Καημένη ΕΛΛΑΣ… ταλαίπωρη ΕΛ.ΑΣ.

ΨΗΦΙΣΤΗΚΕ Η ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ

5.5 Τα είδη του κοινωνικού ελέγχου

Του Γιώργου Πιπερόπουλου*

Τέρμα οι διεκδικήσεις του Δημοσίου για τα εντός σχεδίου… δάση

Κυριότερες μορφές του κοινωνικού ελέγχου, οι οποίες συνήθως συνδυάζονται μεταξύ τους, είναι:

Η παρέμβαση του εισαγγελέα στα πρόσφατα δραματικά γεγονότα με τη δολοφονία δύο ανδρών της ΕΛ.ΑΣ. από το μετέπειτα αυτόχειρα Ρώσο έφεραν στο προσκήνιο ελλείψεις (σε αστυνομικό προσωπικό και μέσα προστασίας), παραλείψεις (στο σύστημα μεταγωγών), υπερβολές (στις διαπιστώσεις του 100% της αυτοκτονίας του Ρώσου που διακήρυξε στο πανελλήνιο η ιατροδικαστής κ. Λεονταρή) και μαζί μία διαστρεβλωμένη αντίληψη της ψυχοκοινωνικής πραγματικότητας που απαιτούν πέραν της γνωστής σοβαρής και ενίοτε σοβαροφανούς κάλυψης από τα ΜΜΕ περισσή προσοχή και υπεύθυνη αξιολόγηση.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΖΑΘΑΣ

α. Τυπικός, άτυπος:

Η ΕΛ.ΑΣ. σίγουρα έχει κάποιες προβληματικές πτυχές, πράγμα που συμβαίνει σε όλες τις αστυνομίες και σε όλες τις χώρες του πλανήτη μας.

Ψηφίσθηκε χθες κατά πλειοψηφία από την Ολομέλεια της Βουλής η επίμαχη τροπολογία του ΥΠΕΧΩΔΕ σύμφωνα με την οποία καθορίζεται το καθεστώς ιδιοκτησίας σε εκτάσεις εντός σχεδίου πόλεως και οι οποίες διεκδικούνταν από το Δημόσιο ως… δάση. Ο τυπικός κοινωνικός έλεγχος περιλαμβάνει τις ποινές που επιβάλλονται από τους επίσημους φορείς (όπως η αστυνομία, τα δικαστήρια) και αφορά την παράβαση των νόμων.

Δεν δημιούργησε η ΕΛ.ΑΣ. όμως αλλά όλοι εμείς τις προϋποθέσεις που βοηθούν το ευρύ φάσμα των κοινωνικών προβλημάτων, πορνεία, ναρκωτικά και έγκλημα, να ανθούν σε απίστευτα μεγέθη στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία!

Με βάση την τροπολογία ο κάτοχος ακινήτου μέχρι 2 στρεμμάτων εντός σχεδίου πόλεως ή μεγαλύτερου εφόσον περιέχει κτίσμα που καλύπτει το 30% του συντελεστή δόμησης της περιοχής και διεκδικείται από το Δημόσιο, κατοχυρώνεται έναντι του Δημοσίου εφόσον φέρει νόμιμους τίτλους για μία 10ετία ή κατέχει το ακίνητο με χρησικτησία τουλάχιστον για 30 χρόνια. Ο άτυπος κοινωνικός έλεγχος περιλαμβάνει τις υποδείξεις, τις παρατηρήσεις, τις γνώμες και την κριτική που εκφράζουν τα μέλη των κοινωνικών ομάδων που ανήκουμε (γονείς, φίλοι, γείτονες, συνάδελφοι).

Η Ελλάδα του σήμερα ελάχιστα μοιάζει με την Ελλάδα του χθες.

Το σχέδιο νόμου αλλά και την τροπολογία καταψήφισε η Νέα Δημοκρατία ζητώντας τη σύσταση διακομματικής επιτροπής.

β. Θετικός, αρνητικός:

Η αλήθεια όμως είναι ότι η ΕΛ.ΑΣ. του σήμερα διατηρεί ακόμη πολλά στοιχεία του χθες.

