Παράλληλη Αναζήτηση

Κανονική προβολή Εκτεταμένη προβολή Εκτεταμένη προβολή Συμπυκνωμένη προβολή

Απόψεις :: Γνώμη (άρθρο σχολιασμού)

( η απογοήτευση κατέλαβε τους παλαιούς φιλάθλους )

Η απογοήτευση κατέλαβε τους παλαιούς φιλάθλους ΝΟΡΜΑΝ ΜΕΪΛΕΡ

Κείμενο 5 Μ' ένα βιβλίο (ακόμα) ξεχνιέμαι…

Μου φαίνεται πως ήρθε η ώρα να σ' αποχαιρετήσω ομάδα μου αγαπημένη.

"Όλα όσα μίσησα, θριάμβευσαν"

Η μυρωδιά του καινούριου βιβλίου, η ηδονή στο σκίσιμο των κολλημένων σελίδων, η επιλογή σελιδοδείκτη ή το τσάκισμα της σελίδας κάνουν το βιβλίο ίσως το πιο λατρεμένο αντικείμενο. Ύστερα από τόσα χρόνια αλήθεια!

Αύριο ο Νόρμαν Μέιλερ γίνεται 80 ετών και κυκλοφορεί το 32ο βιβλίο του. Ζωηρός και καυστικός πάντα, δεν διστάζει να πει ότι το σπουδαιότερο πολιτιστικό αγαθό της Αμερικής είναι τα… περιττώματα!

Παρότι η τεχνολογία έχει παρεισφρήσει στον τρόπο που αγοράζουμε βιβλία -πολλοί τα παραγγέλνουν πλέον μέσω Ίντερνετ-, δεν έχει καταφέρει να αλλάξει την τελετουργία της ανάγνωσης. Ήμασταν παιδιά τότε που περνούσαμε την πλατεία Σιντριβανίου και ανεβαίναμε προς τους Χορτατζήδες, λιλιπούτειοι κομάντος, καθώς ετοιμάζαμε τα σχέδια της επίθεσης.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ

Πολλοί συγγραφείς, όπως ο Στίβεν Κινγκ, έχουν εκδώσει βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή, ώστε να διαβάζονται μέσω Ίντερνετ. Οι μισοί θα σκαρφάλωναν από ένα ορισμένο σημείο του τοίχου, που ήταν γεμάτος τρύπες.

"Θα ήταν απίστευτα εντυπωσιακό αν ανακαλύπταμε ότι ο Μπους έχει μυστική σεξουαλική ζωή. Αντίθετα, ο Κλίντον ήθελε να χτυπήσει το σύστημα στο όνομα του ανδρισμού του. Κάθε 15 δευτερόλεπτα οι μυστικές υπηρεσίες κατέγραφαν τις κινήσεις του. Ήταν κατάδικος στην πιο εκλεπτυσμένη φυλακή υψίστης ασφαλείας του κόσμου", λέει ο Νόρμαν Μέιλερ

Αυτή η μόδα, όμως, δεν επικράτησε. Τις είχαν σκάψει άλλα παιδιά, για να γίνεται πιο εύκολη η αναρρίχηση.

Ο λόγος που δεν συμπαθεί τις συνεντεύξεις ο Νόρμαν Μέιλερ, είναι ότι οι περισσότεροι αρχίζουν από το γεγονός ότι μαχαίρωσε τη δεύτερη γυναίκα του και μετά του λένε τι καλός που είναι.

Ένα βιβλίο που δεν κρατάς στα χέρια σου, που δε γέρνει στο στήθος σου, όταν σε παίρνει ο ύπνος με αυτό στην αγκαλιά, που δεν κουβαλάς στην παραλία ή στο λεωφορείο, ένα βιβλίο που δεν μπορείς να δανείσεις ή να μουτζουρώσεις, απλώς δεν είναι βιβλίο. Στο επάνω μέρος του τοίχου ήταν ο φύλακας.

Η ανάμνηση αυτού του περιστατικού τον απασχολεί αρκετά.

Κατά έναν τρόπο δεν υπάρχει. Έτρεχε ο τελευταίος για να μην επιτρέψει την αναρρίχηση των μικρών και τότε οι άλλοι σκαρφάλωναν από ένα πιο μακρινό σημείο, πηδούσαν μέσα στο γήπεδο, όπου βρίσκονταν οι κερκίδες και έπαιρναν θέσεις μεταξύ των θεατών.

Το γεγονός ότι δεν μαχαίρωσε άλλη από τις υπόλοιπες πέντε δεν ελαφρύνει τη συνείδησή του και, ιδίως, δεν τον απαλλάσσει από την υπόνοια ότι θα το πληρώσει… μετά θάνατον.

