ΓΙΑ ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΕΙΑ

ΑΡΘΡΟ

3.1 Η πνευματική ανάπτυξη

Σύλληψη Ιρανών στην Αττική

γκάλοπ 2003

Η αξία της κλασικής παιδείας και η επίδραση της αρχαίας ελληνικής γραμματείας κατά την περίοδο της ύστερης αρχαιότητας είναι έκδηλη τόσο στους λόγιους τους εμπνευσμένους από το ελληνικό-εθνικό πνεύμα όσο και στους Πατέρες της Εκκλησίας.

Τρεις Ιρανούς υπηκόους, οι οποίοι προσπάθησαν να πωλήσουν τρία αρχαία ελληνικά νομίσματα έναντι του ποσού των 17.000 ευρώ, συνέλαβαν την περασμένη Παρασκευή στελέχη του τμήματος Δίωξης Ναρκωτικών της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων Αττικής σε συνεργασία με αστυνομικούς του τμήματος Αρχαιοκαπηλίας της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής.

Μας επηρέασαν οι διεθνείς εξελίξεις

Στα πνευματικά κέντρα της Ανατολής, όπως ήταν η Αλεξάνδρεια, η Αντιόχεια και η Αθήνα, προστέθηκε η νέα πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας.

Την ώρα της σύλληψής τους οι δύο από τους τρεις Ιρανούς ήταν οπλισμένοι με στρατιωτικό μαχαίρι και μπαλτά.

ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ

Στα κέντρα αυτά καλλιεργήθηκε η φιλοσοφία και η ρητορική και εξελίχθηκε η χριστιανική σκέψη.

Οι άνδρες των αρμόδιων αρχών κατέσχεσαν επίσης μικρή ποσότητα χασίς και δισκία φαρμάκων που εμπίπτουν στο νόμο περί ναρκωτικών, καθώς και φωτογραφίες εκατοντάδων αρχαίων νομισμάτων.

60% πιστεύει ότι οι δυνατότητες για μεγάλες επενδύσεις (κατοικία, καινούργιο αυτοκίνητο) θα παραμείνουν επίσης στάσιμες.

Από τα πρώτα βήματα του το Ανατολικό κράτος κατανόησε την ανάγκη αποδοχής και υποστήριξης της ελληνικής παιδείας.

Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στην εισαγγελία Αθηνών.

Δεν ανήκω σε εκείνους που θεωρούν τις δημοσκοπήσεις έναν αλάνθαστο καθρέφτη της πραγματικότητας.

Αυτό γίνεται φανερό από την απόφαση του αυτοκράτορα Κωνστάντιου να ιδρύσει στην Κωνσταντινούπολη βασιλική βιβλιοθήκη, η οποία περιελάμβανε και εργαστήριο αντιγραφής χειρογράφων βιβλίων.

ΕΛΛΗΝΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ ΣΥΝΟΡΑ

Προτιμώ να τις βλέπω σαν ένα εργαλείο που, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, μπορεί να είναι χρήσιμο για την προσέγγιση της πραγματικότητας.

Εκεί εργάστηκαν καλλιγράφοι για την αντιγραφή παλαιών χειρογράφων, που συνέβαλαν με το έργο τους στη διατήρηση της αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής γραμματείας.

Κατάσχεση 42 κιλών ηρωίνης

Και οι προϋποθέσεις αυτές αφορούν, ασφαλώς, ένα ευρύ φάσμα παραγόντων - από το μέγεθος και την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος, έως τη διατύπωση των ερωτημάτων και την επεξεργασία και παρουσίαση των απαντήσεων.

Η ελληνική παιδεία ενισχύθηκε από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β' με την ίδρυση στην Κωνσταντινούπολη του Πανδιδακτηρίου (425 μ.Χ.), του πρώτου κρατικού πανεπιστημίου.

Περισσότερα από 42 κιλά ηρωίνης κατέσχεσαν αργά προχθές το βράδυ Βούλγαροι τελωνειακοί έπειτα από ελέγχους στη συνοριακή διάβαση του "Καπετάν Αντρέεβο".

Υπό τον όρο ότι οι προϋποθέσεις αυτές τηρούνται, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η συγκεκριμένη δημοσκόπηση καταγράφει, με τον τρόπο της, τις αντιφάσεις της σημερινής συγκυρίας.

Στην ίδρυση του συνέβαλαν δύο γυναίκες, η Αθηναίδα-Ευδοκία και η Πουλχερία, σύζυγος και αδελφή αντίστοιχα του Θεοδοσίου Β', που διέθεταν ελληνική παιδεία.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες η ηρωίνη ήταν συσκευασμένη σε συνολικά 80 πακέτα, τα οποία βρέθηκαν κρυμμένα σε αυτοκίνητο με βελγικές πινακίδες.

Τις αβεβαιότητες, τις ανασφάλειες, τις ανησυχίες της κοινής γνώμης, αλλά και τις ελπίδες της ότι το αύριο μπορεί να είναι καλύτερο.

