• 1) Υπολογισμός:
  • εκάμανε λογαριασμό, εισέ ολίγον καιρό εκαταχάλασε είκοσι χιλιάδες ανθρώπους (Χρον. σουλτ. 110⁷).
• 2) Αρίθμηση, μέτρηση:
  • (Ιστ. πολιτ. 27⁵).
• 3) Έσοδα, απολαβές:
  • Έδωκέ μοι … από του λογαριασμού του κλήρου του Αγίου Μηνά … σταυράτα δύο (Notizb. 21).
• 4) Σύνολο:
  • οι σκλάβοι σου εσήκωσαν το λογαριασμό αθρώπων του πολέμου (Πεντ. Αρ. XXXI 49).
• 5)
  • α) Λογική, το λογικό:
    • μόνον ο λογαριασμός είναι που διαχωρίζει το ζον από τον άνθρωπο (Ερωτόκρ. Ά 1175)·
  • β) σκέψη, συλλογισμός:
    • με ποιο λογαριασμόν έχεις σε τούτο ελπίδα; (Ερωτόκρ. Ά 209).
• 6) Επιχείρημα:
  • με πολλούς λογαριασμούς και μ’ άλλα λόγια τόσα, … την έκαμα κι εσύγκλινε (Ροδολ. Γ́ 1).
• 7) Καθοδήγηση, συμβουλή:
  • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 452¹⁹).
• 8) Απολογισμός:
  • Τα χίλια υπέρπυρα να 'νι εις την εξουσίαν της … και τινός να μην έναι κρατημένη να δείξει λογαριασμόν δι’ αυτά (Διαθ. Ντεφαΐτζ. 78· Θησ. Έ [46⁴]).
• 9) (Ως ναυτ., προκ. για ναυτικά εξαρτήματα) = (αναλογική) κατασκευή:
  • Λογαριασμός αρμένου καραβίου (Καραβ. 497²⁴· 500²⁴).

• Φρ.
• 1) Έρχομαι εις λογαριασμόν = καταλήγω σε συμφωνία ύστερα από σχετική συζήτηση:
  • (Βαρούχ. 250^3‑4)·
• 2) Kάμνω λογαριασμόν + γεν. = λογοδοτώ:
  • (Βαρούχ. 22⁶).
• 3) Μιλώ λογαριασμό = νουθετώ, συμβουλεύω:
  • (Ερωτόκρ. Γ́ 1199).

[<αόρ. του λογαριάζω + κατάλ. ‑μός. Ο τ. στο Du Cange (λ. λογάριον). Η λ. σε σχόλ. και σήμ.]