Η παραγωγή αλεύρων στην περιοχή Μακεδονίας

ΔΙΚΤΥΟ

Παράδειγμα 3

Δεν μπορούσε να μείνει έξω από το παιχνίδι ο κλάδος βιομηχανιών παραγωγής αλεύρων.

Τα λεπτά είναι λεφτά!

Για λόγους αξιολόγησης της εκπαιδευτικής του πολιτικής, το Υπουργείο Παιδείας χρειάζεται να ενημερωθεί για τα πρόσφατα αποτελέσματα φοίτησης των μαθητών της χώρας. Οι μεγάλες αλευροβιομηχανίες στράφηκαν και αυτές προς την κατεύθυνση των συγχωνεύσεων και των εξαγορών.

Γ.Δ.Κ.Σ.

Ζήτησε λοιπόν μεταξύ άλλων, από την Υπηρεσία Πληροφορικής να παρουσιάσει και τα αποτελέσματα που είχαν οι μαθητές Γ' τάξης της Τεχνολογικής Κατεύθυνσης των Ενιαίων Λυκείων στα μαθήματα ειδικότητας. Σύμφωνα με στοιχεία της ICAP, στον κλάδο της αλευροβιομηχανίας δραστηριοποιούνται σήμερα περίπου 250 επιχειρήσεις, αλλά μόνο δέκα κατέχουν περισσότερο από το 60%-65% της αγοράς αλεύρων.

Ε, ναι! Το πρόβλημα λοιπόν που τίθεται είναι :

Η πλειοψηφία τους είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τοπικού κυρίως χαρακτήρα, που καλούνται να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν μέσα στον ασφυκτικό κλοιό του ανταγωνισμού, που αναπτύσσεται από τις μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου.

Πρόκειται για τη… μείζονα έκπληξη της τρέχουσας θεατρικής σεζόν. Αποτελέσματα επίδοσης μαθητών Γ' τάξης Τεχνολογικής Κατεύθυνσης στα μαθήματα ειδικότητας. Ο αλευρόμυλος του παρελθόντος, που λειτουργούσε με τη ροή του νερού, με ατμομηχανή ή με μηχανή Ντίζελ, δεν υπάρχει πια. Δεν πρόκειται για καλλιτεχνικό επίτευγμα που με εντυπωσίασε.

Το πρώτο πράγμα που απασχόλησε την Υπηρεσία Πληροφορικής του Υπουργείου ήταν να καταλάβει τι ακριβώς ζητείται, πράγμα που δεν φαίνεται αμέσως από το ιδιαίτερα σύντομο σημείωμα του προϊστάμενου.

Το συγκρότημα που λειτουργούσε, συνήθως, στην άκρη του χωριού και ο ρυθμικός θόρυβος της μηχανής του έχουν λησμονηθεί. Πρόκειται για τις τιμές των εισιτηρίων του "Αμφι-Θεάτρου" του Σπύρου Ευαγγελάτου.

Έτσι προχώρησε στις εξής σκέψεις:

Στα χωριά, τώρα πια, δεν παρασκευάζουν ψωμί. Όχι ότι είναι φτηνότερες από άλλων θεάτρων…

Προφανώς σε ό,τι αφορά στη χρονική περίοδο, πράγμα το οποίο δεν αναφέρεται, το Υπουργείο χρειάζεται τα αποτελέσματα της προηγούμενης σχολικής χρονιάς για όλη τη χώρα.

Ελάχιστα, κυρίως τα παλιά σπίτια, έχουν στην άκρη της αυλής τους τον φούρνο, που θεωρείται μουσειακό είδος. Αλλά, έναν χρόνο μετά την εισαγωγή του ευρώ - και τη δική μας "εισαγωγή" σε πολύ "στενούς κορσέδες"… - εν μέσω στροβιλισμού ανατιμήσεων και "στρογγυλοποιήσεων", ο Σπύρος Ευαγγελάτος συνεχίζει να διατηρεί με ακρίβεια τις αντιστοιχίες σε ευρώ των τιμών των εισιτηρίων που είχε το 2001 σε δραχμές: 17,60 ευρώ, 14,70 στη λαϊκή και φοιτητικό 11,74!

Γνωρίζουμε σε πόσα και ποια Λύκεια λειτούργησε η Τεχνολογική Κατεύθυνση.

