ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΚΛΕΖΑΚΟΣ

Σε ΗΠΑ και Βρετανία πολλοί αναρωτιούνται κατά πόσο είναι σωστό να βασανιστεί ένας ύποπτος τρομοκράτης, προκειμένου να σωθούν χιλιάδες αθώοι

Κατανομή κατά Maxwell – Boltzmann (Μάξγουελ - Μπόλτζμαν)

Metrolife Χρηματιστηριακή AE

Ένα μεγάλο ηθικό δίλημμα

Οι Maxwell και Boltzmann γύρω στο 1860, πολύ πριν γίνει εφικτό να μετρηθούν πειραματικά οι ταχύτητες των μορίων, υπολόγισαν θεωρητικά πώς κατανέμονται τα μόρια ενός αερίου στις διάφορες ταχύτητες.

Η προχθεσινή αντίδραση ήταν αποτέλεσμα του προβλήματος της Βραζιλίας.

Το ζήτημα των βασανιστηρίων και πάλι στο προσκήνιο

Στο σχήμα 1.12 παριστάνεται γραφικά η συνάρτηση dN/dυ=f(υ) των Maxwell και Boltzmann για Ν=105 μόρια αζώτου στις θερμοκρασίες 300 Κ και 900 Κ. Η Βραζιλία με δεδομένο ότι είναι η όγδοη οικονομία του κόσμου καταλαβαίνουμε το μέγεθος της αναταραχής.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΕΤΙΝΑΚΗΣ

Σχ. 1.12

Η αγορά φοβήθηκε την αναβίωση μιας αντίστοιχης κατάστασης όταν παρουσίαζε αντίστοιχα προβλήματα η Ρωσία και η Ασία με αποτέλεσμα να σημειωθεί μεγάλη πτώση των τιμών.

Κάποτε είχαν ρωτήσει έναν Περονιστή στην Αργεντινή ποια ήταν η γνώμη του για τα βασανιστήρια. "Εξαρτάται από το ποιος βασανίζεται και ποιος είναι ο βασανιστής", είχε απαντήσει.

Οι ταχύτητες καλύπτουν ευρεία περιοχή. Όμως, αργά χθες το απόγευμα και το βράδυ από τις πληροφορίες που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας, πρώτον το μέγεθος το προβλήματος δεν ήταν όπως φαινόταν, δεύτερον η ΗΠΑ, διά στόματος του προέδρου Κλίντον, ανέφερε ότι θα στηρίξει τη βραζιλιάνικη οικονομία και τρίτον ότι τα συναλλαγματικά διαθέσιμα δε βρίσκονται σε τέτοιο σημείο που να δημιουργείται πρόβλημα.

Στη σκιά. Η σύμβαση του ΟΗΕ απαγορεύει οποιαδήποτε πράξη που πραγματοποιείται με σκοπό να προκαλέσει πόνο ή δυσφορία - φυσική ή πνευματική - σε κάποιον, προκειμένου να του αποσπαστεί πληροφορία ή ομολογία

Η συνάρτηση dN/dυ τείνει στο μηδέν όταν [pic] και όταν [pic].

Η παραίτηση του προέδρου της Κεντρικής Τράπεζας της Βραζιλίας προήλθε από τριβές για την οικονομική πολιτική που ακολούθησε με τα παρόντα αποτελέσματα.

Αν κάποιος άνθρωπος υποβληθεί σε βασανιστήρια, η εμπειρία του αυτή θα παραμείνει βαθιά χαραγμένη στη συνείδησή του και θα τον ακολουθεί σ' όλη του τη ζωή. Η ταχύτητα που αντιστοιχεί στο μέγιστο της καμπύλης είναι η πιο πιθανή ταχύτητα και συμβολίζεται με υπ.

Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι η προχθεσινή αντίδραση ήταν μάλλον ψυχολογική και με δεδομένο ότι η οικονομίας μας είναι πλέον διεθνοποιημένη και όχι απομονωμένη, επηρεάσθηκε το κλίμα με αποτέλεσμα τη σημαντική υποχώρηση των τιμών.

Δεν θα μπορέσει ποτέ να επιστρέψει στην προηγούμενη κατάσταση", είχε πει ο Αυστριακός συγγραφέας (από τους επιζήσαντες του Άουσβιτς) Ζαν Αμερί. Δύο άλλες ταχύτητες που παρουσιάζουν ενδιαφέρον είναι η μέση ταχύτητα [pic] και η ενεργός ταχύτητα υεν .

Σήμερα εκτιμούμε ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε καλή πορεία, η πτώση των επιτοκίων και του πληθωρισμού συνηγορούν σε αυτές τις εκτιμήσεις όπως επίσης και η πιθανή ένταξή μας στην ΟΝΕ, οπότε οι επενδυτές θεωρούν ότι η αγορά έχει περιθώρια ανάκαμψης και αυτό φάνηκε και από τη χθεσινή αντίδραση της αγοράς.