Κατά του νομοσχεδίου τάχθηκαν επίσης ο βουλευτής του ΚΚΕ κ. Ν. Γκατζής και του Συνασπισμού κ. Ασημίνα Ξηροτύρη κάνοντας λόγο για αναγνώριση των καταπατητών.

Ο θετικός κοινωνικός έλεγχος περιλαμβάνει τις επιβραβεύσεις και τις ανταμοιβές και ο αρνητικός τις διάφορες κυρώσεις και ποινές.

Ευτυχώς η αυθαιρεσία και το ρουσφέτι αποκλείστηκαν, όταν οι εξετάσεις ένταξης στην ΕΛ.ΑΣ. ενσωματώθηκαν στο πανελλήνιο σύστημα εισαγωγής σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.

Η υπουργός ΠΕΧΩΔΕ παραδέχθηκε ότι υπάρχει πρόβλημα για τις εκτός σχεδίου πόλεως εκτάσεις, επανέλαβε την πρότασή της για διακομματική επιτροπή και συναίνεση, ενώ έκανε γνωστό ότι από το Κτηματολόγιο έχουν καταρτισθεί 82 χάρτες. από τους οποίους το υπουργείο Γεωργίας έχει θεωρήσει τους 40, αλλά οι δασάρχες έχουν αναρτήσει μόνον έναν. Η συμπεριφορά μας στο σχολείο π.χ. διαμορφώνεται τόσο από το φόβο της ποινής (με αποβολή ή τιμωρία) όσο και από την ικανοποίηση της ανταμοιβής (με καλούς βαθμούς και έπαινο).

Παραμένει όμως ανοιχτό το θέμα της εκπαίδευσης και του εξοπλισμού παλαιών και νέων στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. σε τεχνικές και γνώσεις (μάνατζμεντ, επικοινωνίας, τεχνικών και στρατηγικής) που απαιτούν οι νέες μορφές και η διαφοροποιημένη ποιότητα κοινωνικών προβλημάτων και εγκληματικότητας… Η θέση αυτή προκάλεσε την αντίδραση του πρώην πρωθυπουργού κ. Κ. Μητσοτάκη, ο οποίος χαρακτήρισε "παράλογη και τρελή" τη συμπεριφορά των δασαρχών και δήλωσε: γ. Προληπτικός, κατασταλτικός:

Και εδώ στις δομές, το προσωπικό και τις λειτουργίες της ΕΛ.ΑΣ., από όπου πηγάζει το συναίσθημα της ασφάλειας, που τόσο πολύ χρειάζονται οι νεοέλληνες και τόσο πολύ λείπει, θα συνιστούσα να εφαρμοστεί η διακήρυξη του πρωθυπουργού μας περί επανίδρυσης του κράτους.

"Ντρέπονται να τους αναρτήσουν". Ο προληπτικός έλεγχος έχει ως στόχο να προλάβει την εκδήλωση της παραβίασης των κανόνων.

Χωρίς τις γνωστές προθέσεις ή τις αγκυλώσεις του χθες!

Η κ. Παπανδρέου εμμέσως πλην σαφώς άφησε να εννοηθεί ότι πίσω από τέτοιες ενέργειες κρύβονται συμφέροντα, λέγοντας ότι "οι χάρτες άλλους βολεύουν και άλλους όχι" και αναφερόμενη στην αναβολή εκ μέρους του υπουργείου Γεωργίας να αλλάξει την ισχύουσα νομοθεσία τόνισε: Ο κατασταλτικός κοινωνικός έλεγχος επιβάλλει ποινές όταν τα άτομα προχωρούν σε παράνομες πράξεις.

Χωρίς να στερούν χιλιάδες αστυνομικούς από ενεργό υπηρεσία στο μέσο πολίτη, καθώς παρέχουν "προστασία… επωνύμων" ή καλύπτουν τις ανάγκες ιδιωτικών επιχειρήσεων που ακούνε στο όνομα των περιώνυμων "Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών" και… πάει λέγοντας.

