Μερικές ακόμα πληροφορίες για τους μύλους Αλλατίνι Νυχτερινά "παράθυρα" λογοτεχνίας και μουσικής

Κείμενο 4 Μυτιλήνη. Λιμάνι τέχνης και πολιτισμού

Αξιότιμε κ. διευθυντά,

Η Ορχήστρα των Χρωμάτων και το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη συνδυάζουν γνωστά λογοτεχνικά έργα και πρωτότυπες μουσικές με κοινό θεματικό άξονα "τις αποχρώσεις που φέρνει το σκοτάδι μέσα μας"

Το τρίτο σε έκταση νησί της χώρας είναι συνδεδεμένο με την ιστορία, την τέχνη και τον πολιτισμό.

Διαβάσαμε στις "Επιλογές" του Σεπτεμβρίου το πολύ ενδιαφέρον δημοσίευμα του κ. Αλμπέρτου Ναρ με τον τίτλο "οι μυθικοί Αλλατίνι", που μας μετέφερε σε κάποιες άλλες εποχές, της τότε κοσμοπολίτικης Θεσσαλονίκης.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ

Τόσο στα αρχαία χρόνια όσο και στα νεότερα δεν έλειψαν από τη Λέσβο σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι, από τον Πιττακό (ένας από τους εφτά σοφούς), τη Σαπφώ, τον Αλκαίο και το Θεόφραστο, έως τους Εφταλιώτη, Βενέζη.

Θα ήθελα να προσθέσω και εγώ, σαν εκ καταγωγής Θεσσαλονικιός, μερικές ακόμα πληροφορίες για τους Αλλατίνι.

Ο Γιώργος Κουρουπός και η Ιουλίτα Ηλιοπούλου είχαν τον λόγο για τα "Νυχτερινά Παράθυρα" του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη και της Ορχήστρας των Χρωμάτων

Νησί θαυμάσιας αρχιτεκτονικής (περίπου τρεις χιλιάδες κτίσματα έχουν κριθεί διατηρητέα μόνο μέσα στην πρωτεύουσα!).

Ένας από τους διευθυντές των επιχειρήσεων ήταν και ο Ρομπέρτος, γιος και αυτός του Μωυσή Αλλατίνι. Με την "Αναζήτηση" του Νίκου Θέμελη, επενδεδυμένη μουσικά από τον Μπάμπη Κανά, ανοίγει ο φετινός κύκλος δευτεριάτικων εκδηλώσεων που οργανώνουν από κοινού η Ορχήστρα των Χρωμάτων και το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη.

Από τα πλέον δασοσκεπή νησιά της Ελλάδας, η Λέσβος παρουσιάζει θαυμάσιες βλαστικές εναλλαγές (ελαιώνες, αμπέλια, πεύκα, βελανιδιές, καστανιές, έλατα κ.ά.).

Ήταν ένας πολύ γενναιόδωρος μα ανεξίθρησκος άνθρωπος, θα έλεγα. Η μουσική - για κλαρινέτο, βιόλα και βιολοντσέλο - είναι πρωτότυπη και βασίζεται σε ηπειρώτικο μοτίβο.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της τα απολιθωμένα δάση με κορμούς είκοσι και πλέον εκατομμυρίων ετών που υπάρχουν κυρίως στην περιοχή μεταξύ Σιγρίου-Άντισσας-Ερεσού.

Δεν έκανε διακρίσεις ως προς την εθνικότητα των εργαζομένων, αν ήταν, Έλληνες, Εβραίοι ή Τούρκοι. Όχι τυχαία, καθώς το πρώτο από τα έξι αφηγηματικά μέρη της "Αναζήτησης", στο οποίο βασίζεται το αφηγηματικό μέρος της εκδήλωσης, έχει ως πλαίσιο τα Ζαγόρια του 19ου αιώνα.

