Φόρο τιμής στους τρεις πεσόντες αεροπόρους στον Ίταμο της Σιθωνίας, το 1995, απότισε ο δήμος Σιθωνίας, η 113 Πτέρυγα Μάχης και ο Πανχαλκιδικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης "Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ" χθες το πρωί με την τέλεση επιμνημόσυνης δέησης και την κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των πεσόντων.

ΑΙΧΜΕΣ

1.1 Ο Διοκλητιανός και η αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας

Την 1η Φεβρουαρίου του 1995 με το τραγικό δυστύχημα των δύο F5 στον ορεινό όγκο του Ίταμου στη Σιθωνία τρεις χειριστές της πολεμικής αεροπορίας πέρασαν στην ιστορία των αθανάτων.

Στρατηγικός εταίρος;

Οι διοικητικές αλλαγές. Ο Αριστείδης Μαρτάκης, ο Περικλής Κουβερτάρης και ο Γεώργιος Χουσελάς έμειναν στις μνήμες όλων, πέφτοντας κατά την εκτέλεση του καθήκοντος.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΛΛΙΣ

Όταν ο Διοκλητιανός έγινε αυτοκράτορας (284 μ.Χ.) θέλησε να φέρει την τάξη στο ρωμαϊκό κράτος.

Η πολιτεία το 2001 ανήγειρε μνημείο προς τιμήν των τριών πεσόντων αεροπόρων στη θέση Ζωγράφου στη Βουρβουρού, κοντά στο 20ο χιλιόμετρο της επαρχιακής οδού Αγίου Νικολάου - Βουρβουρούς. Τη δυσφορία της κυβέρνησης Μπους έχει προκαλέσει το παρατεταμένο "οθωμανικό παζάρι" που έχει εγκαινιάσει η Τουρκία για να επιτρέψει την ανάπτυξη στο έδαφός της αμερικανικών δυνάμεων, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία "δεύτερου μετώπου" στην επίθεση κατά του Ιράκ.

Επειδή είχε αποδειχθεί ότι ένας άρχοντας δεν επαρκούσε για τις ανάγκες της διοίκησης της αυτοκρατορίας, ο Διοκλητιανός, αν και απολυταρχικός, αποφάσισε να προχωρήσει σε τολμηρές διοικητικές αλλαγές μοιράζοντας την εξουσία.

Παράλληλα, στην καρδιά του όρους Ίταμος κτίσθηκε κενοτάφιο, όπου αργότερα τοποθετήθηκαν τα λιγοστά οστά των πεσόντων, που βρέθηκαν πολύ καιρό μετά το δυστύχημα και αφότου είχαν ολοκληρωθεί οι έρευνες στην περιοχή.

Οι ΗΠΑ έχουν προσφέρει απόλυτη στήριξη στην Τουρκία σε σωρεία θεμάτων.

Η μεταβολή του διοικητικού συστήματος ανταποκρίνεται κυρίως στην ανάγκη άμεσης παρέμβασης του στρατού και καλύτερης φύλαξης των συνόρων.

Ο δήμος Σιθωνίας κάθε χρόνο τελεί μνημόσυνο και εκδηλώσεις τιμής στην περιοχή. Τελευταία παραδείγματα η υπερβολική άσκηση πιέσεων στην Ε.Ε. για την παροχή ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, όπως και η σύγκρουση στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ για την εξασφάλιση της αμυντικής προστασίας της Τουρκίας από το Ιράκ.

Ο Διοκλητιανός κυβέρνησε το ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας και έδωσε τη διοίκηση του δυτικού σ' έναν αφοσιωμένο σ' αυτόν στρατιωτικό, το Μαξιμιανό.

Χθες το πρωί στις εκδηλώσεις τον υπουργό Εθνικής Άμυνας εκπροσώπησε ο υπαρχηγός του αρχηγείου πολιτικής Αεροπορίας Ιωάννης Ράμκος, τον υπουργό Μακεδονίας-Θράκης ο διευθυντής του γραφείου του υπουργού Κωνσταντίνος Παρθενόπουλος, ενώ παρέστησαν ο διοικητής 350 Σ.Μ. Βλημάτων Δανιήλ Σινάνογλου, ο διοικητής της 113 Π.Μ. Κωνσταντίνος Ιατρίδης, δήμαρχοι της ευρύτερης περιοχής και εκπρόσωποι άλλων φορέων. Ταυτόχρονα, της προσέφεραν ένα τεράστιο πακέτο οικονομικής στήριξης, το οποίο περιλαμβάνει 6 δισ. δολάρια σε δωρεάν βοήθεια και 20 δισ. σε δάνεια.

