Εφημερίδα "Τα Νέα"
ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΨΗ "Νήσος τις εστί"…
Το σχέδιο Ανάν αποτελεί έναν ωρολογιακό μηχανισμό
… "Όχι δεν είμαστε ταγμένοι για να/πούμε πού είναι το δίκιο. Το δικό μας χρέος είναι να βρούμε το μικρότερο κακό.
Κάλλιο ένας να πεθάνει από το ριζικό του παρά σε κίντυνο να μπούμε εμείς και το/ρηγάτο." (Γ. Σεφέρης - Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ')
Εδώ και λίγες εβδομάδες ζούμε μια κρίσιμη, ιστορική, χρονική φάση που "συμπυκνώνει" μια περίοδο δεκαετιών της ιστορίας τής μαρτυρικής Κύπρου και ταυτόχρονα αποβαίνει η "πολιτική μήτρα" των αποφάσεων εκείνων που θα καθορίσουν το μέλλον της Κύπρου και θα επηρεάσουν, αποφασιστικά ίσως, τις εξελίξεις στον ελλαδικό χώρο.
Ποιος είναι ο στρατηγικός μας στόχος; Να ενταχθεί η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) φέρουσα το "σιδηρούν προσωπείον" μιας λύσης τύπου Ανάν ή να λειτουργήσει ως ισότιμο μέλος της Ε.Ε., μέσα σ' ένα πολιτειακό σχήμα που θα συγκροτείται από δημοκρατικούς θεσμούς και θα διασφαλίζει πλήρως τα δικαιώματα της μειοψηφίας;
Οι τακτικές κινήσεις μας, οι δηλώσεις μας, οι επιλογές μας, δεν αρκεί να επαγγέλλονται τυπικά τον δεύτερο στόχο. Πρέπει και να τον οικοδομούν "βήμα προς βήμα".
Η εσπευσμένη και άνευ όρων υιοθέτηση του σχεδίου Ανάν, ως "θετικού πλαισίου" για διαπραγματεύσεις, μπορεί να απαλλάσσει την ελληνική και την ελληνοκυπριακή πλευρά από την κατηγορία της αδιαλλαξίας, αλλά περικλείει ταυτόχρονα τη λανθασμένη εκτίμηση ότι το σχέδιο Ανάν θα αλλάξει ριζικά μέσα από διαπραγματεύσεις…
Δυστυχώς, οι πολιτειακές και λειτουργικές δομές που προτείνει, τα κέντρα λήψης των αποφάσεων που καθορίζει, ο αυστηρός περιορισμός των βασικών ελευθεριών που επιβάλλει - με συνέπεια να διχοτομείται ακόμα και η κοινωνικοοικονομική δομή του νησιού σ' ένα όχημα "δύο ταχυτήτων" - καθώς και ο εκβιαστικά ασφυκτικός χρόνος των διαπραγματεύσεων που καθορίζει, καθιστούν το σχέδιο Ανάν μη επιδεκτό σε σημαντικές τροποποιήσεις, γιατί σ' αυτή την περίπτωση θα καταρρεύσει ολόκληρο.
Γι' αυτό και το σχέδιο Ανάν με τους όρους και τις προθεσμίες που τέθηκαν αποτελεί έναν ωρολογιακό μηχανισμό με σαφή - και αναπότρεπτη - ημερομηνία "έκρηξης" την 31η Μαρτίου 2003. Και δυστυχώς τα θραύσματα "αφορούν" τον Ελληνισμό.
Στην προσπάθειά τους να γίνει τουλάχιστον ανεκτό το σχέδιο Ανάν, οι συνήγοροί του επιστρατεύουν μια σειρά επιχειρημάτων. Οι "ρεαλιστές" το αντιμετωπίζουν ψυχρά ως αλγεβρικό άθροισμα θετικών και αρνητικών διατάξεων, ξεχνώντας βέβαια ότι σε κάποιες περιπτώσεις το άθροισμα αυτό είναι μηδέν.
Οι πλέον κυνικοί "στήνουν" κατ' αρχήν ένα ολόκληρο σκηνικό "υποθετικών λύσεων" (εγκατάλειψη της Κύπρου ως έχει, διχοτόμηση, πόλεμος), στη συνέχεια κατασκευάζουν μια συλλογική "εθνική ενοχή" (χάσαμε τον πόλεμο, χάσαμε ευκαιρίες λύσεων, εμείς φταίμε για όλα) και τελικά, διά της "εις άτοπον απαγωγής", ζητούν να δεχθεί ο Ελληνισμός τη "λύση" Ανάν ως "τελευταία ευκαιρία"… Όμως το σλόγκαν "τελευταία ευκαιρία" ακούγεται συνήθως στις "εκπτώσεις", στις "πτωχεύσεις", στα "ξεπουλήματα"…
Όσο επικίνδυνος αν είναι τις ώρες αυτές ο υπερπατριωτισμός και η αγνόηση της ιστορικής πραγματικότητας, των στόχων και των συσχετισμών της "νέας τάξης πραγμάτων", εξίσου επικίνδυνη είναι η παραίτηση, ο άνευ όρων συμβιβασμός, η εγκατάλειψη στόχων και αρχών.
Η ψύχραιμη και ορθολογική πολιτική εκτίμηση οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τόσο η ένταξη όσο και η πορεία της Κύπρου στην Ε.Ε. πρέπει να αποδεσμευθούν από τις λογικές της "λύσης" Ανάν. Το νέο κυπριακό κράτος οφείλει να διαμορφωθεί πολιτειακά - και να λειτουργήσει θεσμικά - με τους όρους και τους κανόνες που ισχύουν για όλα τα μέλη της Ε.Ε. Η λύση της ομοσπονδίας, με την πλήρη κατοχύρωση της μειοψηφίας μέσα από εσωσυνταγματικές πρόνοιες αποτελεί τη μόνη δημοκρατική λύση που μπορεί να φέρει την ειρήνη, την πρόοδο, τη συναδέλφωση όλων των Κυπρίων στο πολύπαθο νησί. Η μόνη λύση που μπορεί να ξεπεράσει τους ιστορικούς χωρισμούς, να αμβλύνει τα πάθη, να γαληνεύσει τις μνήμες…
Από εδώ και πέρα οι πολιτικές πράξεις και επιλογές δεν απευθύνονται απλώς σ' ένα εκλογικό σώμα, αλλά στην ίδια την ιστορία της πατρίδας μας, γιατί κρίνεται η αντοχή ολόκληρου του Ελληνισμού. Γι' αυτό και κανένας δεν μπορεί να συνδεθεί με επάρατες συμφωνίες και συμβιβασμούς τύπου Ζυρίχης και Λονδίνου, που αποτέλεσαν άγος για τη νεώτερη ιστορία μας και συνέβαλαν κι αυτές στο δράμα του κυπριακού Ελληνισμού.