Έχει εγκατασταθεί και εδώ ο αρτοποιός, που παρασκευάζει ψωμί, για τους κατοίκους όλης της περιοχής. "Αναχρονισμό" να το πω;

Γνωρίζουμε επίσης ότι τα μαθήματα ειδικότητας της κατεύθυνσης αυτής είναι τέσσερα.

Πριν μερικές δεκαετίες, όπως συνέβαινε αιώνες πριν, μετά τη συγκομιδή ο παραγωγός κρατούσε το καλύτερο σιτάρι του, για το αλεύρι της οικογένειάς του, τις άλλες δε ποσότητες τις πουλούσε στον έμπορο ή τις μετέφερε στις αποθήκες της κρατικής συγκέντρωσης.

"Βλακεία" να το πω;

Έτσι φαίνεται ότι ζητούνται τα αποτελέσματα φοίτησης όλων των μαθητών της Γ' τάξης των πιο πάνω Λυκείων για κάθε ένα από τα τέσσερα μαθήματα ειδικότητας.

Την ορισμένη ημέρα, που είχε συμφωνήσει με το μυλωνά, φόρτωνε το σιτάρι στο κάρο του και το μετέφερε στο μύλο.

"Σχολαστικότητα" να το πω;

Ποια είναι όμως ακριβώς τα ζητούμενα;

Μια τεράστια μηχανή Ντίζελ έδινε κίνηση στο μηχανισμό, που μετέτρεπε το σιτάρι σε αλεύρι.

Κάποτε το έλεγαν απλώς "εντιμότητα"…

Σε κάθε μάθημα κάθε μαθητής λαμβάνει έναν τελικό βαθμό.

Ο θόρυβος της μηχανής, όταν επικρατούσε ησυχία, ακουγόταν σε όλο το χωριό.

Δεν ξέρω αν είναι ενθουσιασμένος ο ευγενέστατος κύριος στο ταμείο του θεάτρου με το "ψιλολόι" που χρειάζεται για τα ρέστα, αλλά η απόφαση στα "υπέρ" του "Αμφι-Θεάτρου" καταγράφεται.

Αν συγκεντρώσουμε όλες τις βαθμολογίες από όλα τα σχολεία και για κάθε μάθημα, τότε αυτά είναι τα ζητούμενα αποτελέσματα;

Η πληρωμή του μυλωνά γινόταν με είδος.

Αν τυχόν ισχύει και σε άλλο θέατρο και δεν το έχω προσέξει, ας μου το πούνε να το γράψω.

Σε κάθε Λύκειο όλοι οι μαθητές της Γ' Λυκείου Τεχνολογικής Κατεύθυνσης διδάσκονται τα ίδια μαθήματα.

Με ένα ποσοστό σιταριού ή αλεύρου.

Έτσι ότι ζητείται για το σύνολο των σχολείων, ζητείται καταρχήν για ένα σχολείο.

Όταν ολοκληρωνόταν η μεταποίηση του σιταριού σε αλεύρι, ο αγρότης φόρτωνε τα σακιά στο κάρο και επέστρεφε στο σπίτι του.

Μπορούμε λοιπόν να μελετήσουμε το πρόβλημα για ένα σχολείο και μετά να το επεκτείνουμε για όλα τα Λύκεια της χώρας.

Είχε εξασφαλίσει το ψωμί της οικογένειάς του για ένα χρόνο.

Πίνακας 1.1. Απόσπασμα βαθμολογίας μαθήματος

Η αγρότισσα είχε και πάλι τη δυνατότητα, μαζί με τις άλλες υποχρεώσεις της, να επιδοθεί σε ένα έργο που το είχε μάθει από τη μητέρα και τη γιαγιά της.

ΣΧΟΛΕΙΟ : 9ο ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Να σημειωθεί ότι δεν παρασκεύαζε μόνο ένα ή δύο ψωμιά.

ΤΑΞΗ : Γ' ΤΜΗΜΑ : 2

Έβαζε στην πινακωτή, ένα ξύλινο σκεύος σαν σκάφη με χωρίσματα, ζυμάρι για οκτώ συνήθως ψωμιά.

