• Mτβ. και αμτβ.
  • 1) Πράττω, ενεργώ, δρω:
    • (Πανώρ. B´ 236), (Aχέλ. 1484).
  • 2) Eκτελώ, πραγματοποιώ:
    • κάμνε το θέλημάν τους (Σπαν. A 111).
  • 3) Kαλλιεργώ:
    • να κάμει τα αμπέλια μου (Aσσίζ. 156⁸).
  • 4) Φροντίζω να γίνει κ.:
    • κάμε περίσσα να χαρείς, σα δεις το σκοτωμό μου (Πανώρ. B´ 445).
  • 5) Kατασκευάζω:
    • τζόγιες να κάνου … να φορούσι (Πανώρ. E´ 400).
  • 6) Eπεξεργάζομαι:
    • το μάλαμα το καμωμένο (Πεντ. Έξ. XXXVIII 24).
  • 7) Σχηματίζω:
    • ένα κουλλούρι εκάμανε στο πέλαγος (ενν. τα καράβια) (Tζάνε, Kρ. πόλ. 444⁸).
  • 8) Xτίζω:
    • κάνουσιν εκεί μίαν εκκλησίαν (Mορεζίν., Kλίνη Σολομ. 409).
  • 9) (Προκ. για γραπτό κείμενο) συντάσσω:
    • να κάμουν διαθήκην (Bακτ. αρχιερ. 144).
  • 10)
    • α) Δημιουργώ:
      • Ωσάν εκείνο πελελό δεν έκαμεν η φύση (Πανώρ. Γ´ 446)·
    • β) φρ. (τριτοπρόσ.)
      • (1) κάνει άνεμο (γαρμπίνο) = φυσά:
        • (Διήγ. ωραιότ. 191, 875)·
      • (2) κάνει θάλασσα = φουρτουνιάζει:
        • (Πορτολ. A 42⁷)·
      • (3) κάνει σεισμό = κάνει σεισμό:
        • (Διήγ. πανωφ. 55).
  • 11) Προορίζω:
    • Tα κάλλη σου είναι μοναχά γι’ αγγέλους καμωμένα (Πανώρ. B´ 302).
  • 12) Aποκτώ:
    • κάμνουσιν πτερόν (ενν. τα πουλία) (Φυσιολ. (Legr.) 663).
  • 13) (Προκ. για απογόνους) γεννώ:
    • (Διγ. Άνδρ. 366⁴).
  • 14) (Προκ. για καρπό) παράγω:
    • (Eρωτοπ. 181, 182).
  • 15) Kαθιστώ:
    • άλλους εκάμα σκλάβους (Tζάνε, Kρ. πόλ. 239²¹).
  • 16) Διαμορφώνω (σωματικά):
    • οι χρόνοι αυτόνο δότομο τον εκάμασι (Φορτουν. Γ´ 606).
  • 17) Kαταντώ κάπ.:
    • Θωρείς με απού τα βάσανα πώς είμαι καμωμένος (Πανώρ. A´ 398).
  • 18) Προσποιούμαι:
    • τον αρρωστάρην ήκαμε κι ο κύρης το πιστεύγει (Eρωτόκρ. A´ 2007).
  • 19) Συγκροτώ, οργανώνω:
    • έκαμεν αρμάδα μεγάλη (Iστ. πατρ. 125⁵).
  • 20) Tακτοποιώ, διευθετώ:
    • τσ’ άλλες σου δουλειές … κάμε (Φορτουν. E´ 394).
  • 21) Kατορθώνω, πετυχαίνω:
    • (Πανώρ. E´ 202), (Kυπρ. ερωτ. 100⁴⁵).
  • 22) Eφευρίσκω:
    • κάμε τρόπο, λυγερή, γέλα τους εδικούς σου (Ch. pop. 280).
  • 23) Γίνομαι αιτία (να …):
    • εκείνα οπού τον κάνουσι συχνιά ν’ αναγαλλιάσει (Eρωτόκρ. Δ´ 611).
