ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ

Άσκηση

Ταφικά μνημεία στην Απτέρα Χανίων

Να μετασχηματίσεις το δεύτερο τμήμα του χειρογράφου με οδηγό την ανακοίνωση του ιστοριοδίφη.

Στην τελική φάση βρίσκεται το έργο του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης-ΠΕΠ Κρήτης, που εκτελείται από την ΚΕ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (προϊσταμένη Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη) στον αρχαιολογικό χώρο της Απτέρας του νομού Χανίων.

Θα σε βοηθήσουν και οι οδηγίες που ακολουθούν:

Η ανασκαφή στο χώρο έχει φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα, όπως το συνολικό μήκος της οχύρωσης (3.480 μ.), η κατασκευή της οποίας χρονολογείται λίγο μετά τα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ.

- Πρόσεχε πάντα η αφήγηση σου να στηρίζεται στην πληροφόρηση του κειμένου.

Η κύρια δραστηριότητα του έργου επικεντρώθηκε στη δυτική πλευρά, από όπου ξεκινά το δυτικό νεκροταφείο της πόλης.

- Φρόντισε να διατηρήσεις τη δομή της ανακοίνωσης.

Οι ανασκαφικές εργασίες, τις οποίες διηύθυνε η αρχαιολόγος Βάννα Νινιού-Κινδελή, αποκάλυψαν μία από τις πύλες της πόλης και ορθογώνιο οχυρωματικό πύργο, ενώ εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στρώματα με τα υπολείμματα των μαχών της ελληνιστικής περιόδου αλλά και ο ενταφιασμός νεογέννητων βρεφών κατά το β' μισό του 4ου αιώνα π.Χ. δίπλα στον οχυρωματικό πύργο.

- Πρόσεχε τη γλώσσα που χρησιμοποιεί: (λεξιλόγιο, σύνταξη, ρηματικοί χρόνοι, ρηματικό πρόσωπο, ύφος):

Στον ίδιο χώρο ήρθαν στο φως δύο μεγάλα ταφικά μνημεία, από τα οποία έχει διασωθεί το μεγαλύτερο μέρος του αρχιτεκτονικού υλικού.

π.χ.

Το πιο εντυπωσιακό από τα δύο έχει υπόγειο χώρο ενταφιασμού, εξαιρετικά επιμελημένης κατασκευής, στον οποίο οδηγεί κλίμακα και προθάλαμος.

… όπως μαρτυρείται στο κείμενο (σ. 104)

Είναι κατασκευασμένο από λιθόπλινθους και μεταξύ τοιχωμάτων και οροφής έχει λαξευμένο διπλό κυμάτιο, στο οποίο διατηρούνται καρφιά για την ανάρτηση κτερισμάτων ή λύχνων για φωτισμό.

… δεν είναι δυνατόν να συσχετισθεί… (σ. 105)

Στον κυρίως θάλαμο υπάρχουν τέσσερις κτιστές ταφικές θήκες.

"Το κείμενο όπως κι εσείς διαπιστώνετε…

Το μνημείο είχε συληθεί εν μέρει τον 6ο-7ο αιώνα μ.Χ.

"Ενεστώτας (σ. 104)

Από τη σύληση είχαν απομείνει πήλινα ειδώλια Ερώτων και γυναικείων μορφών, μεγάλου μεγέθους, λύχνοι, γυάλινα και πήλινα αγγεία και άλλα μικροαντικείμενα.

"Οι πολιορκημένοι έκαναν έξοδο" αόριστος (σ. 105).

Τα ταφικά μνημεία χρονολογούνται στον 1ο-2ο αιώνα μ.Χ., αν και τα ανασκαφικά δεδομένα δείχνουν ότι τουλάχιστον το μνημείο με το υπόγειο πρέπει να κατασκευάστηκε στην ελληνιστική περίοδο.

