ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΠΟΝΣΛΕ Διχασμένος ο αραβικός κόσμος

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Ο 70χρονος Κριστιάν Πονσλέ είναι από χθες το δεύτερο σημαντικότερο πρόσωπο της γαλλικής δημόσιας ζωής.

Ορισμένοι ηγέτες αποσυνδέουν το ζήτημα του Ιράκ από το Παλαιστινιακό

Το 478 π.Χ. ιδρύεται η Συμμαχία της Δήλου. Εξελέγη, ύστερα από μαραθώνιες διαβουλεύσεις, νέος πρόεδρος της γαλλικής Γερουσίας, αξίωμα που από απόψεως πρωτοκόλλου είναι αμέσως μετά από αυτό του προέδρου της δημοκρατίας.

ΓΙΑΝΝΗΣ Ε. ΔΙΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ

Την ηγεμονία αναλαμβάνει η Αθήνα. Ο Κριστιάν Πονσλέ είναι στέλεχος του νεογκολικού κόμματος "Συναγερμός για τη Δημοκρατία" (RPR), ηγέτης του οποίου διετέλεσε ο νυν πρόεδρος της χώρας Ζακ Σιράκ.

Παρά τα επιφαινόμενα, οι ηγέτες (και οι κυβερνήσεις) των αραβικών χωρών δεν εμφανίζονται ενωμένοι σε περίπτωση πολέμου στο Ιράκ. Κι αυτό συμβαίνει, παρά το ότι ο αραβικός κόσμος, στο σύνολό του, "θεωρεί άδικη μία νέα αμερικανοβρετανική στρατιωτική επέμβαση" και αντιτίθεται.

Η Συμμαχία απαλλάσσει το Αιγαίο από την περσική παρουσία.

Ωστόσο, η όλη διαδικασία της εκλογής του έθεσε σε νέα δοκιμασία την πολύπαθη ενότητα της γαλλικής κεντροδεξιάς, η οποία, μετά την περσινή εκλογική ήττα της, εξακολουθεί να σπαράσσεται από πόλεμο φατριών.

Το σημαντικότερο είναι ότι ορισμένοι ηγέτες αραβικών χωρών αποσυνδέουν πλέον το πρόβλημα από το Παλαιστινιακό.

Την ίδια περίοδο, με την καθοδήγηση του Περικλή το δημοκρατικό πολίτευμα της Αθήνας εδραιώνεται και η ζωή των Αθηναίων γίνεται περισσότερο άνετη.

Στη Γερουσία, το δεύτερο νομοθετικό σώμα μετά από την Εθνοσυνέλευση, η κεντροδεξιά έχει την απόλυτη πλειοψηφία, και ως εκ τούτου η εκλογή προέδρου θα έπρεπε να είναι μια απλή τυπική διαδικασία.

Αντιθέτως, ακόμα και στο πρόσφατο παρελθόν, συνέδεαν το ιρακινό ή κάποιο άλλο αραβικό πρόβλημα με το Παλαιστινιακό, για να ασκούν διπλή πίεση, και στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ, υπενθυμίζοντας - τότε - ότι "κανείς δεν μπορεί να ομιλεί για δικαιοσύνη, όταν οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν ακόμα τη δική τους πατρίδα".

Όμως, η αντιπαλότητα μεταξύ του RPR και της UDF, του άλλου μεγάλου κεντροδεξιού κόμματος, στάθηκε η αιτία για τη διενέργεια διαδοχικών ψηφοφοριών κατόπιν πολύωρων παρασκηνιακών διαβουλεύσεων.

Έτσι, χθες, την ώρα που στο Κάιρο συνεδρίαζαν σε έκτακτη σύνοδο οι Άραβες υπουργοί Εξωτερικών, καλεσμένοι του γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου Αμέρ Μούσα, μία σειρά από χώρες είχαν ξεκαθαρίσει, όπως σημειώνει πηγή του ιορδανικού υπουργείου Εξωτερικών στα "ΝΕΑ", πως "είναι ώρα να αντιμετωπίσουμε την ιρακινή κρίση χωριστά από το Παλαιστινιακό".

Κύριος αντίπαλος του Κριστιάν Πονσλέ δεν ήταν κάποιος σοσιαλιστής, αλλά ο 75χρονος απερχόμενος πρόεδρος του σώματος Ρενέ Μονορί, ηγετικό στέλεχος της UDF.