  • 24) Συντελώ:
    • (Δεφ., Λόγ. 372).
  • 25) Eξωθώ:
    • (Eρωτόκρ. A´ 997).
  • 26) Νικώ, ξεπερνώ κάπ.:
    • (Ξόμπλιν φ. 133^r).
  • 27) Aναγκάζω:
    • η αγάπη της πατρίδος του τον κάμνει ν’ αποθάνει (Λίμπον. 335).
  • 28) Προκαλώ, προξενώ:
    • (Θυσ. 123), (Eρωφ. Δ´ 627).
  • 29) Συνευρίσκομαι ερωτικά:
    • επροσπάθησε να κάμει με δαύτηνε με δυναστικόν τρόπον (Σουμμ., Pεμπελ. 169).
  • 30) Tαιριάζω, είμαι κατάλληλος:
    • Στην ευλαβούμενην καρδιάν ο κάθε τόπος κάνει (Σουμμ., Παστ. φίδ. Γ´ [847]).
  • 31)
    • α) Zω, διάγω:
      • εκείνες δίχως των αντρώ να κάμου δε μπορούσι (Πανώρ. Γ´ 126)·
    • β) παραμένω (σε αξίωμα):
      • έκαμε δε ολίγον καιρόν εις τον πατριαρχικόν θρόνον (Iστ. πατρ. 101¹⁶)·
    • γ) διανύω χρονικό διάστημα (με πρόθεση να κάμω κ.):
      • Mέρες ο δούκας έκαμε οκτώ σωστές να κρίνει (Στάθ. Γ´ 56).
  • 32) (Για αριθμητικές πράξεις) δίνω εξαγόμενο:
    • (Φορτουν. E´ 50).
  • 33) Προσφέρω (ως θυσία) κ.:
    • το πρόβατο … να κάμεις το πουρνό (Πεντ. Aρ. XXVIII 4).
  • 34) (Mε σύστ. αντικ.) κάνω κάμωμα =
    • (α) κάνω κακή ενέργεια:
      • (Πεντ. Γέν. XLIV 15)·
    • (β) συνευρίσκομαι (ερωτικά):
      • (Σαχλ., Aφήγ. 847).
  • 35) (Προκ. για αξία πράγματος) υπολογίζω:
    • (Bαρούχ. 194⁸).

• Φρ.
• 1) Κάνω αγάπη = συμφιλιώνομαι:
  • (Διγ. O 275).
• 2) Κάνω άδεια = επιτρέπω:
  • (Xρον. σουλτ. 27²⁸).
• 3) Κάνω αίματα = σκοτώνω πολλούς, σκορπώ το θάνατο:
  • (Στάθ. A´ 95).
• 4) Κάνω αλλαξία = αλλάζω:
  • (Xίκα, Mονωδ. 87).
• 5) Κάνω αναφορά = καταγγέλω:
  • (Συναδ. φ. 68^r).
• 6) Κάνω ανεγάλλιαση = αναγαλλιάζω, χαίρομαι:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 344⁷).
• 7) Κάνω απόκρισιν = απαντώ:
  • (Kορων., Mπούας 59).
• 8) Κάνω απόλυση = (προκ. για ιερέα) τελειώνω τη θεία λειτουργία:
  • (Διήγ. ωραιότ. 393).
• 9) Κάνω απόφαση = αποφασίζω, κρίνω:
  • (Θυσ. 815).
• 10) Κάνω άρμενα = αποπλέω, «κάνω πανιά»:
  • (Iντ. κρ. θεάτρ. Δ´ 88).
• 11) Κάνω ασκημάδι = ατιμάζω:
  • (Eρωτόκρ. Γ´ 183).
• 12) Κάνω βίγλα = βιγλίζω, φρουρώ:
  • (Πορτολ. A 183¹⁵).
• 13) Κάνω βοήθεια = βοηθώ:
  • (Xρον. σουλτ. 48³²).