ΜΑΘΗΜΑ : α/α Ονοματεπώνυμο Τελικός βαθμός

Κάθε χώρισμα δεχόταν ζυμάρι για ένα ψωμί, βάρους άνω των δύο κιλών.

1 Μαϊκούσης Αθανάσιος 10

Όταν η αγρότισσα, με την πινακωτή στον ώμο της, έφθανε μπροστά στο φούρνο, την άφηνε δίπλα της, έβγαζε από τη θέση του το ζυμάρι και με ένα ειδικό φτυάρι, από ξύλο, το τοποθετούσε μέσα στο φούρνο.

2 Μπουρνέλη Διονυσία 17

Μια δυο ώρες νωρίτερα, το εσωτερικό του φούρνου αποκτούσε υψηλή θερμοκρασία, με την καύση των πουρναριών ή καυσόξυλων.

- Μυλωνάς Αλέξανδρος 15

Όταν η θερμοκρασία έφθανε στο επιθυμητό σημείο, η αγρότισσα καθάριζε το εσωτερικό του φούρνου από τις στάχτες και ό,τι άλλο είχε απομείνει από την καύσιμη ύλη, που είχε χρησιμοποιηθεί.

Κατόπιν αυτών η μελέτη επικεντρώνεται σε ένα σχολείο.

Ύστερα, τοποθετούσε μέσα τα ψωμιά και έκλεινε την "πόρτα".

Το σχολείο αυτό έχει 100 μαθητές στη Γ' τάξη Λυκείου Τεχνολογικής Κατεύθυνσης, κατανεμημένους σε τρία τμήματα.

Δεν περνούσε πολλή ώρα και τα ψωμιά ήταν έτοιμα.

Οι βαθμολογίες των μαθητών και των τριών τμημάτων σε όλα τα μαθήματα επιλογής έχουν ήδη καταχωρηθεί.

Τα τοποθετούσαν πάλι στην πινακωτή και τα μετέφεραν στο σπίτι.

Ένα τμήμα της βαθμολογίας των μαθητών του πρώτου τμήματος για το μάθημα "" φαίνεται στον πίνακα 1.1.

Με τον τρόπο αυτό ο Έλληνας αγρότης εξασφάλιζε το ψωμί του επί αιώνες.

Υπάρχουν τρεις καταστάσεις βαθμολογίας, καθεμιά με τη βαθμολογία των μαθητών καθενός από τα τρία τμήματα.

Στην εποχή μας όμως πολλά έχουν αλλάξει.

Αν τις ενώσουμε, θα έχουμε μία κατάσταση με τη βαθμολογία όλων των μαθητών της Γ' τάξης Τεχνολογικής Κατεύθυνσης του συγκεκριμένου σχολείου.

Έτσι η αγρότισσα απαλλάχτηκε από μια βαρύτατη εργασία, ενώ τα μέλη της οικογένειάς της έπαυσαν να γεύονται τη νοστιμιά του ψωμιού της.

Άρα αυτό είναι το ζητούμενο αποτέλεσμα.

Αξίζει να αναφερθεί ότι οι ατμόμυλοι ήταν οι παλαιότερες βιομηχανίες της Θεσσαλονίκης.

Ωστόσο αμέσως μετά μπαίνουν τα εξής ερωτήματα :

Η Μακεδονία, πλούσια σε γεωργικά προϊόντα και προπαντός σε δημητριακά, σημαντικό μέρος των οποίων προωθούνταν σε τουρκικούς λιμένες, είχε τη δυνατότητα να αναπτύξει αλευροβιομηχανία, όχι μόνο για την κάλυψη των αναγκών της χώρας, αλλά και για την παραγωγή αλεύρων προς εξαγωγή.

Μπορεί κανείς να βγάλει κάποιο συμπέρασμα διαβάζοντας μια λίστα με 100 ονόματα;

Ωστόσο, γινόταν και εισαγωγές αλεύρων.

Ακόμη και για να απαντηθεί το πιο απλό ερώτημα, έστω "πόσοι προάγονται", θα πρέπει κάποιος να τους μετρήσει.

Το 1900 είχε εισαχθεί ποσότητα 16. 329 τόνων αξίας 160. 680 λιρών Αγγλίας.

Βέβαια συμφέρει να μετρηθούν αυτοί που δεν προάγονται, οι οποίοι προφανώς θα είναι λιγότεροι, αλλά πάλι δεν αποφεύγεται η σάρωση όλης της λίστας.