Δεν μπορείς καν να το κλείσεις μετά το τέλος του και να το κρατήσεις λίγο ακόμα στα χέρια σου κοιτώντας το κενό για να συνειδητοποιήσεις ότι τελείωσε. Συνήθως κάθονταν δίπλα σε άνδρες προχωρημένης ηλικίας για να δίνουν την εντύπωση πως ήταν εγγόνια ή παιδιά τους.

"Ήταν μια ασυγχώρητη πράξη", λέει στο περιοδικό "Newsweek".

Άλλωστε, το χάζι των βιβλίων στη βιβλιοθήκη σου είναι μια βόλτα στη ζωή σου. Κόλπο για την παραπλάνηση των φυλάκων.

"Και αφού πρακτικά δεν τιμωρήθηκα γι' αυτήν - ήμουνα υπό επιτήρηση για δύο χρόνια, κάτι που είναι επαχθές αλλά δεν συνιστά τιμωρία - υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν ότι "καθάρισα" εύκολα.

περ. "ΒΗΜΑgazino", εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 2003

Εδώ που τα λέμε, οι καλοί εκείνοι άνθρωποι δεν ήταν και τόσο αυστηροί.

Μπορεί να έχουν δίκιο.

Μεροκάματο έπαιρναν.

Στην πραγματικότητα όλοι τιμωρούνται για τις βλακείες τους, και τιμωρούνται πολύ βαριά μετά θάνατον.

Πολλές φορές έκαναν και τα στραβά μάτια.

Δεν αμφιβάλλω ότι θα πληρώσω για ετούτη τη συγκεκριμένη".

Ύστερα, ένας ένας συγκεντρωνόμασταν στο ίδιο σημείο της κερκίδας.

Ο Νόρμαν Μέιλερ γίνεται αύριο 80 ετών.

Την ίδια στιγμή, περίπου, δίνονταν και το "εναρκτήριο λάκτισμα" κι άρχιζε το πανηγύρι.

Την ίδια μέρα θα κυκλοφορήσει το 32ο βιβλίο του, με τίτλο "Η στοιχειωμένη τέχνη".

Ενθουσιασμός, χαρά, απογοήτευση για τις χαμένες ευκαιρίες, λύπη, στεναχώρια, χειροκροτήματα, κραυγές, ιαχές θριάμβου.

Αναφέρεται στο γράψιμο.

Κανένα ατόπημα, καμία βρομερότητα.

Κάνει έναν απολογισμό της τέχνης του και σκέφτεται το πέρασμα στην άλλη μεριά.

Κάποια μικροσυμπλοκή δεν προσλάμβανε ευρύτερες διαστάσεις χάρη στην παρέμβαση των πιο ψύχραιμων.

"Ένα σπουδαίο πράγμα που κατακτάς γερνώντας - και δεν είναι όλα σπουδαία - είναι ότι γίνεσαι πολύ περισσότερο αποτελεσματικός και κάνεις οικονομία δυνάμεων σε σχέση με το τι θέλεις να κάνεις.

Τώρα, τα πάντα άλλαξαν.

Δεν επιθυμείς πια να γίνεις πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ούτε να ακούς από τον καθένα χωριστά ότι είσαι ο μεγαλύτερος συγγραφέας που υπήρξε ποτέ.

Ο Αρβανίτης έγινε Τάκολα, ο Μουρατίδης έγινε Νάγκμπε, ο Ψωμάς έγινε Ολιβάρεζ, ο Παπαδάκης έγινε Κρισμάρεβις και ο Γεντζής έγινε Βαλένσια.

Δεν έχει πια νόημα.

Τσίρκο.

Είσαι στην αγκαλιά της ιστορίας.

Θα μου πεις πως το ίδιο συμβαίνει σε όλο τον κόσμο.

Εύκολα μπορεί να ξεχαστείς σε 20, 30 ή 40 χρόνια.

Σύμφωνοι.

Όσον αφορά στην καθημερινότητα του ηλικιωμένου ανθρώπου, πιστεύω πραγματικά ότι το κλειδί είναι να μάθεις να μη λυπάσαι τον εαυτό σου.

Εγώ όμως, ποιον να υποστηρίξω;

Έχω και κάποιες θρησκευτικές πεποιθήσεις που κάνουν τα πράγματα ευκολότερα.

Τον Σέρβο, τον Κογκολέζο, τον Νιγηριανό ή τον Κροάτη;

Δεν έχω αυτή τη φιλελεύθερη βεβαιότητα της λογικής, δόξα τω Θεώ, ότι άπαξ και πεθάνεις τελείωσε, ήρθε το τέλος.

Αυτοί του χρόνου, κατά πάσα πιθανότητα, θα παίζουν στην αντίπαλη ομάδα.