Βεβαίως, για τον αραβικό κόσμο, προσθέτει η ίδια πηγή, "το Παλαιστινιακό είναι το κεντρικό πρόβλημα, αλλά - προσθέτει - δεν μπορούμε να το συμψηφίζουμε με το Ιρακινό και το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν".

Στην πρώτη ψηφοφορία, επί 319 ψηφισάντων γερουσιαστών, ο Πονσλέ πήρε 118 ψήφους, ο Μονορί 102, ο σοσιαλιστής Κλοντ Εστιέ 93, ενώ τα υπόλοιπα ψηφοδέλτια ήταν άκυρα ή λευκά.

Οι διαμαρτυρίες

Το ίδιο αποτέλεσμα επαναλήφθηκε και σε δεύτερη ψηφοφορία, ενώ τελικά, εν όψει της τρίτης ψηφοφορίας, ο Μονορί ανακοίνωσε ότι αποσύρεται, διευκολύνοντας την εκλογή του Πονσλέ.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, με εξαίρεση τη μεγάλη διαδήλωση 200.000 Σύρων και Παλαιστινίων στη Δαμασκό, που στις πρωτεύουσες της Μέσης Ανατολής σημειώθηκαν μικρότερες σε όγκο και παλμό διαδηλώσεις απ' ό,τι στην Ευρώπη και την Αμερική.

Τελικά, ο νέος πρόεδρος της Γερουσίας κατόρθωσε να συγκεντρώσει 189 ψήφους, πράγμα που σημαίνει ότι τον καταψήφισαν αρκετοί πολιτικοί "φίλοι" του.

Οι περισσότερες κυβερνήσεις των χωρών της Μέσης Ανατολής όχι απλά δεν ενθάρρυναν τις διαδηλώσεις, όπως το έκαναν παλαιότερα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις προσπάθησαν και να τις εμποδίσουν.

Υπενθυμίζεται ότι δύο φορές από το 1958, κλήθηκε ο πρόεδρος της Γερουσίας να ασκήσει καθήκοντα προσωρινού προέδρου της χώρας.

Στο Αμμάν ο αριθμός των διαδηλωτών δεν ξεπέρασε τις 20.000 (σ.σ.: η αστυνομία τους προσδιορίζει σε 5.000), όταν στον πόλεμο του Κόλπου, το 1991, οι διαδηλώσεις "μετρούσαν", πολλές φορές, εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές.

Και στις δύο περιπτώσεις επρόκειτο για τον Αλέν Ποέρ, προκάτοχο του Ρενέ Μονορί, ο οποίος άσκησε καθήκοντα προέδρου της δημοκρατίας το 1969, όταν παραιτήθηκε ο Σαρλ Ντε Γκολ, και το 1974, όταν πέθανε ο Ζορζ Πομπιντού.

Στη Βηρυτό οι διαδηλωτές ήταν περίπου 10.000, στο Κάιρο λιγότεροι, ενώ αντιθέτως στο Τελ Αβίβ ήταν εντυπωσιακή η κοινή εμφάνιση Ισραηλινών και Παλαιστινίων φιλειρηνιστών.

"Σήμερα το Ιράκ, αύριο τι;"

Φυσικά, οι διαδηλώσεις που έγιναν κάτω από αυστηρά μέτρα "προστασίας" ήταν ευρηματικές. Δεν είχαν κατεύθυνση και "στόχο" μόνον τις αμερικανικές πρεσβείες, αλλά και τα γραφεία του ΟΗΕ ("για να μη δώσει την ομπρέλα του σε μία επίθεση").

Στην Ιορδανία και στον Λίβανο, εργατικές ενώσεις έδωσαν "γραμμή" για "μία ώρα μπλακ άουτ στο ηλεκτρικό ρεύμα, με το σύνθημα "φώτα σβηστά, ειρήνη φωτεινή" και στη Συρία κυριάρχησε το σύνθημα "σήμερα το Ιράκ, αύριο τι;"", υπονοώντας αυτό που "ξέρει" πλέον όλος ο αραβικός κόσμος, ότι μία μελλοντική εγκατάσταση αμερικανικών στρατευμάτων στο Ιράκ θα στόχευε το γειτονικό Ιράν.