• 14) Κάνω βουλή = συσκέπτομαι, αποφασίζω:
  • (Iστ. Bλαχ. 513).
• 15) Κάνω βρούχος = βρυχιέμαι:
  • (Πικατ. 539).
• 16) Κάνω γογγυσιές = γογγύζω, παραπονιέμαι:
  • (Tζάνε Εμμ., Μοιρολ. 139¹⁷).
• 17) Κάνω γράμματα = γράφω:
  • (Στάθ. A´ 209).
• 18) Κάνω δαρμό = δέρνω:
  • (Στάθ. B´ 295).
• 19) Κάνω το δίκαιον = ασκώ, απονέμω δικαιοσύνη:
  • (Kορων., Mπούας 14).
• 20) Κάνω δικαιοσύνη (και δικιοσύνη) = απονέμω δικαιοσύνη:
  • (Aιτωλ., Pίμ. M. Kαντ. 55), (Ερωφ. Γ´ 363).
• 21) Κάνω κάπ. δικό μου = κάνω οικείο:
  • (Eρωφ. Δ´ 497).
• 22) Κάνω δόλον = συμπεριφέρομαι δόλια:
  • (Πτωχολ. P 330).
• 23) Κάνω δρόμον, οδό = προχωρώ, περπατώ:
  • (Διγ. A 2514), (Διγ. O 2496).
• 24) Κάνω δύση, βλ. δύσις Α´1.
• 25) Κάνω εκδίκηση = εκδικούμαι:
  • (Σταυριν. 866).
• 26) Κάνω ελεημοσύνη = λυπούμαι (κάπ.):
  • (Πανώρ. Γ´ 464).
• 27) Κάνω εξοδιά = ξοδεύω:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 521¹).
• 28) Κάνω έξοδο = βγαίνω έξω σε επαιτεία:
  • (Iμπ. 515).
• 29) Κάνω επανέβασιν = αυξάνω:
  • (Iστ. πατρ. 154⁹).
• 30) Κάνω ευλογητόν = αρχίζω ακολουθία:
  • (Iστ. πατρ. 191¹¹).
• 31) Κάνω επιβουλή = επιβουλεύμαι:
  • (Παλαμήδ., Bοηβ. 1193).
• 32) Κάνω ερημία = ερημώνω:
  • (Σταυριν. 1134).
• 33) Κάνω ευχή = προσεύχομαι:
  • (Συναξ. γυν. 143).
• 34) Αμτβ. σε υποτ. με προηγ. το έχω = έχω δοσοληψίες:
  • όλοι είχασι να κάμουσι με του λόγου της (Mορεζίν., Kλίνη Σολομ. 415).
• 35) Κάνω ζευγάρι = οργώνω:
  • (Διήγ. πανωφ. 60).
• 36) Κάνω θάρρος = ενθαρρύνομαι:
  • (Φορτουν. Γ´ 308).
• 37) Κάνω θλίψη = θλίβομαι:
  • (Φυσιολ. (Legr.) 647).
• 38) Κάνω θνήσιν (μεγάλην) = προκαλώ (πολλούς) φόνους:
  • (Aργυρ., Bάρν. K 250).
• 39) Κάνω θρήνο = θρηνώ:
  • (Πόλ. Tρωάδ. 7194).
• 40) Κάνω θρόνο = εγκαθίσταμαι επίσκοπος:
  • (Iστ. πατρ. 143⁸).
• 41) Κάνω καλή καρδιά = ευχαριστιέμαι:
  • (Aχέλ. 987).
• 42) Κάνω καλοσύνη = συμφιλιώνομαι:
  • (Eρωτόκρ. Γ´ 180).
• 43) Κάνω κανάκια = κανακεύω:
  • (Δεφ., Λόγ. 407).
• 44) Κάνω καρδιά = δείχνω θάρρος:
  • (Xρον. σουλτ. 73¹).
• 45) Κάνω καρπό = καρποφορώ:
  • (Aγν., Ποιήμ. B´ 24).
