• Α´ Μτβ.
  • 1) Αποκομίζω κέρδη:
    • των πραγμάτων τό ένι επάνω της θαλάσσης να κερδαίνουσιν (Ασσίζ. 45²⁸).
  • 2) Κατορθώνω, πετυχαίνω:
    • ο θάνατος πλακώνει σε κι απόκει τι κερδαίνεις; (Ριμ. κόρ. 675).
  • 3) Αποκτώ:
    • την κόρην κέρδαισε τήν σε υπεσχέθην ο Έρως (Λίβ. (Lamb.) N 493).
  • 4) Κληρονομώ:
    • τα παιδιά της γυναικού κερδαίνουν τα όλα … ως παιδία και κληρονόμοι αυτής (Ελλην. νόμ. 578¹).
  • 5) Κατέχω, κυριεύω:
    • τον κόπον όπου εκόπιασεν να κερδαιθεί ο Μορέας (Χρον. Μορ. H 2457).
  • 6) Παίρνω με το μέρος μου:
    • γίνεται μεγάλη … ταραχή τις να κερδαίσει την ψυχή εκείνη (Αποκ. Θεοτ. II 38).
  • 7) Απολαμβάνω:
    • εσύ την βασιλείαν σου μόνος σου κέρδαισέ την· μόνος σου ζήσε (Φλώρ. 1095).
  • 8) Ξεπερνώ, νικώ:
    • τη μάνητά σου την πολλή σήμερο να κερδαίσει (Ερωφ. Δ´ 364).
  • 9) Σώζω:
    • διά τον κόπον σου κερδαίνεις την ψυχήν σου (Ιστ. Βλαχ. 2046).
• Β´ Αμτβ.
  • 1) Αποκομίζω κέρδος:
    • ένας τον άλλον έβλεπε τις πλέον να κερδαίσει (Ιστ. Βλαχ. 567).
  • 2) Υπερισχύω, νικώ:
    • εχάσαν οι λογαριασμοί, τα σφάλματα εκερδαίσα (Ερωτόκρ. Γ´ 1284)·
    • να κερδαίσει ο Ρώκριτος όλοι επαρακαλούσα (Ερωτόκρ. Β´ 2350).

• Φρ.
• 1) Κερδαίννω τη ζωή (μου) = βγάζω τα έξοδά μου:
  • (Κυπρ. ερωτ. 78¹⁴).
• 2) Κερδαίνω τη μάχη ή τον πόλεμο = νικώ:
  • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 407¹).
• 3) Κερδαίνω το ζήτημα = νικώ σε δικαστικό αγώνα:
  • (Ασσίζ. 107⁸).
• 4) Κερδαίνω τους κόπους μου = ανταμείβομαι για τις προσπάθειές μου:
  • (Ερωτόκρ. Β´ 629).

[αρχ. κερδαίνω. Η λ. και σήμ. ιδιωμ.]