Οι δύο αυτοί αυτοκράτορες, που πήραν τον τίτλο του Αυγούστου, παραχώρησαν στη συνέχεια τη διοίκηση ενός μέρους από τις περιοχές που κυβερνούσαν σε δύο συνάρχοντες: ο Διοκλητιανός στον Γαλέριο και ο Μαξιμιανός στον Κωνστάντιο το Χλωρό.

"Στο δήμο Σιθωνίας κανένας δεν ξέχασε το τραγικό εκείνο αεροπορικό δυστύχημα και τους πεσόντες αεροπόρους. Επίσης, σε μια σπάνια κίνηση, ο Κόλιν Πάουελ προσκάλεσε την περασμένη Πέμπτη τον Τούρκο ομόλογό του Γιασίρ Γιακίς στην κατοικία του στην Ουάσιγκτον και δείπνησαν μαζί έως αργά το βράδυ, ενώ νωρίτερα τον είχε συναντήσει και επίσημα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Οι δύο συνάρχοντες έφεραν τον τίτλο του Καίσαρα.

Κάθε χρόνο θα τιμούμε με τις δέουσες εκδηλώσεις τη μνήμη των αεροπόρων μας, γιατί στην καρδιά μας έπεσαν ως ήρωες", δήλωσε στη "Θ" ο δήμαρχος Σιθωνίας Ιωάννης Τζίτζιος. Την επομένη, ο κ. Γιακίς έγινε δεκτός και από τον Πρόεδρο Μπους στον Λευκό Οίκο.

Έτσι η εξουσία μοιράστηκε σε τέσσερα διαφορετικά κέντρα.

Οι γονείς των τριών αεροπόρων συντετριμμένοι παρακολούθησαν την επιμνημόσυνη δέηση, ενώ εκτυλίχθηκαν συγκινητικές στιγμές, όταν στεφάνι κατέθεσαν στον πατέρα τους οι δύο γιοι του Αριστείδη Μαρτάκη. Παρά την πρωτοφανή αυτή πολιτική και οικονομική στήριξη, η Άγκυρα δεν είναι ικανοποιημένη και απαιτεί περισσότερα χρήματα.

Στην Ανατολή, Αύγουστος ήταν ο Διοκλητιανός με έδρα τη Νικομήδεια της Βιθυνίας και Καίσαρας ο Γαλέριος με έδρα το Σίρμιο, στη σημερινή Σερβία.

"Πέρασαν δέκα ολόκληρα χρόνια από τότε που χάσαμε τα παιδιά μας στο τραγικό εκείνο δυστύχημα και κανένας όλα αυτά τα χρόνια δεν μας θυμήθηκε. "Αυτή είναι η τελευταία μας προσφορά", απάντησε με αυστηρό ύφος ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.

Παράλληλα, στη Δύση Αύγουστος ήταν ο Μαξιμιανός με έδρα το Μιλάνο στην Ιταλία και Καίσαρας ο Κωνστάντιος ο Χλωρός με έδρα τους Τρεβήρους στη Γαλατία.

Η πολιτεία μας ξέχασε αμέσως, αφότου θάψαμε τα παιδιά μας. "Αναμένω την απάντησή τους σήμερα", δήλωσε ο Κόλιν Πάουελ.

Το σύστημα αυτό ονομάστηκε Τετραρχία και επέτυχε να διατηρήσει προς στιγμή την ακεραιότητα της αυτοκρατορίας.

Τόσες πολλές πια είναι οι μανάδες των παιδιών που χάθηκαν εν ώρα καθήκοντος και δεν μπορούν να τις δώσουν μια σύνταξη;", ανέφερε χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης συντετριμμένος ο πατέρας του Περικλή Κουβερτάρη. Και το Πεντάγωνο πιέζει.

Η Ρώμη ήταν θεωρητικά η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας και παρέμεινε η έδρα της συγκλήτου.

Παράλληλα με την εκδήλωση μνήμης των τριών πεσόντων αεροπόρων έγιναν και τα αποκαλυπτήρια μαρμάρινης πλάκας με τα ονόματα των πέντε Χαλκιδικιωτών αεροπόρων που έχασαν τη ζωή τους από το 1940 μέχρι σήμερα.

Περαιτέρω καθυστέρηση θα ανατρέψει το χρονοδιάγραμμα της επιχειρησιακής ετοιμότητας.

