• 1) Σπουδαίο, επιφανές πρόσωπο:
  • μεγαλοσιάνους παιδιών του Ισραέλ (Πεντ. Έξ. XXIV 11).
• 2)
  • α) 'Αρχοντας, ηγεμόνας:
    • (αυτ. Έξ. XXII 27), (ΧV 15)·
    • (περιοχής):
      • μεγαλοσιάνος της ηγής (αυτ. Γέν. XXXIV 2.)·
  • β) αρχηγός (φυλής):
    • μεγαλοσιάνος εις τα παιδιά του Εφραίμ (αυτ. Αρ. ΙΙ 18)·
    • (κοινότητας):
      • οι μεγαλοσιάνοι της συναγωγής (αυτ. Έξ. XVI 22)·
    • (πατριάς):
      • μεγαλοσιάνος σπίτι γονιού (αυτ. Αρ. III 30)·

[αβέβ. ετυμ. (βλ. Ανδρ., ΛΚΝ). Τ. ‑σάνος σήμ. κρητ. και ‑σάνος, κ.ά. ποντ.· τ. ‑λου‑ λαϊκ.]

• Που έχει μεγάλο στόμα:
  • πετρίτης … μεγαλόστομος (Ορνεοσ. 578¹).

[αρχ. επίθ. μεγαλόστομος. Η λ. και σήμ.]

• 1)
  • α) Μεγαλείο, λαμπρότητα, μεγαλοπρέπεια:
    • Υιός Θεού, καθήμενος εις τον Θρόνον της μεγαλοσύνης του (Ροδινός 117)·
    • την δόξαν … και την μεγαλοσύνην των ιερέων (Σουμμ., Παστ. φίδ. Δ́ [517])·
  • β) αξιοπρέπεια, υπερηφάνεια:
    • ογιά τιμή κι ογιά ευγενειά κι ογιά μεγαλοσύνη (Ερωτόκρ. Ά 2167).
• 2)
  • α) Απεριόριστη έκταση, απεραντοσύνη:
    • την μεγαλοσύνην του ουρανού (Ασσίζ. 35²⁶)·
  • β) μέγεθος:
    • σκουτάρια … μίας μεγαλοσύνης κι ενού βάρους κι ενού μάκρους (Ασσίζ. 467⁹).

[μτγν. ουσ. μεγαλωσύνη. Η λ. και σήμ.]

• (Προκ. για μοναχό) γίνομαι μεγαλόσχημος (βλ. ά.):
  • εκοιμήθη ο … Γεώργιος … και εις τον θάνατον αυτού εμεγαλοσχήμησεν (Νεκρολ. φ. 149^v).

[<επίθ. μεγαλόσχημος. Η λ. ‑μώ στο Steph. (‑έω)]

• Που ανήκει ή αναφέρεται στο μεγαλόσχημο μοναχό:
  • … μεγαλοσχημικόν αυτού (ενν. του Γεωργίου) όνομα … Γαβριήλ (Νεκρολ. φ. 149^v).

[<επίθ. μεγαλόσχημος + κατάλ. ‑ικός]

• Η μτχ. ενεστ. ως επίθ. = μεγαλόσχημος (βλ. ά.):
  • (Βακτ. αρχιερ. 166).

[<αρχ. επίθ. μεγαλοσχήμων.]

• (Εκκλ. προκ. για μοναχό) που έχει ενδυθεί το «μεγάλο σχήμα», που υπάγεται στην πρώτη μοναχική βαθμίδα:
  • (Βακτ. αρχιερ. 167), (Γαδ. διήγ. 301).

[μτγν. επίθ. μεγαλόσχημος. Η λ. και σήμ.]