Αρθρώσεις και… εξαρθρώσεις

ΓΝΩΜΗ Δημοκρατία και πολιτική βία (6)

ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

Ολοκληρώνοντας αυτή την ενότητα σχολίων περί τη σχέση κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και πολιτικής βίας, θεωρώ ότι είναι αναγκαίο, συνοπτικά έστω, να εξεταστεί και η αντίστροφη φορά αυτής της αμφίδρομης σχέσης. Οι τρόποι με τους οποίους η πολιτική βία, και ιδιαίτερα η υψηλής έντασης ένοπλη μορφή της, ευνοεί την αυταρχοποίηση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Ούτως ή άλλως, σε συνθήκες κλιμάκωσης της κοινωνικής και πολιτικής πόλωσης, οι αντιτιθέμενοι πόλοι έχουν την τάση να εγκαταλείπουν το πεδίο της διαμεσολάβησης και του διαλόγου, υιοθετώντας - εκατέρωθεν - μορφές επιβολής των επιλογών τους. Σε τέτοιες συνθήκες είναι που «με αγώνες και θυσίες» κατακτώνται δικαιώματα (ή, ακόμα, και η εξουσία…) από τις υποτελείς τάξεις και τα πολιτικά υποκείμενα που την εκπροσωπούν ή, αντίστοιχα, καταργούνται δικαιώματα και ξεκινούν περίοδοι «λευκής τρομοκρατίας».

Αν όμως η μαζική κοινωνική και πολιτική βία τών «από κάτω» μπορεί να διευρύνει τους χώρους ελευθερίας τους ή, ηττώμενη σε οριακές αναμετρήσεις, να σημάνει την απογείωση του αυταρχισμού των κυρίαρχων τάξεων και της πολιτικής εξουσίας, η βία στο όνομα της κοινωνίας (ερήμην των πραγματικών ρυθμών ριζοσπαστικοποίησης της συνείδησης και των αγώνων της) κατά κανόνα όχι μόνο ευνοεί την χωρίς αντίσταση αυταρχοποίηση του κράτους, αλλά συντείνει και στη συντηρητικοποίηση ευρέων τμημάτων της κοινωνίας.

Οι πρακτικές ένοπλης προπαγάνδας που αναπτύσσσουν οι οργανώσεις ατομικής τρομοκρατίας σε συνθήκες κοινοβουλευτισμού - πολλώ δε μάλλον ώριμων αστικών δημοκρατιών, όπως οι ευρωπαϊκές - λειτουργούν αποκλειστικά, λόγω του θεαματικού χαρακτήρα τους, της χαώδους αναντιστοιχίας τους με τις πραγματικές διαθέσεις αυτών στους οποίους απευθύνονται και της ιδεολογικοπολιτικής ηγεμονίας του αστισμού, ως μηχανισμός νομιμοποίησης της συρρίκνωσης της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, είτε μέσω της περιστολής των δικαιωμάτων στο όνομα της ασφάλειας των πολιτών (αντιτρομοκρατικοί νόμοι, ένταση της αστυνόμευσης κ.λπ.) είτε μέσω της ιδεολογικής απαξίωσης «κινηματικών» μορφών πολιτικής βίας ως αντικοινωνικών, εγκληματικών κ.λπ.

Έτσι, λοιπόν, οι οργανώσεις ατομικής τρομοκρατίας (και όχι γενικά η μαζική πολιτική βία ή, ακόμα, και η ένοπλη μειοψηφική βία με οργανικούς δεσμούς με την κοινωνία όπως συμβαίνει μέχρι και στις ημέρες μας στη Λατινική Αμερική και την Ασία) εκτός της μιλιταριστικής δομής και ιδεολογίας τους, βαρύνονται με το πολιτικά αρνητικό έργο της απελευθέρωσης όχι του «ποσοστού βίας που αντιστοιχεί στους καταπιεσμένους», όπως επιδιώκουν, αλλά της κρατικής καταστολής.