• I. Ενεργ.
  • Ά Μτβ.
    • α) στέλνω κάπ. σε ξένη χώρα, τον κάνω να ξενιτευθεί:
      • να με παντρέψεις και να με βγάλεις από 'πά και να με ξενιτέψεις; (Ερωτόκρ. Δ́ 334)·
      • (σε ιδιάζ. χρ.):
        • Ω Αβραάμ, ω Ισαάκ, πού να 'στε μακρεμένοι; … τις μου το ξενίτεψε το φως των ομματιώ μου; (Θυσ. 314)·
    • β) στέλνω μακριά, απομακρύνω·
      • (μεταφ.) αποξενώνω:
        • πόσους εξενίτευσεν (ενν. ο φθόνος) από τα γονικά των (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 300).
  • Β́ (Αμτβ.) πηγαίνω στην ξενιτειά·
    • (εδώ σε μεταφ. πιθ. προκ. για το θάνατο):
      • Ψυχή, … πάλι έβγα και ξενίτεψε και φεύγε πικραμένη (Αλφ. ξεν. Αθ. 120).
• II. (Μέσ.) φεύγω από τον τόπο μου, αποδημώ, μεταναστεύω:
  • εξενιτεύτηκα απ’ τα δικά μου μέρη και πορπατώ στην ξενιτειά (Ερωτόκρ. Έ 159).

• Η μτχ. παρκ. ως επίθ. = ξένος, ξενιτεμένος:
  • (Πτωχολ. α 289), (Αρσ., Κόπ. διατρ. [709])·
  • (προκ. για λαό εξόριστο):
    • (Θρ. Κύπρ. M 470).

[αρχ. ξενιτεύω. Ο τ. και η μτχ. στο Βλάχ. Τ. ξενιτεύκω ‑ομαι σήμ. ιδιωμ. Το μέσ. ξενιτεύομαι και ο τ. της μτχ. και σήμ.]