Τα γεωπολιτικά στοιχήματα της κρίσης στο Ιράν

Γνωρίζεις ότι…

Των Νταρίους Ζαχεντί και Ομίντ Μεμαριάν.

O Αϊνστάιν και η αβεβαιότητα

Το Ιράν πρέπει να προσπαθήσει να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινότητας,

«Ο θεός δεν παίζει ζάρια με το σύμπαν» είπε ο Αϊνστάιν.

Αποσφραγίζοντας τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του, το Ιράν φαίνεται να επιζητεί τη σύγκρουση με τη Δύση, οι ηγέτες της οποίας, όμως, πρέπει να εξετάσουν τι δείχνει η στάση του Ιρανού προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ για τη θέση της χώρας του στην περιοχή, ώστε να καθορίσουν αναλόγως τη στάση τους στις διαπραγματεύσεις, που θα επαναληφθούν στα τέλη του μήνα.

Ήταν ο σύντομος τρόπος που διετύπωσε την αντίρρησή του για την εικόνα του σύμπαντος, που έδινε η αποδοχή της αρχής της αβεβαιότητας του Heisnenberg.

Η κλιμάκωση της σύγκρουσης θα έχει μεγάλο κόστος τόσο για τα περιφερειακά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και για την εδαφική ακεραιότητα του Ιράν.

Το συμπέρασμα της αρχής αυτής είναι ότι το σύμπαν είναι απροσδιόριστο ακόμα και στα πιο βασικά του επίπεδα.

Υπό τις δεδομένες συνθήκες, ο Αχμαντινετζάντ δείχνει να κινείται από ιδεολογία, καθώς και από την ανάγκη να εδραιώσει τη θέση του στην ιρανική ελίτ.

Έτσι, μια και υπάρχει αβεβαιότητα στα πιο στοιχειώδη γεγονότα φαινόμενα, καμιά ακριβής σχέση η οποία να συνδέει το αίτιο με το αποτέλεσμα δεν μπορεί να υπάρξει.

Φαίνεται όμως και να θεωρεί πως οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε κατάσταση αδυναμίας.

Αντίθετα, μάλιστα, σύμφωνα με τα λόγια του De Broglie, η κβαντική φυσική φαίνεται να «κυβερνιέται από στατιστικούς νόμους και όχι από αιτιατούς μηχανισμούς κρυμμένους ή όχι».

Ο αμερικανικός στρατός, εξάλλου, αντιμετωπίζει δυσκολίες στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, και η Ουάσιγκτον δίνει μεγαλύτερη έμφαση στο πυρηνικό πρόγραμμα της Βορείου Κορέας από εκείνο του Ιράν.

Ο Αϊνστάιν δεν μπορούσε ποτέ να δεχθεί αυτό το συμπέρασμα και αυτή του η θέση τον έφερε σε αύξουσα αντιπαράθεση με άλλους φυσικούς με το πέρασμα των χρόνων.

Εάν απειληθεί, το Ιράν μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στο Λίβανο και στο Ισραήλ.

Το έτος 1944 ο Αϊνστάϊν εξέφρασε την άποψή του αυτή ξεκάθαρα σε μία επιστολή του προς τον Μ.Born.

Οι παρατηρήσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν τον Ιρανό πρόεδρο σε μια εσφαλμένη εκτίμηση για τη δύναμη του Ιράν απέναντι στην αμερικανική απειλή.

«Εσύ πιστεύεις», έγραφε, «σε ένα θεό που παίζει ζάρια και εγώ σε έναν ολοκληρωμένο νόμο και τάξη μέσα σε ένα κόσμο ο οποίος αντικειμενικά υπάρχει και τον οποίο προσπαθώ, μέσα στα όρια των δυνατοτήτων μου, να τον συλλάβω με υπολογισμούς.

Στην πραγματικότητα το Ιράν αντιμετωπίζει σοβαρές εσωτερικές δυσκολίες, όπως μια εύθραυστη οικονομία, μεγάλη κατανάλωση ναρκωτικών και "αιμορραγία" εγκεφάλων.

Σταθερά πιστεύω και ελπίζω, ότι κάποιος θ΄ ανακαλύψει έναν πιο ρεαλιστικό τρόπο ή καλύτερα μία πιο απτή βάση από αυτήν που έλαχε σε μένα να κάνω.

Αυτό που παρηγορεί τον Αχμαντινετζάντ είναι ότι τα σιιτικά θρησκευτικά κόμματα, που στηρίζονται από το Ιράν, είναι σήμερα η κυρίαρχη πολιτική δύναμη στο Ιράκ και ότι η αμερικανική κοινή γνώμη δεν είναι διατεθειμένη να ανεχθεί άλλον έναν πόλεμο στην περιοχή.