Προχθές το απόγευμα, συνεργάτης του προέδρου του Λιβάνου Εμίλ Λαχούντ σημείωνε στα "ΝΕΑ", ότι "δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας πως, αν και όλος ο αραβικός κόσμος θεωρεί τελείως άδικο τον επικείμενο πόλεμο εις βάρος του Ιράκ, ωστόσο στην πρόσκληση του Μούσα από τους 21 Άραβες υπουργούς Εξωτερικών (συν ένας, ο εκπρόσωπος των Παλαιστινίων) ανταποκρίθηκαν οι 13".

Ο Καντάφι

Και πρόσθεσε: "Υπάρχει κι ένα δεύτερο στοιχείο, που διαφοροποιεί τη σημερινή συγκυρία από τον πόλεμο του 1991. Ο ηγέτης της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι αρνείται - τουλάχιστον μέχρι τώρα - να πει το "ναι" σε μία Διάσκεψη Κορυφής Αράβων ηγετών, που επιδιώκει ο Χόσνι Μουμπάρακ να γίνει το αργότερο μέχρι την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου. Κι αυτό γιατί, όπως πιστεύει ο Καντάφι, "μία τέτοια συνάντηση απλά θα πει ότι δεν θέλει τον πόλεμο, ενώ στην ουσία θα υποστηρίξει ό,τι ζητήσουν οι ΗΠΑ". Είναι σημαντική εξέλιξη αυτή, την ώρα που ο Καντάφι πρωταγωνίστησε στη Διάσκεψη Κορυφής των Αφρικανών ηγετών".

"Είναι απαραίτητο οι αραβικές χώρες να αρνηθούν οποιουδήποτε είδους βοήθεια ή διευκολύνσεις προς οποιαδήποτε στρατιωτική δράση η οποία θα απειλήσει την ασφάλεια του Ιράκ και την εδαφική ακεραιότητά του", αναφέρεται στο τελικό ανακοινωθέν της διάσκεψης των Αράβων υπουργών Εξωτερικών που έγινε χθες στο Κάιρο και προστίθεται: "Οι αραβικές χώρες απορρίπτουν την επίθεση εναντίον του Ιράκ και του Κουβέιτ καθώς και την απειλή κατά της ασφάλειας οποιασδήποτε αραβικής χώρας ως απειλή εναντίον της εθνικής ασφάλειας όλων των αραβικών χωρών".

Στο μεταξύ, τα μέτρα ασφαλείας στη Μέση Ανατολή έχουν αυξηθεί στο έπακρο. Όσες ώρες έμεινα, το Σαββατοκύριακο, στη Βηρυτό και στο Αμμάν, πριν πάρω το αεροπλάνο για τη Βαγδάτη, στο κέντρο των πόλεων και κυρίως στα αεροδρόμια έπαιρνες μια γεύση "ανησυχίας".

Ακόμα και ο Καναδός πρέσβης στη Βηρυτό Μισέλ Ντιβάλ στο, καθησυχαστικό, γράμμα του προς τους Καναδούς που ζουν στον Λίβανο, αν και διαφωνεί με τις "νότες" των Αμερικανών συναδέλφων του στον Λίβανο, το Ισραήλ, τη Συρία και την Ιορδανία, τονίζει πως "κανείς δεν έχει λόγο να αποχωρήσει, ωστόσο πρέπει να διπλασιάσει τα μέτρα προστασίας του".

Το κόστος

Χθες, πάντως, όλες οι κυριακάτικες εφημερίδες στη Μέση Ανατολή μπορεί να είχαν στην πρώτη σελίδα τις κινητοποιήσεις κατά του πολέμου, έδιναν όμως έμφαση στο κόστος για τις χώρες της περιοχής από μία τέτοια εξέλιξη, κάνοντας λόγο για συνολικό "άνοιγμα", που μπορεί να υπάρξει, δύο τρισεκατομμυρίων δολαρίων!

Στην Ιορδανία ελήφθησαν ήδη έκτακτα μέτρα, ακόμα και για την περίπτωση που θα πάψει η ροή πετρελαίου - με βυτιοφόρα - από το Ιράκ. Η κυβέρνηση έδωσε εντολή για την ενοικίαση μεγάλων δεξαμενόπλοιων στην Άκαμπα, που σε περίπτωση πολέμου θα παίξουν τον ρόλο δεξαμενών, ώστε για "τρεις μήνες να μην παρουσιασθεί μεγάλο πρόβλημα".