σε άλλο τόνο

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΤΑΜΙΤΗΣ

4.3 Λειτουργίες των κοινωνικών θεσμών

Τηλεοπτική πλήξη

Κουράστηκε και "αποχώρησε"

Κάθε κοινωνικός θεσμός για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς και τις ανάγκες για τις οποίες δημιουργήθηκε, έχει συγκεκριμένες λειτουργίες.

Μίλησε κανείς για ευαισθησία;

Η δραματική απόφαση του Δημήτρη Ποταμίτη, πριν από τρεις μήνες, να κλείσει το θέατρό του, που ήταν η ζωή του, σήμανε και την αντίστροφη πορεία του προς το αναπόδραστο τέλος. Πέθανε χθες το πρωί, ταλαιπωρημένος από τον καρκίνο, στο νοσοκομείο "Μεταξά"

Στις παραδοσιακές κοινωνίες, οι θεσμοί ήταν λίγοι και είχαν πολλές λειτουργίες π.χ. στην ελληνική κοινωνία του 19ου αιώνα οι βασικοί κοινωνικοί θεσμοί ήταν η οικογένεια, το σχολείο και η εκκλησία, γι' αυτό και ο καθένας είχε πολλές λειτουργίες.

Θέλημα του κοινού είναι η τηλεοπτική πλήξη ­ το κοινό φτιάχνει τις θεαματικότητες.

ΕΛΕΝΑ Δ. ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ

Η εκκλησία π.χ. εκτός από την καλλιέργεια της θρησκευτικής πίστης είχε ως λειτουργίες και τη μετάδοση γνώσεων, τη βοήθεια των ατόμων με προβλήματα κ.ά.

Γι' αυτό άλλωστε το κοινό έχει γίνει όπως έχουν γίνει τα δελτία ειδήσεων ­ σαπουνόπερες μαζί και ριάλιτι.

"Ονειρεύτηκα τον ρόλο ενός μύστη, όχι την τάξη ενός επαγγελματία ή τον ρομαντισμό ενός ερασιτέχνη", έλεγε ο Δημήτρης Ποταμίτης

Τις λειτουργίες αυτές σήμερα αναλαμβάνουν νέοι εξειδικευμένοι θεσμοί, συνήθως κρατικοί (σχολεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, ιδρύματα ενίσχυσης ευάλωτων ομάδων, νοσοκομεία) αλλά και ιδιωτικοί ή ανεξάρτητοι θεσμοί (π.χ. ΜΚΟ, Παιδικά χωριά SOS κ.ά.).

Η υπόθεση των υποκλοπών απασχολεί μέρες τώρα τα τηλεοπτικά μας κανάλια, τα οποία το μόνο που κάνουν είναι να υπερβάλουν και να διογκώνουν το θέμα εκμεταλλευόμενα τις δηλώσεις των πολιτικών μας ανδρών, που βρήκαν θέμα για πολιτική αντιπαράθεση. Σκηνοθέτης, ηθοποιός, μεταφραστής, ποιητής, συγγραφέας, ο "αιώνιος έφηβος" οριοθέτησε τη δουλειά του σε ένα θέατρο ρεπερτορίου και τόλμησε να ανεβάσει έργα με ήρωες που είχαν ιδιαιτερότητες.

Οι λειτουργίες των θεσμών είναι:

Απεναντίας, το Star Channel, αναζητώντας την εύκολη συγκίνηση, δεν διστάζει να κάνει σίριαλ ένα θέμα που καμία σχέση δεν έχει με αυτό που λέμε ειδήσεις.

Μαζί με τον Γιώργο Μιχαηλίδη και τον Θανάση Παπαγεωργίου ήσαν οι πρώτοι που στα χρόνια της δικτατορίας ξανοίχτηκαν στην περιφέρεια και δημιούργησαν θεατρική αποκέντρωση με έργα ρεπερτορίου.

• κυρίες ή δευτερεύουσες.

Ψιλά γράμματα θα μου πείτε.

Τολμητίας και πρωτοπόρος, σε ηλικία 27 ετών μετατρέπει τον συνοικιακό κινηματογράφο "Ρέο" σε θέατρο.

Το σχολείο π.χ. έχει ως κύρια λειτουργία τη μετάδοση γνώσεων και ως δευτερεύουσες την κοινωνικοποίηση των νέων ή τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό.