Αντίθετα, πιστεύω σε ένα είδος Κάρμα, πιστεύω στη μετενσάρκωση - όχι για τον καθένα!

Πού και πού, ακούς κι ένα γνωστό όνομα: Φρατζέσκος, Μιχόπουλος, Καπετανόπουλος, Καφές….

Νομίζω ότι η μετενσάρκωση είναι ένα είδος αμοιβής.

Τουλάχιστον, να βελτιώθηκε το παιχνίδι;

Το πού πάμε είναι μια άλλη ιστορία".

Χειρότερο έγινε.

Στο νέο του βιβλίο, ο Νόρμαν Μέιλερ λέει ότι όλα τα πράγματα που μίσησε περισσότερο στη ζωή του, εντέλει θριάμβευσαν.

Όσο για τους διαιτητές, ας μη γίνεται συζήτηση.

"Η σχετική λίστα περιέχει το πλαστικό, τους τεράστιους αυτοκινητόδρομους, την αρχιτεκτονική του μεγάλου ύψους.

Είναι τόσο παρατηρητικοί ορισμένοι, ώστε σ' αφήνουν να βάλεις γκολ ακόμη και με το χέρι…

Επίσης τις κοινοτοπίες των πολιτικών που γίνονται όλο και χειρότερες.

Κάτι έχει αλλάξει.

Η χώρα έγινε πιο άξεστη.

Ή για την ακρίβεια πολλά έχουν αλλάξει και πολλοί είναι εκείνοι που δεν μπορούν πλέον να ανεχθούν αυτές τις αλλαγές.

Ίσως και όλος ο κόσμος βαδίζει τον ίδιο δρόμο, διότι εξάγουμε αυτή τη χοντροκοπιά.

Βέβαια, δεν μπορούν και να αντιδράσουν.

Ιδού ένα από τα σπουδαιότερα πολιτιστικά αγαθά μας: τα περιττώματα"!

Για ποιο λόγο άλλωστε;

Ένα από τα πράγματα που θεωρεί ότι πάνε καλύτερα στις μέρες μας από παλιότερα, είναι η γραπτή δημοσιογραφία.

Η ζωή θα συνεχίσει την πορεία της.

"Πιστεύω πραγματικά ότι οι "New York Times" γράφονται καλύτερα σήμερα παρά πριν από 40 χρόνια".

Απλώς αποχαιρετάς την ομάδα που λάτρεψες επί δεκαετίες και φτάνεις στο σημείο ακόμη και όταν η τηλεόραση μεταδίδει το κουμπί στο τηλεκοντρόλ, για να σβήσει η εικόνα.

Αντίθετα δεν λέει το ίδιο για το μυθιστόρημα.

Δεν σ' ενδιαφέρει ούτε το αποτέλεσμα να πληροφορηθείς.

"Το μυθιστόρημα φθίνει από τα τέλη του 19ου αιώνα και μετά εξαιτίας ενός γεγονότος που δεν μπορούσε να αποτραπεί: του ότι δεν είναι πλέον τόσο σημαντικό για την πολιτιστική ζωή του κόσμου όσο ήταν άλλοτε.

Δεν είναι όμως μόνο το ποδόσφαιρο.

Το αντικατέστησαν οι ταινίες και η τηλεόραση.

Είναι και η καλαθόσφαιρα.

Οι λογοτέχνες, έχουμε χάσει την αίσθηση ότι επηρεάζουμε.

Ένα άθλημα που ήλθε από την Αμερική και καθιερώθηκε στην Ελλάδα μέσω Θεσσαλονίκης.

Κάποτε πίστευα ότι συνέβαλα αποφασιστικά στην εκλογή του JFK το 1960.

Βέβαια, αυτό δεν έχει καμία σημασία για τους δισεκατομμυριούχους που διεκδικούν τους τίτλους από τις τιμητικές θέσεις του Ολυμπιακού Σταδίου.

Μου πήρε πολύ καιρό να συνειδητοποιήσω ότι ο δήμαρχος Ντάλεϊ έπαιξε πολύ πιο αποφασιστικό ρόλο".

Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.

Ταυτόχρονα, όμως, ο Μέιλερ επισημαίνει ότι "υπάρχουν ολοένα και περισσότεροι ικανοί μυθιστοριογράφοι στις μέρες μας.

Την παράδοση θ' ακολουθούμε τώρα ή το συμφέρον μας;

Τα θέματά τους είναι λιγότερο σημαντικά, στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά οι τεχνικές και το ταλέντο τους είναι όλο και πιο πολύ εκλεπτυσμένα.

Οι αθλητικές εγκαταστάσεις φυτρώνουν σαν μανιτάρια στην Αττική.

