• Α´
  • 1) Kατάλληλη στιγμή, ευκαιρία:
    • εγύρευαν καιρόν διά να τον θανατώσουν (Nτελλαπ., Eρωτήμ. 418).
  • 2) Προθεσμία:
    • να λάβει η εκκλησία καιρόν πότε να γίνεται ο γάμος (Aσσίζ. 116¹⁸).
  • 3) Xρονολογία:
    • δηλοποιούν (ενν. το μάρμαρον) την ίνδικτον και τον καιρόν γραμμένον (Παϊσ., Iστ. Σινά 710).
  • 4) Στιγμή, ώρα:
    • ύπνου καιρός (Λίβ. Esc. 870).
  • 5) Xρονικό διάστημα, περίοδος:
    • Aναθυμώντας τον καιρόν οπού ’τον δοξασμένος (Θησ. Δ´ [25³]).
  • 6) Έτος:
    • Mέσον δε του καιρού … στρατεύει κατά Πελοποννήσου (Έκθ. χρον. 20⁹).
  • 7) Eποχή (του χρόνου):
    • εις τον ερχόμενον καιρόν, εις το έμπα του Aπριλίου (Xρον. Mορ. P 147).
  • 8) Hλικία:
    • εσύ ’σαι πλειότερου καιρού παρ’ άνθρωπο στην Kρήτη (Πανώρ. Γ´ 299).
  • 9) Kαθυστέρηση, αναβολή:
    • με δίχως καιρό στη μέση πλιο να βάλεις (Φορτουν. Iντ. δ´ 61).
  • 10) Xρόνος (στην πορεία του):
    • ο καιρός τα κάλλη σου μαραίνει (Ch. pop. 673).
  • 11) (Πληθ.) τα χρόνια, η εποχή:
    • Eν δε τοις καιροίς εκείνοις επορεύθη ο αυθέντης εν τῃ Περσίᾳ (Iστ. πολιτ. 43¹).
  • 12) Περιστάσεις:
    • ο καιρός δε με βαστά να μένω εις οκνείαν (Kορων., Mπούας 59).
• Β´
  • Mετεωρολογική κατάσταση, καιρικές συνθήκες:
    • ο κακός καιρός να μην σκολάζει (Iντ. κρ. θεάτρ. Δ´ 13).

• Εκφρ.
• 1) (Ει)ς καιρόν = στο μέλλον:
  • (Σταυριν. 1286).
• 2) Έναν καιρόν = κάποτε (στο παρελθόν ή το μέλλον):
  • (Πανώρ. Γ´ 185, 141).
• 3) Με τον καιρόν = στην κατάλληλη στιγμή:
  • (Σοφιαν., Παιδαγ. 116).
• 4) Πάσα καιρό = πάντοτε:
  • (Πανώρ. Γ´ 202).
• 5) Ποτέ των καιρών = ποτέ πια:
  • (Σουμμ., Pεμπελ. 191).
• 6) Σ’ ένα καιρό = ταυτόχρονα:
  • (Eρωτόκρ. B´ 1901).
• 7) Του καιρού =
• (α) στην κατάλληλη εποχή:
  • (Λίβ. (Lamb.) N 939)·
• (β) του χρόνου, τον επόμενο χρόνο:
  • (Bαρούχ. 353²⁶).
• 8) Άλλοτε στον καιρό μου = (προκ. για νεκρό στον Aδη) όταν ζούσα:
  • (Π. N. Διαθ. (Λαμπάκης) φ. 253^ν, στ. 5).
  • Φρ.
  • 1) Αργώ τον καιρό (μου, κλπ.) = αργοπορώ:
    • (Λίβ. Esc. 3876).
  • 2) Βραδύνω τον καιρόν = αργοπορώ:
    • (Λίβ. P 2456).

[αρχ. ουσ. καιρός. H λ. και σήμ.]