Ακόμη και οι μεγάλες αρχικές επιτυχίες της κβαντομηχανικής δεν με κάνουν να πιστεύω στο παιχνίδι των ζαριών, παρόλο που φοβάμαι ότι οι νεότεροι συνάδελφοί μας παρουσιάζουν τη θέση μου αυτή σαν αποτέλεσμα των γηρατειών».

Ο νέος πρόεδρος γνωρίζει επίσης ότι, ακόμη κι αν η υπόθεση παραπεμφθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η Ρωσία και η Κίνα θα ασκήσουν βέτο σε πρόταση για κυρώσεις.

Ο Αϊνστάιν έκανε πολλές προσπάθειες να περιγράψει «νοητικά πειράματα» τα οποία θα έδειχναν, ότι το αίτιο και αιτιατό (αιτία και αποτέλεσμα) υπάρχουν και στο ατομικό και υποατομικό επίπεδο.

Το Ιράν είναι από τους μεγάλους αγοραστές ρωσικής τεχνολογίας, ενώ η Κίνα και το Ιράν έχουν αναπτύξει στενή εμπορική συνεργασία.

Ένα νοητικό πείραμα είναι ένα πείραμα που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, παρά μόνο το φαντάζεται κανείς, αλλά το οποίο μπορεί να ελέγχει την ορθότητα μιας θεωρίας.

Με δεδομένη, λοιπόν, αυτήν τη στρατηγική, ο Αχμαντινετζάντ μπορεί να επωφεληθεί από μια αμερικανική ή ισραηλινή στρατιωτική επιδρομή στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, κινητοποιώντας τους σιίτες συμμάχους του στο Ιράκ, στις χώρες του Κόλπου και στο Λίβανο.

Όμως, σε κάθε περίπτωση των προσπαθειών του άλλοι φυσικοί έβρισκαν «ρωγμές», ψεγάδια, στα νοητικά του πειράματα.

Ταυτόχρονα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το πολεμικό κλίμα, για να περιθωριοποιήσει τους αντιπάλους του και να συντρίψει ό,τι έχει απομείνει από την κοινωνία των πολιτών.

Έτσι, η αρχή της αβεβαιότητας επεκράτησε.

Όμως, το ιρανικό καθεστώς δεν είναι ανίκητο κι αυτό είναι κάτι που η Ουάσιγκτον το γνωρίζει.

Η άποψη του Αϊνστάιν αναδεικνύεται και από μια άλλη δήλωση την οποία έκανε όταν άκουσε για κάποιο πείραμα το οποίο θα στόχευε στην κατάρριψη της θεωρίας της σχετικότητας.

Έτσι, όπως το Ιράν μπορεί να χρησιμοποιήσει το σιιτικό χαρτί για να δημιουργήσει ένταση στην περιοχή, έτσι και οι ΗΠΑ μπορούν να υποκινήσουν εντάσεις στο Ιράν, το οποίο έχει ευμεγέθεις μειονότητες (κυρίως σουνίτες) κατά μήκος των συνόρων του, ενώ δύο εκατομμύρια απογοητευμένοι Άραβες μένουν στο Χουζεστάν, μια περιοχή πλούσια σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

«Ο θεός», είπε, «είναι πανούργος αλλά δεν είναι μοχθηρός».

Πολλές από τις εθνοτικές και θρησκευτικές αυτές μειονότητες θεωρούν ότι υφίστανται διακρίσεις.

Πέρα όμως από αυτά, η κβαντομηχανική και η αρχή της αβεβαιότητας παραμένουν σαν οι ακρογωνιαίοι λίθοι της σύγχρονης φυσικής.

Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν, λοιπόν, να προκαλέσουν προβλήματα στην Τεχεράνη, χορηγώντας οικονομική και ηθική υποστήριξη σε Άραβες αυτονομιστές στην περιοχή.

Αν ο κόσμος του Αϊνστάιν στο θέμα αυτό είναι ορθός αυτό θα συμβαίνει σε κάποιο βαθύτερο επίπεδο στο οποίο ακόμα δεν έχουμε φτάσει….

Επιπλέον, η ιρανική οικονομία θα επιδεινωθεί, αν ο πυρηνικός "φάκελος" παραπεμφθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας είτε αποφασιστούν κυρώσεις είτε όχι.

Heisenberg

Το Ιράν πρέπει να προσπαθήσει να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινότητας, αποδεχόμενο την πρόταση της Ρωσίας να αναλάβει εκείνη τη μετατροπή του ουρανίου σε καύσιμο.

«Ο θεός δεν παίζει ζάρια; Εγώ όχι μόνο πιστεύω ότι παίζει, αλλά ότι δεν ξέρει και που τα ρίχνει» Steven Hawking

Και οι ΗΠΑ πρέπει να επιτρέψουν στο ιρανικό καθεστώς να σώσει τα προσχήματα.