Ο Αμερί τερμάτισε ο ίδιος τη ζωή του. Η μέση ταχύτητα [pic]είναι η μέση τιμή των ταχυτήτων των μορίων του αερίου.

Βέβαια, τα μέτωπα στις διεθνείς αγορές δεν έχουν κλείσει, αλλά με δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι κατεξοχήν εισαγωγική χώρα και όχι εξαγωγική προς τις χώρες αυτές η επίδραση είναι πολύ μικρότερη.

Όπως και ο άλλος διάσημος λογοτέχνης, που είχε επιζήσει στο Άουσβιτς - ο Πρίμο Λέβι. Δηλαδή αν οι ταχύτητες των μορίων είναι υ1, υ2, ….. και ο αριθμός των μορίων Ν [pic]

Άρα στην πραγματική οικονομία δεν υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν πιέσεις στο χρηματιστήριο, όμως η ψυχολογία είναι αυτή η οποία επηρεάζει, με αποτέλεσμα να αναθεωρούνται οι απόψεις των επενδυτών και να σημειώνονται πιέσεις για χαμηλότερα.

Η συζήτηση περί βασανιστηρίων ξεκίνησε ξαφνικά στη Βρετανία, από δύο συντηρητικά έντυπα.

Η ενεργός ταχύτητα είναι [pic]

Ο "Εκόνομιστ" έκανε ειδικό αφιέρωμα και οι "Τάιμς" προχώρησαν μάλιστα στο υποθετικό ερώτημα: "Αν ο βασανισμός ενός και μόνου υπόπτου μπορεί να εμποδίσει την επίθεση εναντίον χιλιάδων αθώων, θα μπορούσε να είναι δικαιολογημένος;".

Εικ. 1.14 Ludwig Boltzmann (1844-1906) Αυστριακός θεωρητικός φυσικός. Η συνεισφορά του στην κινητική θεωρία και στη στατιστική μηχανική υπήρξε μεγάλη.

Το φάσμα των βασανιστηρίων ήρθε και πάλι στο προσκήνιο, καθώς ανακοινώθηκε η σύλληψη υπόπτων για τρομοκρατία σε διαμέρισμα στο Βόρειο Λονδίνο. Συχνά, σε διάφορες κατανομές, η μέση τιμή ενός μεγέθους ταυτίζεται με την πιθανότερη τιμή του μεγέθους. Για τις συλλήψεις αυτές πιστεύεται πως έδωσε πληροφορίες η γαλλική αστυνομία - παρ' όλο που το αρνούνται κατηγορηματικά οι γαλλικές αρχές. Στην κατανομή Maxwell-Boltzmann η [pic] είναι μεγαλύτερη της υπ γιατί προβλέπονται μόρια, έστω και λίγα, με πολύ μεγάλες ταχύτητες (δεν υπάρχει άνω όριο στις ταχύτητες των μορίων). Όπως και ότι οι πληροφορίες αυτές ήταν προϊόν βασανιστηρίων… Όσον αφορά τη υεν αποδεικνύεται μαθηματικά ότι η ενεργός τιμή είναι μεγαλύτερη από τη μέση τιμή (βλέπε ένθετο στη σελίδα 32).

Σοφίσματα.

Έτσι μεταξύ των τριών ταχυτήτων που προαναφέραμε ισχύει υπ

Υπάρχουν έντονες υποψίες πως και οι Αμερικανοί στέλνουν υπόπτους για ανάκριση σε χώρες, όπου οι μυστικές τους υπηρεσίες χρησιμοποιούν τα βασανιστήρια για να αποσπούν πληροφορίες από κρατουμένους. Αν το τμήμα που έχει κίτρινο χρώμα μπορεί να θεωρηθεί παραλληλόγραμμο -και μπορεί να θεωρηθεί αν το dυ είναι απειροστά μικρό-τότε το εμβαδόν του είναι: dυ * dN/dυ = dN δηλαδή δίνει τον αριθμό dN των μορίων που έχουν ταχύτητες από υ έως υ+dυ. Γνωρίζοντας πως αυτό τους καθιστά συνεργούς σε βασανιστήρια. Το εμβαδόν που περικλείεται από την καμπύλη και τον άξονα των υ δίνει το συνολικό αριθμό των μορίων του αερίου.