"Κάθε φορά που κάνει μία απόπειρα ξεσηκώνονται οι πάντες, μηδέ των πολιτικών κομμάτων εξαιρουμένων και όλους μας κατέχει υποκρισία".

δ. Όλα τα παραπάνω αποτελούν μορφές εξωτερικού ελέγχου.

Ταλαίπωρη τελικά ΕΛ.ΑΣ. ή καημένη ΕΛΛΑΣ;

Υπάρχει όμως και μια μορφή εσωτερικού ελέγχου, ο αυτοέλεγχος. Με τη διαδικασία της κοινωνικοποίησης μαθαίνουμε τους κανόνες, τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς, αισθανόμαστε τύψεις, ντροπή, μεταμέλεια για κάποιες πράξεις μας. Ο αυτοέλεγχος είναι αποτέλεσμα της πετυχημένης κοινωνικοποίησης και στόχος των κανόνων σωφρονισμού σήμερα.

Οι συνολικές μεταβολές, που έγιναν με την εξέλιξη των κοινωνιών από παραδοσιακές σε σύγχρονες, επηρέασαν και άλλαξαν και τον κοινωνικό έλεγχο. Ο ξυλοδαρμός π.χ. αποτελούσε συνηθισμένη μορφή κοινωνικού ελέγχου από τους γονείς ή το δάσκαλο. Σήμερα απαγορεύεται και τα εκπαιδευτικά συστήματα γίνονται περισσότερο ανεκτικά στις διαφορετικές συμπεριφορές.

Η δημιουργία των σύγχρονων δημοκρατικών κρατών οδήγησε στη διαμόρφωση της γραπτής νομοθεσίας (νόμοι) και του συστήματος δικαιοσύνης και σωφρονισμού (δικαστήρια). Σκοπός της σύγχρονης δημοκρατικής πολιτείας είναι η πρόληψη της εγκληματικότητας. Όταν κρίνεται απαραίτητη η επιβολή ποινών (καταστολή), αυτή πρέπει να γίνεται με σεβασμό στην προσωπικότητα και τα δικαιώματα του παραβάτη. Η βία και ο καταναγκασμός απαγορεύονται. Μόνον η πολιτεία έχει το δικαίωμα καταναγκασμού (κράτηση - φυλάκιση) αλλά πάντα με την εγγύηση των νόμων και της ανεξάρτητης δικαιοσύνης. Η αναγνώριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η επανένταξη του ατόμου στο κοινωνικό σύνολο οδηγούν σταδιακά στην κατάργηση των ασύλων, της θανατικής ποινής, των αναμορφωτηρίων στις περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες. Η οργάνωση προγραμμάτων επανένταξης αποφυλακισμένων, αρωγής και κοινωνικής εργασίας εξυπηρετεί αυτούς ακριβώς τους στόχους.

φωτ.5.11 Ο βαλκανιονίκης γιατρός Γρ. Λαμπράκης εμποδίζεται από την Αστυνομία να πραγματοποιήσει πορεία ειρήνης στον Μαραθώνα το 1963, ένα μήνα πριν τη δολοφονία του. Πολλοί ακόμα πολιτικοί όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, ο Ν. Μαντέλα, αμφισβήτησαν τους κυρίαρχους κοινωνικούς κανόνες της εποχής τους και υπέστησαν τον κοινωνικό έλεγχο με φυλακίσεις και διώξεις. Σήμερα, θεωρούνται μεγάλοι μεταρρυθμιστές. - Να συζητήσετε στην τάξη αντίστοιχες περιπτώσεις που υπέστησαν κοινωνικό έλεγχο. Χρησιμοποιείστε παραδείγματα από το μάθημα της Ιστορίας σας.

φωτ. 5. 12 «Το ξύλο βγήκε απ' τον παράδεισο». Αυτή ήταν η παιδαγωγική αρχή των παραδοσιακών εκπαιδευτικών συστημάτων. - Να συζητήσετε στην τάξη τις νέες παιδαγωγικές αρχές και τις ποινές που επιβάλλονται στους μαθητές σήμερα.