Η αλλαγή στη μορφή του πολιτεύματος.

Μέχρι το Σαββατοκύριακο πρέπει να ξέρουμε για να κινηθούμε ανάλογα, λένε οι υπεύθυνοι που δηλώνουν ότι θα πετύχουν τον στόχο τους και χωρίς την Τουρκία.

Ο Διοκλητιανός μετέβαλε το χαρακτήρα της μοναρχίας.

Απλά, σε μια τέτοια περίπτωση η Άγκυρα δεν θα είναι πλέον "ο καλύτερος σύμμαχος και στρατηγικός εταίρος".

Όλο το κράτος χωρίστηκε σε μικρές επαρχίες, τη διοίκηση των οποίων ανέλαβαν υπάλληλοι που διορίζονταν από τον ίδιο τον αυτοκράτορα. Ο στρατός κάθε περιοχής είχε δικούς του διοικητές, διαφορετικούς από εκείνους των επαρχιών. Μ' αυτόν τον τρόπο αφαιρέθηκε από το στρατό η πολιτική εξουσία. Η σταδιακή συγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του αυτοκράτορα επικυρώθηκε με την υιοθέτηση από τον Διοκλητιανό του πρωτοκόλλου της αυλής των Σασανιδών βασιλέων της Περσίας. Ο αυτοκράτορας έγινε απροσπέλαστος για τους υπηκόους του, στις εμφανίσεις του φορούσε το διάδημα και την πορφύρα και επέβαλλε την προσκύνηση. Περιβλήθηκε, τέλος, με την ιερότητα που του απέδιδε η προσφώνηση «Ζευς» και η απαίτηση να λατρεύεται ως θεός.

Νόμισμα με ανάγλυφη παράσταση της κεφαλής τον Διοκλητιανού (Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο)

1. Τα αίτια της επιτυχίας του Διοκλητιανού Η επιτυχία του οφείλεται στα ίδια αίτια που είχαν συντελέσει στην επιτυχία του Αυγούστου διακόσια πενήντα χρόνια πριν. Ο ίδιος δεν ήταν καθόλου ανώτερος από πολλούς διακεκριμένους αυτοκράτορες του αιώνα και την αρχή για κάθε μια από τις μεταρρυθμίσεις του είχαν κάνει ήδη οι προκάτοχοι του. Ο Διοκλητιανός όφειλε τη σταθερότητα του θρόνου του κυρίως στην κόπωση και στην αηδία που είχαν καταλάβει το στρατό και την κοινωνία - αισθήματα που επικρατούσαν και όταν ο Αύγουστος ανέβηκε στην εξουσία. Ο κόσμος διψούσε για ειρήνη και ζητούσε να επιστρέψει σε μια λίγο-πολύ ήρεμη ζωή. Σταδιακά ο αυτοκράτορας αποκτούσε περισσότερους οπαδούς, πρόθυμους να τον βοηθήσουν στο δύσκολο έργο του, την αποκατάσταση της ειρήνης και της τάξης. Με όλα αυτά δεν θέλω να αρνηθώ πως ο Διοκλητιανός ήταν μια μεγάλη προσωπικότητα. Η αξία του, όπως και η αξία του Αυγούστου, βρίσκεται στο γεγονός πως συνειδητοποίησε το πνεύμα των καιρών του και μπόρεσε να το εκμεταλλευτεί. Εξάλλου, όπως ο Αύγουστος, έτσι και ο Διοκλητιανός δεν εισήγαγε καμία νέα βασική αρχή: απλώς τις τάσεις που αναπτύσσονταν ασυντόνιστα μέσα στη σύγχυση της εποχής τις συγκέντρωσε σε ένα ενιαίο σύνολο και του έδωσε τη μονιμότητα νομικού καθεστώτος. Κύριος στόχος του δεν ήταν η ευημερία των υπηκόων του αλλά η ανόρθωση και η ενίσχυση του κράτους: με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα από κάθε προκάτοχο του θυσίασε τα συμφέροντα του λαού στα συμφέροντα του κράτους. M. Rostovtzeff, ό.π., σ. 315.

Η συγκέντρωση όλων των εξουσιών σ' ένα πρόσωπο άλλαξε ουσιαστικά το πολιτειακό σύστημα του Αυγούστου. Μετέβαλε δηλαδή την Ηγεμονία (Principatus) σε Απόλυτη Μοναρχία (Dominatus). Ο πρώτος πολίτης του κράτους (princeps) έγινε τώρα απόλυτος μονάρχης (domi-nus).