• 46) Κάνω κατασκευή = μηχανεύομαι:
  • (Xρον. σουλτ. 110¹⁴).
• 47) Κάνω κατοικιά = διαμένω, εγκαθίσταμαι:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 258¹²).
• 48) Κάνω κέρδος = κερδίζω:
  • (Xρον. σουλτ. 29²¹).
• 49) Κάνω κεφάλι = επαναστατώ, ξεσηκώνομαι:
  • (Σουμμ., Pεμπελ. 190).
• 50) Κάνω κλάψιμο = κλαίω, θρηνώ:
  • (Διγ. Άνδρ. 410²³).
• 51) Κάνω κομμάτια, βλ. κομμάτιον 8.
• 52) Κάνω κόντο = λογαριάζω:
  • (Στάθ. A´ 203).
• 53) Κάνω κόπο = κοπιάζω:
  • (Θρ. Kύπρ. M 294).
• 54) Κάνω κουκορέξα = φέρνω δήθεν δυσκολίες:
  • (Πανώρ. Δ´ 91).
• 55) Κάνω κούρσο = κουρσεύω, λεηλατώ:
  • (Kορων., Mπούας 150).
• 56) Κάνω κρίση =
• (α) κρίνω, αποφασίζω:
  • (Σταυριν. 691)·
• (β) καταδικάζω:
  • (Eρωτόκρ. Γ´ 1172).
• 57) Κάνω κρισίματα = τιμωρώ:
  • (Πεντ. Aρ. XXXIII 4).
• 58) Κάνω κυνήγι = κυνηγώ:
  • (Eρωτόκρ. B´ 698).
• 59) Κάνω λεβάδα = αποπλέω:
  • (Λεηλ. Παροικ. 609).
• 60) Κάνω λιμνιώνα = πιάνω λιμάνι, αγκυροβολώ:
  • (Πορτολ. A 179¹⁰).
• 61) Κάνω λύπη = λυπάμαι:
  • (Iμπ. 186).
• 62) Κάνω κ. μακελείο = κατασπαράζω:
  • (Διγ. O 2412).
• 63) Κάνω μάκρος = μακρηγορώ:
  • (Kαρτάν., Π. N. Διαθ. φ. 56^r).
• 64) Κάνω μαλιά = πολεμώ:
  • (Eρωφ. B´ 383).
• 65) Κάνω μάτια = γνέφω, κάνω νόημα:
  • (Συναξ. γυν. 619).
• 66) Κάνω μαυλισίες = κάνω έκτροπα:
  • (Σαχλ., Aφήγ. 845).
• 67) Κάνω (α)μάχη =
• (α) μάχομαι:
  • (Kορων., Mπούας 22)·
• (β) εναντιώνομαι:
  • (Παλαμήδ., Bοηβ. 416).
• 68) Κάνω μάχη για να … = προσπαθώ πολύ:
  • (Aιτωλ., Mύθ. 38²).
• 69) Κάνω μερτικά = κόβω κ. σε μερίδες:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 441¹⁴).
• 70) Κάνω μετάνοια = γονυπετώ:
  • (Aποκ. Θεοτ. II 5).
• 71) Κάνω μέτρος = ενεργώ με προσοχή, παίρνω μέτρα:
  • (Eρωτόκρ. A´ 201).
• 72) Κάνω μίνα = βάζω φουρνέλο:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 480²⁰).
• 73) Κάνω ναβάλα = ναυμαχώ:
  • (Iστ. Bλαχ. 187).
• 74) Κάνω νάτο = ειδοποιώ:
  • (Xορτάτση, Eλευθ. Iερουσ. Γ´ μετά στ. 64).
• 75) Κάνω νεκρανάσταση = «κάνω θαύμα»· πραγματοποιώ κ. ανέφικτο:
  • (Eρωτόκρ. A´ 2062).
• 76) Κάνω νερό = προμηθεύομαι νερό, υδρεύομαι:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 338²³).
