταμ.
Το φαινόμενο αυτό αντιμετωπίζεται, εν μέρει, από το γεγονός ότι, επειδή έχουν λιγότερα παιδιά, όλο και περισσότερες μητέρες μπαίνουν στην αγορά εργασίας.
Έβαλαν μια τσιγγάνα στην άλλη άκρη του χωριού κι έστησαν το τηλεσκόπιο στην είσοδο της σκηνής.
Όμως όταν συνταξιοδοτούνται οι μητέρες αυτές (συχνά σε πιο μικρή ηλικία από τους άντρες), αυξάνεται ακόμη περισσότερο ο αριθμός των συνταξιούχων που πρέπει να υποστηριχθούν οικονομικά.
Με πέντε ρεάλια, ο κόσμος κοίταζε μέσα από το τηλεσκόπιο κι έβλεπε την τσιγγάνα τόσο κοντά, σαν να μπορούσε να την πιάσει με το χέρι του.
Ας κάνουμε μια σύγκριση με τις ΗΠΑ, όπου επίσης αυξάνεται η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, παρά το γεγονός ότι εκεί ο βαθμός γονιμότητας είναι υψηλότερος.
"Η επιστήμη κατάργησε τις αποστάσεις", διαλαλούσε ο Μελκίαδες.
Πράγματι, η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό είναι υψηλότερη στις ΗΠΑ και φτάνει το 70%, έναντι 60% που είναι στην Ευρώπη.
"Σε λίγο καιρό ο άνθρωπος θα μπορεί να βλέπει τι γίνεται σ' οποιοδήποτε μέρος του κόσμου χωρίς να βγαίνει απ' το σπίτι του".
Γιατί, όμως, οι Ευρωπαίοι κάνουν όλο και λιγότερα παιδιά, αν και, με βάση τις ώρες εργασίας που συνεχώς μειώνονται στην Ευρώπη, όλο και περισσότεροι έχουν την ευκαιρία να αναθρέψουν παιδιά;
Ένα ζεστό μεσημέρι έκαναν μια τρομερή επίδειξη με το γιγάντιο φακό: μάζεψαν ένα σωρό ξερά χόρτα στη μέση του δρόμου και τους έβαλαν φωτιά συγκεντρώνοντας πάνω τους τις ηλιακές ακτίνες.
Μια εξήγηση, που αναφέρεται συχνά, είναι ότι υπάρχει έλλειψη υποδομών, όπως είναι οι ειδικοί σταθμοί που κρατούν τα παιδιά εργαζόμενων μητέρων.
Ο Χοσέ Αρκάδιο Μπουενδία, που ακόμα δεν είχε προλάβει να παρηγορηθεί για την αποτυχία που είχαν οι μαγνήτες του, συνέλαβε την ιδέα να χρησιμοποιήσει εκείνη την εφεύρεση σαν πολεμικό όπλο.
Όμως, γιατί στην Αμερική ο ρυθμός γεννήσεων είναι μεγαλύτερος από πολλές ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες η πολιτεία βοηθά περισσότερο τις εργαζόμενες μητέρες;
Ο Μελκίαδες προσπάθησε και πάλι να τον αποτρέψει.
Οι πιο πιθανές εξηγήσεις
Τελικά, όμως, δέχτηκε ν' ανταλλάξει τις δύο μαγνητικές πλάκες και τρία αποικιακά νομίσματα με το μεγεθυντικό φακό.
Το υψηλό κόστος για την αγορά ακινήτου και οι δυσκολίες που υπάρχουν στον δανεισμό χρημάτων είναι οι πιο πιθανές εξηγήσεις για τους χαμηλούς βαθμούς γονιμότητας στην Ευρώπη, οι οποίοι, μάλιστα, μειώνονται συνεχώς.
Η Ούρσουλα έκλαψε από την ανησυχία της.
Ένα νεαρό ζευγάρι μπορεί σήμερα να δανειστεί χρήματα και να αγοράσει σπίτι ευκολότερα στις ΗΠΑ, από ό,τι στην Ευρώπη.