Έτσι το περασμένο Σάββατο το δελτίο του Star και ο Γιώργος Λιάγκας ασχολήθηκαν για μια ακόμη φορά με τις δραστηριότητες του ζεύγους Θοδωρή Ζαγοράκη - Ιωάννας Λίλη, ενημερώνοντας επακριβώς για τις σχέσεις του ζευγαριού, χρησιμοποιώντας μάλιστα καυτά φωτογραφικά στιγμιότυπα του γνωστού μανεκέν. Τον Νοέμβριο του 1973, στις δύσκολες ημέρες του Πολυτεχνείου, το Θέατρο Έρευνας, ανοίγει με το έργο του Πάβελ Κόχουτ "Αύγουστε, Αύγουστε".

• φανερές (έκδηλες) ή κρυφές (λανθάνουσες).

Μίλησε κανείς για ευαισθησία; Από τότε ώς τον Νοέμβριο του 2002 που, κουρασμένος, απογοητευμένος, χωρίς επιχορήγηση και άρρωστος, ανέστειλε τη λειτουργία του θεάτρου, ανέβασε περισσότερα από τριάντα έργα, πρωταγωνιστώντας στα περισσότερα, ενώ παράλληλα και αδιάλειπτα λειτουργούσε την Παιδική Σκηνή.

Τα ΜΜΕ π.χ. έχουν ως φανερές λειτουργίες την ενημέρωση, μόρφωση και ψυχαγωγία, αλλά ταυτόχρονα έχουν ως αποτέλεσμα την καλλιέργεια προτύπων συμπεριφοράς, όπως π.χ. τα καταναλωτικά πρότυπα ή τα πρότυπα βίας (λανθάνουσα λειτουργία).

Ο Δημήτρης Ποταμίτης γεννήθηκε το 1945 στη Λεμεσό της Κύπρου.

φωτ. 4.4 Επαγγελματικές Σχολές τον ΟΑΕΔ. Όσο οι κοινωνίες εκσυγχρονίζονται οι θεσμοί γίνονται πολλοί και εξειδικευμένοι. Η οικογένεια και αργότερα και το σχολείο ήταν οι βασικοί θεσμοί εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης των νέων στην παραδοσιακή κοινωνία. Σήμερα εκατοντάδες νέοι εξειδικευμένοι θεσμοί οργανώνουν την εκπαίδευση και κατάρτιση των νέων. - Να αναφέρετε στην τάξη νέους θεσμούς εκπαίδευσης και κατάρτισης που γνωρίζετε και τις εξειδικευμένες λειτουργίες τους.

Ως σπουδαστής της Σχολής του Εθνικού έκανε με το ίδιο την πρώτη του εμφάνιση στην "Άλκηστη" του Ευριπίδη, στην Επίδαυρο.

φωτ. 4.5 Εξέγερση του Μάη του '68 στο Παρίσι. Οι επαναστάσεις, οι εξεγέρσεις και τα διάφορα κινήματα οδηγούν σε σημαντικές αλλαγές όλων των θεσμών. - Να αναζητήσετε από την ιστορία σας αλλαγές θεσμών που ήταν αποτέλεσμα εξεγέρσεων ή κινημάτων και να τις συζητήσετε στην τάξη.

Ξεκίνησε την καριέρα του ως ζεν πρεμιέ πολλά υποσχόμενος, με βαθιά φωνή και αισθαντικότητα.

φωτ. 4.6 Ο θεσμός της εκπαίδευσης στις σύγχρονες κοινωνίες πρέπει να εξυπηρετήσει τις νέες ανάγκες που δημιουργούν η παγκοσμιοποίηση, η εξέλιξη των τεχνολογιών, το πρόβλημα της ανεργίας. Η γνώση ξένων γλωσσών, ο επαγγελματικός προσανατολισμός, η εκπαίδευση στις νέες τεχνολογίες και η δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση εντάσσονται πλέον στην εκπαίδευση για την αντιμετώπιση των νέων αυτών αναγκών. - Να συζητήσετε για τα νέα αυτά εκπαιδευτικά προγράμματα και την αναγκαιότητα τους σήμερα.

Ως ηθοποιός συνεργάστηκε αρχικά με το "Προσκήνιο" του Αλέξη Σολομού στα έργα "Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν" του Μπρεχτ, "Σαν περάσουν πέντε χρόνια" του Λόρκα, "Αδελφοί Καραμαζώφ" διασκευή από το μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι, "Αχ, μπαμπά! Καημένε μπαμπά…" του Κόπιτ κ.ά. Το 1972 ίδρυσε το Θέατρο Έρευνας, το οποίο λειτούργησε τον επόμενο χρόνο.