Σταδιακά, όμως, οι εισαγωγές άρχισαν να περιορίζονται.

Θα πρέπει δε να γίνει παρόμοια εργασία για όλα τα σχολεία.

Το 1854, στη θέση όπου βρίσκεται και σήμερα το συγκρότημα Αλλατίνη, είχε κατασκευασθεί γαλλικός ατμόμυλος, ο οποίος το 1883, περιήλθε στην κυριότητα των αδελφών Αλλατίνη.

Ένα άλλο ερώτημα που τίθεται είναι το εξής:

Χρησιμοποιούσε 14 ζεύγη μυλόπετρων.

Για τους σκοπούς της ζητούμενης μελέτης ενδιαφέρει ποιοι ακριβώς μαθητές προάγονται και ποιοι όχι, ή μόνο πόσοι προάγονται και πόσοι όχι;

Πριν εκατό ακριβώς χρόνια, καταστράφηκε από πυρκαγιά και κτίσθηκε ξανά στην ίδια περιοχή μεγαλύτερο συγκρότημα, που άρχισε να λειτουργεί το 1902.

Είναι φανερό ότι ενδιαφέρει το δεύτερο.

Απασχολούσε 200 εργατοτεχνίτες και η ημερήσια παραγωγή του έφθανε στους 100 τόνους.

Επομένως το αποτέλεσμα για το εξεταζόμενο σχολείο μπορεί να είναι ότι σε αυτό και στο μάθημα "" προάγονται 92 μαθητές ενώ απορρίπτονται 8.

Το 1912 απόκτησε ζυμωτήρια και κλιβάνους, για την παραγωγή 80. 000 οκάδων ψωμιού, ημερησίως.

Έχοντας κατά νου τον τελικό στόχο, δηλαδή όλη τη χώρα, θα μπορούσαμε να πάρουμε σαν τελικό αποτέλεσμα π.χ., ότι επί συνόλου 5809 μαθητών, 5287 μαθητές προάγονται και 522 απορρίπτονται στο συγκεκριμένο μάθημα.

Αργότερα, ιδρύθηκαν στην περιοχή Θεσσαλονίκης επίσης μεγάλες αλευροβιομηχανίες, από τον Α. Μπάλτα, τους Γ. Χατζηγιαννάκη και Μ. Αλτιναλμάζη και τους αδελφούς Βαλτσάνη.

Αντίστοιχοι αριθμοί θα υπάρχουν και για τα άλλα μαθήματα της κατεύθυνσης.

Τα δημητριακά, στο παρελθόν, αποτελούσαν το σπουδαιότερο προϊόν εξαγωγής από τη Μακεδονία, προκαλούσαν δε ζωηρή κίνηση στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Όμως μεγάλοι και πολλοί αριθμοί, αν και είναι ακριβείς, δεν παρέχουν αμέσως το ποιοτικό συμπέρασμα το οποίο είναι το ζητούμενο.

Έμποροι, μεσίτες, αχθοφόροι, καρραγωγείς και αγρότες, συγκεντρώνονταν στην αγορά του Ιστιρά, παρουσιάζοντας μια εικόνα όλο ζωντάνια.

Είναι προτιμότερο λοιπόν να τους εκφράσουμε σε ποσοστό, αφού έτσι γίνεται πιο εύκολα αντιληπτό το αποτέλεσμα.

Σήμερα, τα πάντα έχουν αλλάξει.

Όμως το προηγούμενο αποτέλεσμα δίνει έναν πρώτο χωρισμό των μα θητών σε επιτυχόντες και αποτυχόντες.

Οι κομπιούτερ έχουν επιβάλλει τη σιωπή.

Δεν απαντά στο ερώτημα ποιο ποσοστό μαθητών αρίστευσε, ποιο ποσοστό μαθητών πήρε βαθμολογία που κυμάνθηκε από 10 μέχρι 13 κ.λπ.

Β.

Αν έχει κάποιος αυτής της μορφής τα αποτελέσματα, μπορεί να σχηματίσει πολύ καλύτερη εικόνα για την κατάσταση. Φαίνεται λοιπόν ότι είναι προτιμότερο τα ζητούμενα αποτελέσματα να περιλαμβάνουν και ποσοστά κατά κλίμακα βαθμολογίας, όπως περί που παρουσιάζονται στον πίνακα 1.2.