- Τον τρόπο με τον οποίο σχολιάζει τις πληροφορίες:

Η έρευνα έφερε στην επιφάνεια και μεγάλο αριθμό επιγραφών, κυρίως επιτύμβιων, αγγείων, λύχνων, μολυβίδων (βλήματα για σφενδόνες) και άλλων όπλων, νομισμάτων κτλ.

π.χ. "Η έξοδος έγινε "την ημέραν των Βαΐων". Επομένως έγινε άνοιξη και μέρα Κυριακή" (σ. 105). - Τους αποδεικτικούς του συλλογισμούς: π.χ. "Ωστόσο δε θα σφάλω, αν… τα αρχεία έχουν χαθεί" (σ. 105). - Το σεβασμό του προς την ιστορική αλήθεια: π.χ. "Είναι σχεδόν βέβαιο ότι… άλλη πηγή" (σ. 104). - Την οπτική γωνία από την οποία βλέπει και αφηγείται τα γεγονότα.

Υπόθεσε τώρα ότι χάθηκαν όλα τα αρχεία και τα κείμενα που αναφέρονταν στην ελληνική επανάσταση του 1821, καθώς και κάθε άλλη πηγή ή πληροφορία που είχε σχέση µ' αυτήν. Σώθηκε μόνο στη βιβλιοθήκη του ιστοριοδίφη Β. ένα δυσανάγνωστο χειρόγραφο (0,15x0,30) (βλ. Παράρτημα σ. 153). Υπόθεσε ακόμη ότι η οικογένεια του ιστοριοδίφη Β. σου εμπιστεύτηκε το χειρόγραφο, για να το γνωστοποιήσεις στο ελληνικό κοινό από την τηλεόραση. Όπως καταλαβαίνεις, πρόκειται να κάνεις μια υπεύθυνη γραπτή ανακοίνωση.

Φρόντισε λοιπόν να δώσεις στους τηλεθεατές σου όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να ενημερωθούν πλήρως για την κατάσταση του χειρογράφου, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες βρέθηκε και για το περιεχόμενό του. Θα χρειαστεί, γι' αυτό, να μελετήσεις τα βοηθητικά στοιχεία που ακολουθούν. Διάβασε τα όλα και διάλεξε εκείνα που θα σε βοηθήσουν να προσδιορίσεις τον άξονα και να στήσεις τον ιστό της ομιλίας σου.

- Κάτω από ποιες συνθήκες βρέθηκε το κείμενο; - Ποια είναι τα εξωτερικά του γνωρίσματα: διαστάσεις, σχήμα, συστατική του ύλη, τρόπος γραφής κ.τ.λ.; - Ποιος είναι ο χαρακτήρας του κειμένου: αφηγηματικός, περιγραφικός, μεικτός, κάτι άλλο; - Ποιο είναι το περιεχόμενο του κειμένου: νομικό, πολεμικό, ειρηνικό, ιστορικό, κάτι άλλο; - Αναδιηγήσου το περιεχόμενο του κειμένου σε τρίτο πρόσωπο. Εννοείται ότι, όπου μιλάς/σχολιάζεις εσύ, θα χρησιμοποιήσεις πρώτο πρόσωπο. Το δεύτερο πρόσωπο σε διευκολύνει, όταν απευθύνεσαι σε κείνους για τους οποίους προορίζεις την ομιλία σου. - Χρησιμοποίησε στην αφήγηση παρελθοντικούς χρόνους. - Διηγήσου με αντικειμενικότητα. - Δε θα πρέπει να ξεχνάς ότι σκοπός σου είναι να παρουσιάσεις σε συνεχή λόγο τις πληροφορίες που σου δίνει το κείμενο. - Στην αφήγησή σου μπορείς, εφόσον το κρίνεις σκόπιμο, να διαπλέκεις τις πληροφορίες, που αντλείς από το κείμενο, με δικά σου σχόλια. - Κοίταξε τα γεγονότα από τη δική σου οπτική γωνία και όχι από την οπτική γωνία του συγγραφέα και αφηγητή.