Ο Τζόναθαν Φράνζεν είναι το σημαντικότερο παράδειγμα.

Ένα γήπεδο του μπάσκετ θεμελιώθηκε κάποτε στη Θεσσαλονίκη -ο κόσμος έχει ξεχάσει την ημερομηνία- και ακόμη ανεγείρεται.

Μπορεί να γίνει ένας σπουδαίος συγγραφέας".

Χρόνια ολόκληρα.

Ο Νόρμαν Μέιλερ γεννήθηκε στο Νιου Τζέρσεϊ αλλά έγινε γρήγορα μία εξέχουσα φιγούρα της νεοϋορκέζικης πνευματικής ζωής.

Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, όλη μέρα κοσκινίζει.

Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήταν το "Οι γυμνοί και οι νεκροί", βιβλίο του 1948.

Φέρνεις στη σκέψη σου τις ομάδες της ΧΑΝΘ, του "Άρη", του ΠΑΟΚ, του "Ηρακλή", του "Ανατόλια" και βλέπεις τους παίκτες τους, γκριζομάλληδες τώρα, να διέρχονται ευθυτενείς από την Τσιμισκή και αισθάνεσαι ακόμη υπερηφάνεια γι' αυτούς τους ανθρώπους που όταν ήταν νέοι εδραίωσαν ένα από τα δύο πιο δημοφιλή αθλήματα.

Σήμερα ζει στην Προβινστάουν της Ανατολικής Ακτής, όπου "κανείς δεν δίνει δεκάρα για το τι κάνεις ή τι έχεις κάνει".

Όταν ξύπνησε η Αθήνα, εκείνοι είχαν κάνει ένα βήμα μπροστά.

Κάθε πρωί, πριν πιάσει δουλειά ("που είναι ευλογία, όπως έλεγε ο Ελία Καζάν, αν και το να γράφεις μυθιστορήματα κάνει κακό στην υγεία"), λύνει ένα σταυρόλεξο και παίζει μία παρτίδα σολιτέρ, "για να πάρει μπροστά το μυαλό" του.

Όμως, ο κανόνας στην Ελλάδα προστάζει να προηγείται σε κάθε εκδήλωση η Αθήνα.

"Βάζουν φρένο στις ελευθερίες"

Με κάθε μέσο.

Ο Νόρμαν Μέιλερ έχει τη δική του εξήγηση ως προς το γιατί η αμερικανική ηγεσία θέλει τόσο τον πόλεμο στο Ιράκ: "Αφήνοντας κατά μέρος τις συνήθεις εξηγήσεις - το πετρέλαιο, το γεγονός ότι αν οι έχοντες την ισχύ στη χώρα μας κερδίσουν, θα έχουν ηγετική θέση στη Μέση Ανατολή -, ξεχνώντας τα όλα αυτά, το γεγονός είναι ότι αυτός ο πόλεμος θα μπορούσε απλώς να διαρκέσει πάρα πολύ.

Έτσι, το πλεονέκτημα μεταφέρθηκε εκεί.

Αλλά αυτό δεν νομίζω ότι ενοχλεί τους ηγέτες μας ιδιαίτερα.

Ευτυχώς, η Θεσσαλονίκη το παλεύει ακόμη και μάλιστα με επιτυχία.

Νομίζω ότι φλερτάρουν με την ιδέα ότι αν η χώρα γίνει πιο μιλιταριστική, τότε θα μπορέσουν να βάλουν φρένο σε όλες τις ελευθερίες - τον ελεύθερο έρωτα, την απελευθέρωση των ομοφυλοφίλων, την απελευθέρωση των γυναικών, όλα αυτά τα πράγματα που τους φέρνουν αηδία.

Ως πότε όμως;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το επίπεδο της αβεβαιότητας, της απουσίας απόλυτων αληθειών, δεν υπήρξε ποτέ υψηλότερο.

Αλλά, όπως συνέβη στο ποδόσφαιρο, η ίδια τακτική επαναλαμβάνεται και στην καλαθόσφαιρα.

Όσο περισσότερο λοιπόν διατηρείται ο κίνδυνος, τόσο περισσότερο χρόνο διαθέτουν για να δημιουργήσουν ένα νέο είδος κοινωνίας.

Πηγαίνεις στο γήπεδο, για να χειροκροτήσεις την ομάδα σου, που υποτίθεται ότι τη συνθέτουν Ελληνόπουλα και βλέπεις το "παρκέ" να πλημμυρίζει από παλαιούς παίκτες του αμερικανικού επαγγελματικού μπάσκετ ή από παίκτες της άλλοτε κραταιάς γιουγκοσλαβικής σχολής.

Ζούμε παράξενους καιρούς".

-Και οι Έλληνες παίκτες που είναι; διερωτάσαι.