Μικρογραφία τον παλαιότερου εικονογραφημένου Ευαγγελίου (6ος αι.). Στην εικόνα ο Ευαγγελιστής Μάρκος ενώ γράφει πάνω σ' ένα ειλητάριο. Δίπλα του μια προσωποποίηση του υπαγορεύει το κείμενο και τον εμπνέει. (Καλαβρία, Αρχιεπισκοπή Rossano)

Ο οδηγός του αυτοκινήτου, ένας Σέρβος με βελγική υπηκοότητα, ταξίδευε από την Τουρκία στη Βουλγαρία.

Και ακόμη περισσότερο, τη βεβαιότητα που σταδιακά διαμορφώνεται, ότι η χώρα μας, με τα όσα έχει επιτύχει τα τελευταία χρόνια, μπορεί βάσιμα να προσδοκά ότι το αύριο θα είναι πράγματι καλύτερο.

Ο Ιουστινιανός, αν και έκλεισε τις φιλοσοφικές σχολές των Αθηνών, επειδή ήταν κέντρα της εθνικής-ειδωλολατρικής παιδείας, εντούτοις διατήρησε τη φιλοσοφική σχολή της Αλεξάνδρειας και παράλληλα ενίσχυσε τις νομικές σπουδές στο Πανδιδακτήριο.

Το 2005 κατασχέθηκαν στο ίδιο σημείο συνολικά 610 κιλά ναρκωτικών ουσιών.

Συνεχείς αναβολές

Πρέπει να επισημάνουμε ότι, ανεξάρτητα από το Πανδιδακτήριο, στο οποίο δε διδασκόταν η θεολογία, ιδρύθηκε τον 5ο αι. μ.Χ. και λειτούργησε υπό την αιγίδα του πατριαρχείου θεολογική σχολή.

Οι ανησυχίες οφείλονται, πρωτίστως, στη διεθνή οικονομική και πολιτική συγκυρία.

Είναι φανερό ότι υπήρχε διάκριση εξαρχής μεταξύ των λογίων της «θύραθεν» (= από τη θύρα, από έξω) παιδείας, δηλαδή της ειδωλολατρικής, και της εκκλησιαστικής.

Το 2002 υπήρξε ένα έτος, στη διάρκεια του οποίου - το έχω ξαναπεί - δεν είχαμε ούτε ένα καλό νέο από το διεθνές οικονομικό περιβάλλον.

Στην πρώτη ομάδα ανήκαν οι σπουδαίοι ρήτορες και φιλόσοφοι Λιβάνιος και Θεμίστιος καθώς και ο αυτοκράτορας Ιουλιανός.

Ούτε ένα!

Στη δεύτερη οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, οι οποίοι αποδέχθηκαν την αξία της ελληνικής παιδείας και παράλληλα με τις εκκλησιαστικές τους υποχρεώσεις φρόντισαν για την πνευματική ανάπτυξη του λαού.

Και το 2003 άρχισε κι αυτό δύσκολα, μεταθέτοντας την προοπτική της ανάκαμψης για το δεύτερο εξάμηνό του.

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε σ' αυτή την ομάδα το Μ. Βασίλειο, το Γρηγόριο Ναζιανζηνό, το Γρηγόριο Νύσσης, τον Ιω.

Η αβεβαιότητα που δημιουργεί το ενδεχόμενο ενός πολέμου στο Ιράκ, έχει βαριές συνέπειες στις αγορές.

Χρυσόστομο και το Συνέσιο τον Κυρηναίο.

Παγώνει τις δραστηριότητες και αναστέλλει τους σχεδιασμούς.

1. Ο φιλόσοφος Λιβάνιος σε λόγο του στρέφεται κατά των Χριστιανών που καταστρέφουν τους αρχαίους ναούς … Εσύ βέβαια δεν έβγαλες διαταγή να μένουν κλειστά τα ιερά και να μη συχνάζει κανένας σ' αυτά και δεν απαγόρεψες τη φωτιά και το λιβάνι και τις τιμές από τα κάθε είδους θυμιάματα. Οι μαυροφόροι όμως αυτοί που, ενώ τρώνε περισσότερο και από τους ελέφαντες… το κρύβουν αυτό… Όσο υπάρχει, βασιλιά, ο νόμος σου και είναι σε ισχύ, ορμούν επάνω στα ιερά με ξύλα, πέτρες και σίδερα κι άλλοι χωρίς αυτά, με τα χέρια και τα πόδια. Έπειτα τα πάντα γίνονται λεία των κατοίκων της Μυσίας, αφού καταστραφούν οι στέγες, κατεδαφιστούν τα σπίτια, κομματιαστούν τα αγάλματα, αναποδογυριστούν οι βωμοί, ενώ οι ιερείς πρέπει να σωπαίνουν ή να πεθάνουν. Λιβάνιος, Προς Θεοδόσιον. Υπέρ των ιερών, §6.

Το βλέπετε, άλλωστε, και στα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, πώς η ρευστότητα αυτή επηρεάζει τα προσωπικά σχέδια των ανθρώπων, πώς οδηγεί σε αναβολή πράγματα που είχαν αποφασίσει να κάνουν στη δουλειά ή στο σπίτι τους.

