Βιβλιογραφία

Ιδιωματικά Λεξικά και Γλωσσάρια 

Συνοπτική Παρουσίαση, Βιβλιογραφικά Στοιχεία και Αναλυτική Παρουσίαση 

Προβολή όλων

   
Ταυτότητα Έργου
Γλώσσα:Ελληνική
Συγγραφέας:

Παπαδόπουλος Ά. Α.

Τίτλος:

Ιστορικόν Λεξικόν της Ποντικής Διαλέκτου

Τόμοι:

Πρώτος τόμος (Α-Λ), Δεύτερος τόμος (Μ-Ω)

Χρόνος Ά Έκδοσης:

Δύο (2). Πρώτος τόμος (1958), Δεύτερος τόμος (1961)

Εκδοτικά Στοιχεία:

Πρώτος τόμος (Α-Λ), Επιτροπή Ποντιακών Μελετών Περιοδικού «Αρχείον Πόντου» Παράρτημα 3, Εν Αθήναις, Τυπογραφείον Μυρτίδη, 1958. Η α΄ ανατύπωση έγινε το Μάρτη του 1999 στο Λιθογραφείο του Χ. & Σ. Ζαχαροπούλου–Δ. Σιταράς.
Δεύτερος τόμος (Μ-Ω), Επιτροπή Ποντιακών Μελετών Περιοδικού «Αρχείον Πόντου» Παράρτημα 3, Εν Αθήναις, Τυπογραφείον Μυρτίδη, 1961. Η α΄ ανατύπωση έγινε το Μάρτη του 2000 στο Λιθογραφείο του Χ. & Σ. Ζαχαροπούλου–Δ. Σιταράς.
Η αρχική έκδοση του Πρώτου τόμου (Α-Λ) περιλάμβανε τρία τεύχη. Το α΄ τεύχος (α–βαθοκοτιώ) εκδόθηκε σε ίδιο τόμο το 1958 και τα β΄ και γ΄ τεύχη (βάθος–λωρώνω) εκδόθηκαν μαζί το 1960 με χορηγία του Βασιλικού Ιδρύματος Ερευνών. Η παρούσα ανατύπωση περιλαμβάνει και τα τρία τεύχη.

Μορφή Δημοσίευσης:

Έντυπη

Γενική Κατάταξη:

Νεοελληνικό Ιδιωματικό - Διαλεκτικό Λεξικό

Ειδική Κατάταξη:

Ιστορικό Λεξικό της Ποντιακής Διαλέκτου

Βιβλιοκρισίες:
  • Δ. Βαγιακάκος, Αθηνά 62, 1958, σσ. 429-439, 64, 1960, σσ. 366-368, 65, 1961, σσ. 296-299.
  • Οδ. Λαμψίδης. Αρχείον Πόντου 24, 1961, σσ. 418-423.
  • Σ. Περάκης, Λεξικολογία και Λεξικογραφία-Νεοελληνική Λεξικογραφία (1523-1974), Διδακτορική διατριβή, σελ. 291-296.

ΚΛΙΜΑΚΑ: Μεσαίο (Δίτομο Λεξικό).

  • Η αρχική έκδοση του Πρώτου τόμου (Α-Λ) του Ιστορικού Λεξικού της Ποντικής Διαλέκτου περιλάμβανε τρία τεύχη. Το α΄ τεύχος (α- βαθοκοτιώ) εκδόθηκε το 1958. Το β΄ και γ΄ τεύχος (βάθος-λωρώνω) εκδόθηκαν μαζί το 1960. Δεύτερος τόμος (Μ-Ω) εκδόθηκε το 1961. Η α΄ ανατύπωση του Πρώτου τόμου (περιλαμβάνει και τα τρία τεύχη) έγινε το Μάρτη του 1999 και του Δεύτερου το Μάρτη του 2000.
  • Είναι το πρώτο Ιστορικό Διαλεκτικό Λεξικό. Συντάχτηκε με βάση το πλούσιο υλικό, τους τρόπους και τις μεθόδους με τις οποίες συντάσσεται το Ιστορικόν Λεξικόν της Νέας Ελληνικής Γλώσσης και των Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών.
  • Ο συντάκτης του αξιοποίησε όλα τα μέχρι τότε δημοσιευμένα Τοπικά Γλωσσάρια, τα χειρόγραφα Γλωσσάρια, που βρισκόταν στα αρχεία της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών και του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών καθώς και αρκετό του υλικό ιδιαίτερα από το τυπωμένο του μέρος (α-γάργαρος). Μελέτησε όλα τα δημοσιευμένα μνημεία λόγου του ποντιακού ελληνισμού, τα μπόλιασε με τη βιωματική του γλωσσική εμπειρία και έτσι αποθησαύρισε περίπου 20853 ιδιωματικές λέξεις της ποντιακής διαλέκτου. Αριθμός που φυσικά πολλαπλασιάζεται αν προσθέσει κανείς τα ποικίλα ιδιωματικά παράγωγα που προσθέτει στα διάφορα λήμματα.
  • Ο κύριος στόχος του να καταγράψει κατ΄ εξέλιξη, εφόσον πρόκειται για Ιστορικό Λεξικό, όσο το δυνατόν περισσότερους ιδιωματικούς τύπους και γραμματικές αποκλίσεις, να ετυμολογήσει και να δώσει τις σημασιολογικές τους αποχρώσεις, έχει επιτευχθεί. Αναδεικνύοντας έτσι το πλήθος και την ποικιλία των κατά τόπους ιδιωμάτων, τις σημασιολογικές αποκλίσεις και διαφοροποιήσεις, την άμεση σχέση και συνέχεια της Ποντιακής Διαλέκτου με την Αρχαία και Μεσαιωνική Ελληνική Γλώσσα αλλά και την επαφή της με την Τουρκική και τη Βενετική κ.λ.π. Με την αξιοποίηση ειδικών φωνητικών συμβόλων και τη χρήση παραστατικών παραθεμάτων-παραδειγμάτων πέτυχε να παρουσιάσει τη ζωντανή ακόμα λαλιά του ποντιακού ελληνισμού.
  • Απευθύνεται για προβληματισμό και έρευνα σε κάθε μελλοντικό γλωσσολόγο και ερευνητή της Ποντιακής Διαλέκτου αλλά και γενικότερα της ελληνική γλώσσας και σε οποιονδήποτε απλό πολίτη ποντιακής ή μη καταγωγής που συγκινείται στην ιδέα ότι ο πνευματικός Πόντος ζει και θα ανθεί στη Μητροπολιτική Ελλάδα
  • Η ποιότητα της έκδοσης είναι πάρα πολύ καλή, σε 8ο σχήμα και δίστηλη σελίδα, αρκετά εύχρηστη με ευδιάκριτα τα μέρη και την έκταση κάθε άρθρου.