Τα λεφτά αυτά ήταν από ένα μπαουλάκι με χρυσά νομίσματα που είχε μαζέψει ο πατέρας της σε μια ζωή όλο στερήσεις κι εκείνη τα είχε θάψει κάτω απ' το κρεβάτι ελπίζοντας πως θα βρεθεί η κατάλληλη ευκαιρία για να τα επενδύσει.
Στις ΗΠΑ, εξάλλου, είναι πιο εύκολες και οι ενοικιάσεις κάθε είδους.
Ο Χοσέ Αρκάδιο Μπουενδία δεν προσπάθησε ούτε καν να την παρηγορήσει, απορροφημένος ολοκληρωτικά απ' τα τακτικά του πειράματα με την αυταπάρνηση επιστήμονα κι ακόμη και με κίνδυνο της ίδιας του της ζωής.
Έτσι, φαίνεται να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος: οι υψηλοί φόροι αποθαρρύνουν όσους θέλουν να εργαστούν και, επειδή δημιουργούνται λιγότερες θέσεις εργασίας, η γονιμότητα μειώνεται.
Προσπαθώντας ν' αποδείξει τα αποτελέσματα του φακού πάνω στο στρατό του εχθρού, εκτέθηκε ο ίδιος στη συγκέντρωση των ηλιακών ακτινών κι έπαθε εγκαύματα που έγιναν πληγές κι έκαναν πολύ να γιατρευτούν.
Όμως όταν υπάρχουν λιγότεροι νέοι εργαζόμενοι, αυτοί καλούνται να πληρώνουν συνεχώς όλο και περισσότερους φόρους, για να στηριχτεί οικονομικά ο συνεχώς αυξανόμενος "στρατός" των ηλικιωμένων.
Παρά τις διαμαρτυρίες της γυναίκας του, που είχε πανικοβληθεί μ' αυτή την επικίνδυνη εφεύρεση, κόντεψε να βάλει φωτιά στο σπίτι. Περνούσε ώρες ολόκληρες στο δωμάτιό του, υπολογίζοντας τις στρατηγικές δυνατότητες του νέου του όπλου, ώσπου κατάφερε να συντάξει ένα εγχειρίδιο εκπληκτικής διδακτικής σαφήνειας και ακαταμάχητης πειστικότητας. Το έστειλε στις αρχές, μαζί με πολυάριθμες περιγραφές των πειραμάτων του και με αρκετές σελίδες μ' επεξηγηματικά σχέδια, μ' έναν απεσταλμένο που πέρασε την Οροσειρά, χάθηκε σε απέραντους βάλτους, ανέβηκε ορμητικά ποτάμια και παραλίγο να χαθεί από τα άγρια θηρία, την απελπισία και την πανούκλα, ώσπου να βρει ένα δρόμο που συνδεόταν μ' εκείνον που χρησιμοποιούσαν τα μουλάρια του ταχυδρομείου. Παρόλο που το ταξίδι στην πρωτεύουσα ήταν λίγο πολύ αδύνατο εκείνη την εποχή, ο Χοσέ Αρκάδιο Μπουενδία είχε υποσχεθεί πως θα ταξίδευε αμέσως μόλις θα του έδινε εντολή η κυβέρνηση, για να δείξει και στην πράξη την εφεύρεσή του στις στρατιωτικές δυνάμεις και να τις εκπαιδεύσει προσωπικά στην περίπλοκη τέχνη του ηλιακού πολέμου.
Πέρασε πολλά χρόνια περιμένοντας την απάντηση. Τελικά, όταν βαρέθηκε να περιμένει, παραπονέθηκε στον Μελκίαδες για την αποτυχία του σχεδίου του και τότε ο τσιγγάνος του 'δωσε μια πειστική απόδειξη της τιμιότητάς του: του επέστρεψε τα χρυσά νομίσματα, μ' αντάλλαγμα το μεγεθυντικό φακό κι επιπλέον του άφησε μερικούς πορτογαλέζικους χάρτες και διάφορα ναυτικά όργανα.
Ο Γκ. Γκ. Μαρκές είναι σημαντικός σύγχρονος πεζογράφος από την Κολομβία. Τιμήθηκε το 1982 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Άλλα έργα του: Το φθινόπωρο του Πατριάρχη, Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας κ.ά.