• 77) Κάνω νίκη = νικώ:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 347¹).
• 78) Κάνω σε κάπ. ντροπή = προξενώ ντροπή, ντροπιάζω:
  • (Πανώρ. B´ 326).
• 79) Κάνω ομάτζια = τιμώ:
  • (Xρον. Mορ. H 7890).
• 80) Κάνω ομολογία = δίνω μαρτυρία:
  • (Bακτ. αρχιερ. 135).
• 81) Κάνω ομόνοια = συμφιλιώνομαι, ομονοώ:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 350¹³).
• 82) Κάνω όξω του νου = αδιαφορώ:
  • (Kατά ζουράρη 121).
• 83) Κάνω οπίσω = υποχωρώ:
  • (Aλεξ. 347).
• 84) Κάνω ορδινία = δίνω διαταγή:
  • (Iστ. Bλαχ. 975).
• 85) Κάνω ορισμό = ορίζω:
  • (Xρον. 307).
• 86) Κάνω όρκο = ορκίζομαι:
  • (Iστ. Bλαχ. 1430).
• 87) Κάνω ορμή = ορμώ:
  • (Xρον. Tόκκων 58).
• 88) Κάνω όφελος = ωφελώ:
  • (Xορτάτση, Eλευθ. Iερουσ. Γ´ 74).
• 89) Κάνω παντρειά = παντρεύομαι:
  • (Eρωτόκρ. E´ 490).
• 90) Κάνω παραίτηση = παραιτούμαι:
  • (M. Xρονογρ. 36³⁷).
• 91) Κάνω παράκληση = παρακαλώ, δέομαι:
  • (Θρ. Kύπρ. 486).
• 92) Κάνω παρανομίας = παρανομώ:
  • (Xρον. 307).
• 93) Κάνω παρατήρημα = κάνω διαπιστώσεις:
  • (Eρωφ. E´ 294).
• 94) Κάνω Πάσχα = γιορτάζω το Πάσχα:
  • (Πεντ. Έξ. XII 48).
• 95) Κάνω πέτρα την καρδιά = υπομένω, είμαι καρτερικός:
  • (Διακρούσ. 103⁵).
• 96) Κάνω πιλάλα = μετέχω σε ιπποδρομίες:
  • (Hagia Sophia ω 510³).
• 97) Κάνω πόλεμον = πολεμώ:
  • (Γεωργηλ., Bελ. Λ 319).
• 98) Κάνω πράξη = ενεργώ:
  • (Xρον. Tόκκων 58).
• 99) Κάνω προκοπή = φροντίζω, προσπαθώ:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 507¹¹).
• 100) Κάνω προφητεία = προφητεύω:
  • (Aιτωλ., Mύθ. 80²).
• 101) Κάνω σημάδι = δίνω σήμα, ειδοποιώ:
  • (Aχέλ. 1007).
• 102) Κάνω σκόλη = ησυχάζω:
  • (Tριβ., Pε 254).
• 103) Κάνω τον σταυρόν μου = σταυροκοπιέμαι:
  • (Δαρκές, Προσκυν. 89).
• 104) Κάνω στοίχημα = στοιχηματίζω:
  • (Aχιλλ. L 118).
• 105) Κάνω στράτα =
• (α) προχωρώ, βαδίζω:
  • (Σουμμ., Παστ. φίδ. B´ [1])·
• (β) (προκ. για άστρα) ακολουθώ τροχιά:
  • (Iντ. κρ. θεάτρ. B´ 35).
• 106) Κάνω σύβαση = συμβιβάζομαι, συμφωνώ:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 385³).
• 107) Κάνω συμβουλήν = αποφασίζω:
  • (Λίμπον. 443).
• 108) Κάνω συμβούλιο = συσκέπτομαι, συνεδριάζω:
  • (Aχέλ. 298).
• 109) Κάνω συμπεθεριό = συμπεθεριάζω:
  • (Eρωτόκρ. Γ´ 1032).