Το σόφισμα που επικαλούνται όσοι διατυπώνουν ανάλογες απόψεις είναι: "πόσο εύκολο είναι να καταδικάζεις τα βασανιστήρια που κάνουν κάποιοι άλλοι - όταν φυσικά δεν απειλείσαι - και πόσο επιρρεπής γίνεσαι ώστε να καταφύγεις σε βασανιστήρια, όταν νιώσεις απειλή…". Βλέπουμε ότι όταν η θερμοκρασία του αερίου αυξάνεται η καμπύλη μετατοπίζεται προς τα δεξιά και η κορυφή της χαμηλώνει. Κι όλα αυτά με την πρόφαση ότι "οι τρομοκράτες δεν θα δίσταζαν να βασανίσουν για να πετύχουν τους σκοπούς τους". Αυτό συμβαίνει γιατί όσο αυξάνεται η θερμοκρασία ο αριθμός των μορίων που έχουν ταχύτητα μεγαλύτερη από μία δεδομένη τιμή αυξάνεται, η μετατόπιση όμως της καμπύλης δεξιότερα διευρύνει την βάση της και, καθώς το εμβαδόν που περικλείει παραμένει αμετάβλητο (συνολικός αριθμός μορίων), η κορυφή της χαμηλώνει.

Αλλά σ' αυτά τα σοφίσματα καταλήγουν όσοι δικαιολογούν σε δημοκρατίες τακτικές που εφαρμόζουν τρομοκράτες…

"Πώς μια δημοκρατική κυβέρνηση μπορεί να καταπολεμήσει έναν εχθρό, όπως η Αλ Κάιντα, που χρησιμοποιεί βάρβαρες μεθόδους;", αναρωτιέται ο συντάκτης δημοσιεύματος του "Εκόνομιστ". Φυσικά, υπάρχει πολλή φιλολογία γύρω από τα όρια της κακομεταχείρισης και του βασανισμού. Τι είναι μία συνεχής, επί οκτάωρο, ανάκριση; Ο πλέον γνωστός ορισμός των βασανιστηρίων είναι εκείνος που περιγράφεται στη σύμβαση του ΟΗΕ εναντίον των βασανισμών, του 1985. Αυτή απαγορεύει "οποιαδήποτε πράξη που πραγματοποιείται με σκοπό να προκαλέσει πόνο η δυσφορία - φυσική ή πνευματική - σε κάποιον, προκειμένου να του αποσπαστεί πληροφορία ή ομολογία για πράξη που έκανε το υποκείμενο στην κακομεταχείριση άτομο ή τρίτο πρόσωπο που γνωρίζει". Η σύμβαση αυτή του ΟΗΕ προβλέπει ότι ανάκριση θα πρέπει να κάνουν μόνο τα εντεταλμένα δημόσια όργανα, τα οποία θα ελέγχονται αν τύχει και υπερβούν τα παραδεκτά όρια. Επειδή η σαδιστική ικανοποίηση της άσκησης εξουσίας για κάποιους είναι απλώς ανθρώπινη αδυναμία.

Ξυλοδαρμοί, κουκούλες, επιβολή αϋπνίας

Αληθινά ψέματα. Ηθοποιοί αναπαριστούν μεθόδους βασανιστηρίων

Μία λεπτομερής αναφορά στις ανακριτικές μεθόδους των αμερικανικών αρχών εμφανίστηκε πρόσφατα σε δημοσίευμα της "Ουάσιγκτον Ποστ". Στο άρθρο υπήρχαν περιγραφές για ξυλοδαρμούς, άρνηση ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, καθώς και τεχνικές έντασης, όπως επιβολή αϋπνίας. Ο υποβαλλόμενος σε ανάκριση υποχρεωνόταν να φορά κουκούλα ή να στέκεται σε άβολες θέσεις επί πολλές ώρες. Ακόμη, υπήρχε και η ομολογία αξιωματούχων ότι ορισμένοι κρατούμενοι εστάλησαν σε κάποιες χώρες, όπου χρησιμοποιούνται σκληρότερες μέθοδοι ανάκρισης.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βιώνουν ανάλογες καταστάσεις για τις οποίες είχαν κατηγορηθεί η Βρετανία με τους υπόπτους του IRA και η Γαλλία με τους Αλγερινούς αντάρτες. Τόσο οι "Τάιμς" όσο και ο "Εκόνομιστ" στα δημοσιεύματά τους δεν τηρούν σθεναρή στάση εναντίον των βασανιστηρίων, λες και το ζήτημα δεν έχει κλείσει με τη σύμβαση του ΟΗΕ την οποία έχουν υπογράψει οι περισσότερες χώρες. "Με δεδομένη τη βαρύτητα της απειλής των τρομοκρατών, η παρατεταμένη ανάκριση, η αϋπνία, ακόμα και ο ορός της αλήθειας θα πρέπει να είναι επιβεβλημένα σε ορισμένες περιπτώσεις", καταλήγει το δημοσίευμα του "Εκόνομιστ", "με την προϋπόθεση πάντα ότι υπάρχει κάποια γραμμή την οποία δεν θα πρέπει να υπερβούν οι δημοκρατίες. Και αυτή είναι η σωματική κακοποίηση".