Κάθε σημείο του νησιού, κάθε ακτή, κάθε χωριό είναι και μια έκπληξη? η ομορφιά είναι διάσπαρτη.

Εδώ πρέπει να σημειώσω ότι οι περισσότεροι των εργαζομένων στο Μύλο Αλλατίνι ήσαν Έλληνες!!!

Τα "Παράθυρα στη Νύχτα" - όπως ονομάζεται ο κύκλος εκδηλώσεων - έχουν ως θεματικό άξονα τις αποχρώσεις που φέρνει το σκοτάδι μέσα μας, δηλαδή "τη νύχτα του φόβου, του ταξιδιού, του έρωτα, του παιχνιδιού, του ονείρου, της περιπέτειας, της αναζήτησης", όπως χαρακτηριστικά είπε η καλλιτεχνική επιμελήτρια των εκδηλώσεων, ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου.

Εντυπωσιάζουν οι κόλποι της Γέρας και της Καλλονής, που εισχωρούν τόσο βαθιά στο νησί, ώστε μοιάζουν με λιμνοθάλασσες!

Κάποτε διατύπωσαν παράπονα κάποιοι Εβραίοι γιατί προτιμάει τους Έλληνες στις δουλειές του, απάντησε κατά λέξιν "Διότι είναι πολύ εργατικοί, πολύ έντιμοι και πολύ εκτιμούν τον εργοδότη τους…".

"Δεν είναι βραδιές ποίησης αλλά εκδηλώσεις που καταδεικνύουν την οργανική σχέση του λόγου και των μουσικών φράσεων, ως ενιαίας έκφρασης εντέλει", τόνισε.

Είναι θαυμάσιος ο γύρος του νησιού.

Ο Ρομπέρτος Αλλατίνι, που έρχονταν σε μεγαλύτερη επαφή με τους εργαζόμενους στον Μύλο, ήταν ιδιαίτερα αγαπητός σ' αυτούς, διότι πάντοτε σχεδόν επέλυε τα αιτήματά των.

Επί τέσσερα χρόνια οι εκδηλώσεις αυτές αποτελούσαν παραγωγή της Ορχήστρας των Χρωμάτων και απλώς φιλοξενούνταν από το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη.

Ξεκινώντας από το ανατολικό σημείο, σταματά κανείς στη Σκάλα Συκαμιάς και απολαμβάνει φρέσκο ψάρι δίπλα ακριβώς στην περίφημη εκκλησία της Παναγιάς της Γοργόνας.

Γι' αυτό, οι υπάλληλοι και οι εργάτες έστησαν προς τιμή του μια χάλκινη προτομή του ιδίου, μέσα στον πρώτο όροφο του Μύλου μπαίνοντας από τη δυτική πλευρά του κτιρίου.

Από εφέτος αποτελούν συμπαραγωγή.

Διασχίζει το Μανταμάδο και φτάνει στη Μήθυμνα (Μόλυβο) και την Πέτρα στα βόρεια.

Επάνω δε στη βάση της προτομής γράψανε στη γαλλική "Les Ourviers et les Amployes Reconnaissants", "οι εργάτες και οι υπάλληλοι ευγνώμονες".

"Μία σημαντική πλευρά του εγχειρήματος είναι ότι οι εκδηλώσεις αποτελούν ένα εργαστήρι μουσικής σύνθεσης, όπου ανιχνεύονται οι φανερές ή μυστικές σχέσεις του λόγου και της μουσικής", είπε ο Γιώργος Κουρουπός, καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας των Χρωμάτων.

Στη συνέχεια, κατεβαίνει στην Άντισσα, το πανέμορφο Σίγρι, την Ερεσό, την Καλλονή, τον Πολιχνίτο, το Πλωμάρι και στα ορεινά, στην πανέμορφη Αγιάσο.