Οι ιστοριογράφοι της ύστερης αρχαιότητας αναζήτησαν τα πρότυπα τους στους ιστορικούς της κλασικής εποχής.

Η Ελλάδα έχει αλλάξει

Χρησιμοποίησαν την αττική διάλεκτο και έγραψαν σύγχρονη με την εποχή τους ιστορία.

Πρέπει, ωστόσο, να προσέξουμε και την άλλη πλευρά, μια άλλη διεργασία στην κοινή γνώμη που, σύμφωνα με την ίδια τη δημοσκόπηση, φαίνεται να ωριμάζει.

Ο σπουδαιότερος είναι ο Προκόπιος, ο οποίος έζησε τους χρόνους του Ιουστινιανού και παρέδωσε σε τρία έργα την ιστορία της δράσης και της προσωπικής ζωής του μεγάλου αυτού αυτοκράτορα.

Η πλειονότητα των ερωτηθέντων - η απόλυτη πλειονότητα, μάλιστα - εκφράζει την πεποίθηση ότι ορισμένα από τα κρισιμότερα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, που είναι προβλήματα όλων των σύγχρονων κοινωνιών, στη χώρα μας οδεύουν προς το καλύτερο.

Εκτός από τους ιστορικούς, ιστορικού περιεχομένου πονήματα έγραψαν και άλλοι, οι οποίοι εξιστορούν γεγονότα όχι μόνο σύγχρονα με την εποχή τους αλλά ξεκινώντας από την κτίση του κόσμου.

Είναι η περίπτωση των κοινωνικών ανισοτήτων που οι περισσότεροι προβλέπουν ότι θα μειωθούν το επόμενο διάστημα.

Αυτοί ονομάζονται χρονογράφοι.

Είναι η περίπτωση της ανασφάλειας, που ακόμη περισσότεροι προβλέπουν ότι επίσης θα μειωθεί.

Ο πιο γνωστός χρονογράφος του 6ου αιώνα είναι ο Ιωάννης Μαλάλας, ο οποίος εξιστορεί στη χρονογραφία του γεγονότα από τη μυθική ιστορία των Αιγυπτίων έως και τη βασιλεία του Ιουστινιανού.

Για να μην αναφερθώ στη διεθνή εικόνα της χώρας που συνειδητοποιείται πλέον ότι έχει αλλάξει ριζικά.

Μικρογραφία χειρογράφου (11ος αι.). Εικονίζονται όνο από τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας, εξαίρετοι φιλόσοφοι της εποχής τους, ο Γρηγόριος Νύσσης και ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός. (Άγιο Όρος, Μονή Διονυσίου)

Και έχει αλλάξει, γιατί η ίδια η Ελλάδα έχει αλλάξει.

Ένα είδος ιστοριογραφίας που άρχισε να διαμορφώνεται αυτή την εποχή και έκτοτε αναπτύχθηκε ιδιαίτερα ήταν οι «Βίοι Αγίων».

Μέσα από τις αντιφάσεις της πραγματικότητας, έχει σημασία πάντα να βλέπουμε την τάση που μας οδηγεί μπροστά.

Οι συγγραφείς αυτών των έργων ήταν μοναχοί ή Πατέρες της Εκκλησίας, που σκοπό είχαν να προβάλουν το έργο και τη ζωή ενάρετων χριστιανών που αγίασαν.

Και αυτή είναι όχι μόνον υπαρκτή, αλλά και ευδιάκριτη πλέον.

Έγραψαν σε λαϊκή κυρίως γλώσσα και θέλησαν με το συγγραφικό τους έργο να τονώσουν το θρησκευτικό συναίσθημα του λαού.

Η ελληνική οικονομία αντέχει στις πιέσεις της διεθνούς ύφεσης.

Ο πιο γνωστός εκπρόσωπος αυτού του είδους, τον 6ο αιώνα, ήταν ο Ιωάννης Μόσχος.

Το βεβαιώνει ο ρυθμός ανάπτυξης που είναι ο υψηλότερος στην Ευρώπη και καλύτερος από ό,τι αρχικά περιμέναμε. Η σταθερή μείωση της ανεργίας. Η διείσδυση των νέων τεχνολογιών στην οικονομία και την κοινωνία - τα στοιχεία της έρευνας που παρουσίασα πρόσφατα ήταν ιδιαιτέρως αισιόδοξα.

Και το σημαντικότερο: Η Ελλάδα, η οικονομία και η κοινωνία της, διαθέτουν σήμερα συσσωρευμένο ένα μεγάλο απόθεμα αναπτυξιακών δυνατοτήτων που παραμένουν ακόμη αναξιοποίητες. Εκεί πρέπει να στρέψουμε όλοι τις προσπάθειές μας - όλοι πρέπει να συμβάλουμε εδώ - διότι αυτές είναι που μπορούν να μας οδηγήσουν με ασφάλεια στην επίτευξη του μεγάλου, εθνικού στόχου μας: στην ταχύτερη σύγκλιση με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, στην υψηλότερη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και στο καλύτερο επίπεδο ζωής των πολιτών.