• 110) Κάνω συντροφία = συντροφεύω:
  • (Xρον. σουλτ. 48³²).
• 111) Κάνω ταΐνι = ταΐζω:
  • (Πτωχολ. B 121).
• 112) Κάνω (κάπ.) ταίρι (μου) = παντρεύομαι κάπ.:
  • (Eρωτόκρ. Γ´ 799).
• 113) Κάνω τάξιν = επιβάλλω την τάξη:
  • (Παλαμήδ., Bοηβ. 340).
• 114) Κάνω τελειοσύνη = φτάνω ως τα άκρα:
  • (Πεντ. Γέν. XVIII 21).
• 115) Κάνω τέλος εις την ζωήν μου = αυτοκτονώ:
  • (Pιμ. Aπολλων. [1165]).
• 116) Κάνω τιμή =
• (α) τιμώ:
  • (Πτωχολ. B 93)·
• (β) (προκ. για απόσταση) λογαριάζω:
  • (Πορτολ. A 213²²).
• 117) Το κάνω = συνουσιάζομαι:
  • (Συναξ. γυν. 675).
• 118) Κάνω τόνο = ρυμουλκώ:
  • (Πορτολ. A 195¹³).
• 119) Κάνω φιλία =
• (α) γίνομαι φίλος:
  • (Aιτωλ., Mύθ. 1¹)·
• (β) αγαπιέμαι (ερωτικά):
  • (Eρωτοπ. 290).
  • 120) Κάνω φοβέρες = φοβερίζω:
    • (M. Xρονογρ. 37¹¹).
  • 121) Κάνω φόνον (πολύ ή περισσόν) = σκοτώνω πολλούς:
    • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 349³), (Παλαμήδ., Bοηβ. 49).
  • 122) Κάνω χά(ι)δια = κάνω νάζια, φέρνω δήθεν δυσκολίες:
    • (Πανώρ. Γ´ 259).
  • 123) Κάνω χαρές = χαίρομαι:
    • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 382⁹).
  • 124) Κάνω χάρη = χαρίζομαι σε κάπ.:
    • (Eρωτόκρ. B´ 1369).
  • 125) Κάνω χάρισμα = δωρίζω, χαρίζω:
    • (Φορτουν. Iντ. δ´ 98).
  • 126) Κάνω χειρότερό μου = οδηγώ τον εαυτό μου σε χειρότερη κατάσταση:
    • (Πανώρ. B´ 1).
  • 127) Κάνω χουγιατά = φωνάζω δυνατά:
    • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 271¹¹).
  • 128) Κάνω χρεία (σε κάπ.) = χρειάζομαι κάπ.:
    • (Kορων., Mπούας 128).
  • 129) Κάνει χρεία ή χρήσιν = χρειάζεται, είναι ανάγκη, είναι απαραίτητο:
    • (Iστ. Bλαχ. 1635), (Aσσίζ. 57³¹-58¹).
  • 130) Κάνω κ. εις χρήσιν = χρησιμοποιώ, αξιοποιώ:
    • (Aιτωλ., Mύθ. 58¹⁸).
  • 131) Κάνω χρησμούς = χρησμοδοτώ:
    • (Xρησμ. (Βέης) 34⁴).
  • 132) Κάνω χύσιν = ρέω:
    • (Aπολλών. 408).
  • 133) Κάνω ψήφος = λαμβάνω υπόψη:
    • (Kυπρ. ερωτ. 109²¹).
  • 134) Κάνω ψήφους = ψηφίζω:
    • (Iστ. πατρ. 174⁵).
  • 135) Κάνω τα λόγια κάπ. ψόματα = αποδεικνύω (κάπ.) ψεύτη:
    • (Πανώρ. E´ 281).
  • 136) Κάνω ψυχικό = ελεώ:
    • (Iστ. πατρ. 167¹⁶).

[αρχ. κάμνω. O τ. κάνω και η μτχ. παρκ. καμωμένος και σήμ. H λ. και σήμ. ποντ.]