Όταν οι Γερμανοί στην κατοχή είχαν επιτάξει το Μύλο για τις ανάγκες των στρατιωτών και έμαθαν από τους τότε επιζώντες Έλληνες, ποιος ήταν ο Ρομπέρτος Αλλατίνι, όχι μόνο δεν αφήρεσαν την προτομή, αλλά ούτε την άγγιξαν!!!

Και επισήμανε ότι μαζί με τη συμμετοχή της Ορχήστρας στις κινηματογραφικές προβολές του "Τριανόν", η συνεργασία με το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη δίνει το ιδιαίτερο στίγμα της Ορχήστρας των Χρωμάτων.

Σε όποιο χωριό, σε όποια ακτή, η καθαριότητα και η ομορφιά πανταχού παρούσες.

Όπως πληροφορήθηκα πριν μερικά χρόνια, η προτομή αυτή αφαιρέθηκε για άγνωστους λόγους πολύ αργότερα.

Όλα τα έργα και οι μουσικές που θα παιχτούν ανήκουν στο σύγχρονο ρεπερτόριο.

Χαίρεσαι να κολυμπάς και να ταξιδεύεις.

Πρέπει να σημειωθεί ακόμα ότι χάρις στις ενέργειες των Αλλατίνι, η Θεσσαλονίκη απέκτησε το 1908 ηλεκτροφωτισμό και τροχιόδρομους μέσω μιας βελγικής εταιρίας.

Στις μισές, μάλιστα, περιπτώσεις θα παιχτούν νέα έργα που παραγγέλθηκαν ειδικά για τις ανάγκες των εκδηλώσεων.

Υψηλός είναι επίσης ο πολιτισμός της γεύσης, με γνήσια παραδοσιακά προϊόντα και συνταγές αιώνων.

Ακόμα, δε, κατασκευάσθηκε και το πρώτο δίκτυο υδροδότησης της πόλεως από κάποια γαλλική εταιρία.

Μετά την "Αναζήτηση" (3 Φεβρουαρίου) θα ακολουθήσουν κατά σειρά οι παραστάσεις: "Ουκ ηπίστατο φεύγειν", κείμενα του Γιώργου Ιωάννου με μουσικό υπεύθυνο τον Νίκο Πλατύραρχο.

Λείψανα της Αρχαιότητας και της Ενετοκρατίας παντού.

Ευχαριστώ

"Θα υπογράφω Λουί" της Ρέας Γαλανάκη με τη μουσική επιμέλεια της Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου.

Νησί ταυτόσημο της τέχνης και της φυσικής ομορφιάς.

Με εκτίμηση

"Τα καλύτερα χρόνια" του Δημήτρη Νόλλα με τον Βασίλη Νικολαΐδη.

περ. "Γεωτρόπιο", εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 2004

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΓΙΟΥΛΟΥΝΤΑΣ "Πάντως ήταν νύχτα", του Γιάννη Ρίτσου σε πρωτότυπη μουσική της Στέλλας Γαδέδη. "Το εργαστήριο του ύπνου" του Νίκου Χουλιαρά σε πρωτότυπη μουσική επένδυση του Δημήτρη Συκιά. "Ελπίδα μας αυριανή" του Ανδρέα Εμπειρίκου με μουσικό υπεύθυνο την Ντιάνα Βρανούση. "Ο Θάνατος του Ιππότη Τσελάνο" της Θεοφανώς Καλογιάννη με μουσικό υπεύθυνο τον Νίκο Παναγιωτίδη. "Δέκα και μία νύχτες", νεοελληνικά ποιήματα μελοποιημένα από τον Γιώργο Κουρουπό σε πρώτη παρουσίαση.

INFO

Οι εκδηλώσεις κάθε Δευτέρα (με εξαίρεση τη 10η Μαρτίου), στις 8.30 μ.μ., από 3 Φεβρουαρίου έως και 14 Απριλίου, στο Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη (Πολυγνώτου 9-11, Πλάκα, τηλ. 210-3315.601).