"Ονειρεύτηκα τον ρόλο ενός μύστη, όχι την τάξη ενός επαγγελματία ή τον ρομαντισμό ενός ερασιτέχνη" έγραφε στο λεύκωμα-αφιέρωμα "Είκοσι χρόνια Θέατρο Έρευνας", διατηρώντας με πείσμα και εφηβική διάθεση τα οράματα και τους στόχους του. Στο αποκεντρωμένο θεατράκι του στα Ιλίσια ανέβασε μια σειρά από έργα ρεπερτορίου, όπως "Έκβους" του Π. Σάφερ, "Οι τελευταίες περιπέτειες του Αδάμ και της Εύας" του Δ. Ποταμίτη, "Η διπλή αποδημία του Ιώβ Καρντόζο" του Π. Αλέ, "Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ" διασκευή του ιδίου, "Σκαπίνος" του Μολιέρου, "Κοινή λογική" του Μανιώτη, "Ατρείδες" Κ. Χ. Μύρη, "Άσκηση πέντε δακτύλων" του Σάφερ, "Ο άνθρωπος ελέφαντας" του Μ. Πόμερανζ, "Φίγκαρο" του Μπο Μαρσέ, "Μπίλυ ο ψεύτης" των Γουότερχάουζ και Χολ, "Ερωτική τριλογία" του Χ. Φέρστιν, "Ο Κύριος και ο Παρασκευάς" διασκευή δική του από τον "Ροβινσώνα Κρούσο", "Ο πόλεμος στο σπίτι" του Νταφ, "Η ζωή είναι όνειρο" του Καλντερόν, "Η μεταμόρφωση" του Σ. Μπέρκοφ, "Το ημερολόγιο ενός απατεώνα" του Οστρόφσκι, "Σάπιο μήλο" του Γ. Πιτσούνη, "Γλυκό κουταλιού" του Δ. Ποταμίτη, "Το κουρδιστό πορτοκάλι" του Α. Μπέρτζες, "Το ρολόι" του Γ. Λυρίτη, "Άγγελοι στην Αμερική" του Τ. Κούσνερ, "Ο Έλληνας βάτραχος" του Δ. Ποταμίτη, "Η Αμπιγκέιλ κάνει πάρτι" του Μάικλ Λι, "Αγάπη και κατανόηση" του Τζο Πένχολ, "Αγαπητά μου ζώα" Δ. Ποταμίτη, "Το σκοτεινό αντικείμενο του πάθους" διασκευή του ιδίου από κείμενο του Οβίδιου.

Μεταφέροντας στην Παιδική Σκηνή την αφαιρετική, μοντέρνα σκηνική γραφή του, ανέβασε με χάρη και αμεσότητα έργα του Γιάννη Ξανθούλη, του Τζέιμς Μπάρι και τα δικά του: "Ιστορίες του παππού Αριστοφάνη", "Τα ανάποδα παραμύθια", "Το λουρί του Σωκράτη", "Ένα δέντρο που το λέγανε Νικόλα".

Ως σκηνοθέτης συνεργάστηκε εκτός Θεάτρου Έρευνας, με το Εθνικό Θέατρο στη "Φάρμα των ζώων", με την Αλίκη Βουγιουκλάκη στο "Καμπαρέ", με τον Βαγγέλη Λιβαδά στο "Αρμένικο φεγγάρι" και ανέβασε στο "Δελφινάριο" επιθεώρηση με τη Μάρω Κοντού και τη Μαίρη Χρονοπούλου.

Πλούσιο είναι και το ποιητικό του έργο που έχει δημοσιευτεί με τις συλλογές: "Συμπόσιο", "Δολοφονία των αγγέλων", "Ο άλλος Δημήτριος", "Ένα δέντρο που νομίζει πως είναι πουλί", "Το αρχαίο σαξόφωνο", "Τα πυρηνικά ποιήματα", "Η αεροσυνοδός με τα βαμμένα νύχια", καθώς και το δοκίμιο "Ο εσωτερικός μετανάστης".

Η κηδεία του θα γίνει από το Νεκροταφείο Ζωγράφου, αύριο (η ώρα θα οριστεί σήμερα).