Πίνακας 1.2. Αποτελέσματα στο μάθημα "Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον" σχολικού έτους 1999-2000. Χαρακτηρισμός επίδοσης στο Βαθμός από Βαθμός έως Αριθμός Ποσοστό Μάθημα μαθητών μαθητών % Απορρίπτονται 0 9522 9,0 Μέτρια 10 13 121120,8 Καλά 14 15 212036,5 Πολύ καλά 16 17 118020,3 Άριστα 18 2077613,4 ΣΥΝΟΛΟ 5809100

Ο πίνακας 1.2 αποκαλείται στη Στατιστική πίνακας συχνοτήτων ή κατανομή συχνοτήτων, διότι παρουσιάζει το πλήθος των μονάδων ενός πληθυσμού που ανήκει σε ένα διάστημα τιμών (απόλυτη συχνότητα) και το ποσοστό των μονάδων του πληθυσμού που εντάσσεται στο ίδιο διάστημα τιμών (σχετική συχνότητα).

Μια άλλη σκέψη είναι ότι επειδή τα αποτελέσματα αυτά θα δημοσιοποιηθούν, θα ήταν καλύτερα αν απεικονιζόντουσαν γραφικά. Πράγματι με ένα γράφημα, όπως αυτό του σχήματος 1.2, είναι ο καθένας σε θέση με μια ματιά να αποκομίσει σημαντικές πληροφορίες, χωρίς να χρειάζεται την απομνημόνευση των αριθμών. Άλλωστε όπως λέει και μία παλιά κινέζικη παροιμία "μια εικόνα αξίζει όσο 1000 λέξεις".

Σχ. 1.2. Γράφημα ραβδογράμματος για το χαρακτηρισμό επίδοσης στο μάθημα.

Τέλος μπορεί ακόμη να υπολογιστεί η μέση τιμή της βαθμολογίας, καθώς και η τυπική απόκλιση που δείχνει πόσο κατά μέσο όρο απέχουν οι βαθμολογίες από τη μέση τιμή.

Για την ολοκλήρωση της ανάλυσης του προβλήματος, θα πρέπει να γίνουν ανάλογες ενέργειες και για τα υπόλοιπα τρία μαθήματα ειδικότητας. Με παρόμοιο τρόπο θα πρέπει να υπολογιστούν καταρχήν οι επιδόσεις των μαθητών της Γ' τάξης Λυκείου Τεχνολογικής Κατεύθυνσης του ενός σχολείου και στη συνέχεια όλων των σχολείων της χώρας, δημιουργώντας και για αυτά τα μαθήματα τους αντίστοιχους πίνακες και τα κατάλληλα γραφήματα.

Εδώ η Υπηρεσία Πληροφορικής κρίνει ότι έχει ολοκληρώσει την ανάλυση του προβλήματος, που της ζητήθηκε να λύσει. Θεωρείται ότι το πρόβλημα έχει κατανοηθεί πλήρως. Είναι γνωστό πλέον το περιβάλλον του προβλήματος, πρώτα στο επίπεδο σχολείου και κατόπιν στο επίπεδο όλης της χώρας, ενώ η πηγή των δεδομένων είναι οι καταστάσεις βαθμολογιών, οι οποίες υπάρχουν. Τα ζητούμενα αποτελέσματα έχουν αποσαφηνιστεί, και η μορφή που παρέχονται είναι τόσο αριθμητική (απόλυτη και ποσοστιαία), όσο και διαγραμματική.

Συμπερασματικά από όλα τα παραπάνω διαφαίνεται πως τα στάδια αντιμετώπισης ενός προβλήματος είναι τρία (σχήμα 1.3): - κατανόηση, όπου απαιτείται η σωστή και πλήρης αποσαφήνιση των δεδομένων και των ζητούμενων του προβλήματος - ανάλυση, όπου το αρχικό πρόβλημα διασπάται σε άλλα επί μέρους απλούστερα προβλήματα - επίλυση, όπου υλοποιείται η λύση του προβλήματος, μέσω της λύσης των επιμέρους προβλημάτων.

Σχ. 1.3.Στάδια αντιμετώπισης προβλήματος